معرفی کامل حمام فین کاشان

سلام نو _ سرویس گردشگری: حمام های تاریخی کاشان، از جمله آثار باشکوهی هستند که در دوران صفوی مورد ستایش جهانگردان داخلی و خارجی بوده اند. این حمام ها با معماری عالی ویژگی‌های خاص یکی از پنج عنصر اصلی شهر (مسجد، بازار، خانه، حمام، آب انبار) به شمار می‌آید. از جمله حمام‌های معروف کاشان می‌توان به گرمابه‌های حمام فین، حمام سلطان امیر احمد، حمام گذرنو، حمام عبدالرزاق خان، حمام محتشم اشاره کرد. حمام فین و مجموعه بناهای آن در باغ فین کاشان واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۵ آذر ۱۳۱۴ با شماره ثبت ۲۳۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. این اثر در سال ۱۳۸۲ به ثبت جهانی یونسکو نیز رسیده است.

دلیل شهرت حمام فین کاشان

می توان گفت باغ فین کاشان به طور کلی دارای دو حمام است که هرکدام از آن ها حوض ها و خزینه های متعددی را دارند. حمام کوچک آن از نظر معماری زیاد چشم گیر نیست، اما حمام بزرگ را معماران با ستون‌های مرمرین و سقف های نقاشی شده به شکلی جذاب طراحی کرده اند. در حمام باغ فین قهرمان مبارزه با استعمار را به قتل رساندند به همین علت از اهمیت بسزایی برخوردار است. حمام فین کاشان یک درب به طرف داخل داشت و یک درب هم به سمت بیرون، که ماموران محافظ امیرکبیر بنا بر گفته ها از قتل آن خبر داشته‌اند و زمینه را برای اجرای حکم آماده ساخته بودند چرا که زمانی که علیخان به باغ وارد می شود امیرکبیر در حمام قرار داشته، ماموران هم به دلیل اینکه عزت الدوله یعنی همسر امیر از قتل امیر باخبر نشود درب بیرون را بر روی وی بستند.

امیر کبیر در گرمخانه بدون هیچ ترس و واهمه ای نشسته بود که به یکباره شاهد آمدن جلادهای شاه به سوی حمام می شود سپس صحبت هایی بین امیر و یکی از فرستاده های شاه صورت می گیرد اما در نهایت علیخان با نهایت بی ادبی از امیرکبیر می خواهد بدون اتلاف وقت خود را برای مرگ آماده کند. امیر کبیر از ان ها خواست که بگذارند وصیت نامه خود را بنویسد و با همسر و فرزندان خود سخن بگوید اما آن ها اجازه این کار را به او ندادند و تنها کاری که می توانست انجام دهند این بود که نحوه قتل را خود را انتخاب کند. بنابراین امیر از جای خود برخاست و غسل نمود و در وسط گرمخانه نشست، در این جا چون به رگ زدن و خون گرفت عادت داشت از آن ها خواست که دو رگ بازوی او را قطع کنند و دست های خود را بر روی زمین گذاشت به این ترتیب شاهد فوران زدن خون امیرکبیر بر روی زمین شدند.

بخش‌های متفاوت حمام فین

در قسمت جنوبیِ باغ فین دو حمام وجود دارد که به حمام کوچک و بزرگ معروفند. حمام کوچک از آثار دوره صفویه و همراه با بنای اولیه باغ فین ساخته شده‌است. حمام بزرگ در دوران قاجاریه به‌فرمان فتحعلی شاه ساخته شده‌است. حمام بزرگ مخصوص امرا و حمام کوچک اختصاص به استفاده خُدّام داشته‌است. بعد از گذشت مدتی علیخان دستور داد که بر بازوی امیرکبیر لگدی بزنند و حوله ای را داخل دهان او فروکنند، بنابراین راه نفس کشیدن امیر قطع شده بود و بعد از چند لحظه جسد بی جان میرزا تقی خان را در حمام فین کاشان مشاهده کردند.

حمام کوچک: ساخت این حمام به دوره ی صفویه (هم زمان با ساخت بنای اولیه ی باغ فین) بر می گردد. نکته ی قابل توجه این حمام وجود هفت کاشی قدیمی در قسمت خزینه است که حدود ۵۰۰ سال قدمت دارند. این حمام به منظور استفاده ی خدمتکاران ساخته شده است به همین دلیل از حیث معماری، ویژگی بارزی نداشته و سبب شهرتش رویدادی تاریخی است که در آن به وقوع پیوسته است. این حمام در برخی از روزهای هفته برای استفاده ی عموم در اختیار مردم قرار می گرفته است. پس از واقعه قتل امیر کبیر، باغ فین و حمام فین دوباره فراموش شد و در دوره ی مشروطه، اشرار تمام سنگ های مرمر و مصالح گران بهای باغ و حمام را به غارت بردند.

حمام بزرگ: حمام سلطنتی یا حمام بزرگ، در دوره ی قاجاریه و به دستور فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است. البته در کنار ساخت حمام جدید، حمام کوچک را نیز که پس از پایان دوران صفوی از رونق افتاده بود به دستور شاه مرمت کردند. از آن جایی که حمام بزرگ برای استفاده ی فرماندهان و بزرگان دربار ساخته شده است، به لحاظ معماری اهمیت دارد و ستون های مرمر و سقف نقاشی شده اش فوق العاده تماشایی است.حمام بزرگ دو سربینه دارد. سربینه ی اول که به ورودی نزدیک تر است، سکویی در انتها و بخاری دیواری دارد. در این سربینه وجود نورگیرهایی مزین به کاشی های مشبک که به باغ باز می شوند چشم انداز دلپذیری را ایجاد کرده است. سربینه ی دوم، حوضی در میانه و مسیر ترددی در ضلع شرقی دارد که کف آن پایین تر از سطح سربینه است.