سلام نو - سرویس سیاسی: "حال آیتالله هاشمی شاهرودی مساعد نیست." این خبر را چند ماهی است که جسته و گریخته از رسانهها میشنویم، خبری که گاهی تکذیب میشود و نزدیکان هاشمی شاهرودی در واکنش به آن میگویند که او در حال طی کردن دوران درمان است، اما در نهایت روز گذشته خبری از وخامت حال رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام مخابره شد که با تکذیبهاِ معمول همراه نبود.
روز گذشته یک منبع آگاه در گفتوگو با رسانهها از نامساعد بودن حال جسمانی رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام خبر داد. به گفته این منبع آگاه، حال آیتالله هاشمی شاهرودی، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام مساعد نیست و رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در حال حاضر در بخش مراقبتهای ویژه به سر میبرد.
صندلی لرزان مجمع تشخیص پس از هاشمی
آیتالله هاشمی شاهرودی درتاریخ ۲۳ مرداد ۱۳۹۶ طی حکمی از سوی رهبر انقلاب به عنوان رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب شد تا پس از دوره ریاست موقت آیتالله موحدیکرمانی به عنوان سومین رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام بر کرسی ریاست این نهاد تکیه بزند.
اما این حکم و این ریاست باعث شکل گیری ثبات در مجمع تشخیص پس از فوت آیتالله هاشمی رفسنجانی نشد و از ۱۹ دی ۹۵ که وی دار فانی را وداع گفت مجمع تشخیص مصلحت نظام نتوانست یک رئیس مقتدر و دائمی به خود ببیند. پس از وفات هاشمی رفسنجانی که نزدیک به سه دهه ریاست این نهاد را به عهده داشت آیتالله محمدعلی موحدیکرمانی از ۱۲ بهمن ۹۵ تا ۲۳ مرداد ۹۶ به صورت موقت ریاست جلسات مجمع را بر عهده گرفت تا دوره مجمع به پایان برسد.
در نهایت در ۲۳ مرداد ۹۶ اعضای دوره هفتم مجمع تشخیص مصلحت نظام از سوی رهبر انقلاب اسلامی منصوب شدند و ریاست مجمع به آیتالله سید محمود هاشمیشاهرودی رسید، ریاستی که ثبات را برای مجمع به همراه نداشت.
بیماریهای کهنه آیت الله شاهرودی به سرعت رو به وخامت رفت و وی در اردیبهشت ۱۳۹۶ در یکی از بیمارستانهای تهران مدتی بستری شد که در همین دوره مقامات ارشد نظام از جمله رهبر انقلاب به دیدار وی رفتند. پزشک معالج آیتالله هاشمی شاهرودی دلیل جراحی او را «بیماری گوارشی نسبتاً شایع» عنوان کرده بود.
در ادامه در دی ماه ۱۳۹۶ پسر وی اعلام کرد او برای ادامه معالجات به خارج از کشور سفر کرده که بعدها مشخص شد رییس مجمع تشخیص به آلمان رفته و تحت نظر مجید سمیعی عمل شده است، سفری که با اعتراض گروهی از اصولگرایان نیز مواجه شد و آنان معتقد بودند وقتی رهبری برای درمان از کشور خارج نمیشود چطور رییس مجمع تشخیص برای درمان باید از کشور خارج شود؟
چه کسی مجمع را اداره میکند؟
رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام ماهها است که در جلسههای مجمع حضور ندارد و به گفته محسن رضایی در نبود او چهرههایی مثل آیتالله موحدی کرمانی و آیتالله جنتی برای اداره جلسات در مجمع حضور دارند.
مجید انصاری درباره اداره جلسات مجمع در غیبت طولانی آیت الله هاشمی شاهرودی میگوید: نایب رئیس در آییننامه داخلی مجمع با حکم رهبری پیشبینی نشده است، اما از آنجایی که از ابتدای این دوره، متأسفانه آیتالله هاشمی شاهرودی بیمار بودند و در جلسات حضور پیدا نمیکردند، آیتالله موحدی کرمانی جلسات را اداره میکردند. البته در فاصله فوت آیتالله هاشمی رفسنجانی و صدور حکم جدید برای مجمع نیز ایشان جلسات را اداره میکردند.
در این میان برخی معتقدند محسن رضایی به رییس در سایه مجمع تشخیص مصلحت تبدیل شده است و تصمیمات مجمع به خصوص در حوزه FATF و CFT توسط شخص او گرفته میشود و دبیر مجمع توانسته پس از فوت هاشمی و در غیبت رییس مجمع تشخیص سیطره مطلوب خود بر مجمع را داشته باشد.
مجید انصاری درباره گمانهزنیهایی که از نقش محسن رضایی در مجمع زده میشود میگوید: از قدیم هم دبیرخانه مسئول امور اداری و اداره کمیسیونهای مجمع بود، در واقع به شکلی نظارت عالی بر مجمع دارد. در دوره جدید که به دستور آقا، مرکز استراتژیک مجمع منحل شد، وظایف آن به دبیرخانه مجمع واگذار شد. بنابراین اتفاق جدیدی نیفتاده است. در گذشته دستور جلسات با نظر رئیس تهیه و به صحن میآمد. در این دوره هم با وجود بیماری آقای شاهرودی، آقای داوودی بهعنوان رئیس دفترشان کارها را انجام میدهند و مواردی که نیاز به امضا یا دستور رئیس داشته باشد را میبرند تا آیتالله شاهرودی انجام دهند. به این ترتیب کاری خلاف آییننامه صورت نگرفته است، اما زحمت آقای رضایی بهدلیل عدم حضور رئیس و انحلال مرکز تحقیقات استراتژیک زیاد شده است.
چه کسی رییس مجمع تشخیص میشود؟
حالا حال آیت الله هاشمی شاهرودی واقعا مناسب نیست و تا لحظه تنظیم این گزارش اخبار مختلفی از کما و حتی فوت وی منتشر شد. به هر شکل به نظر میرسد حتی با احتمال یک درصدی بهبود حال، وی دیگر توان ریاست بر مجمع را نخواهد داشت و کرسی "هاشمی رفسنجانی" باید در انتظار رییسی دیگر باشد.
در میان معتدلین و اصلاحطلبان عموما معتقد هستند حسن روحانی انتخاب مناسبی برای ریاست مجمع است، زیر از ابتدای پیروی انقلاب در سمت های مختلفی فعالیت کرده و امروز هم ریاست قوه مجریه را برعهده دارد مورد قبول اکثریت مردم است. در کنار این، او دو سال دیگر از ریاست قوه مجریه کنار میرود و با حضور در قامت رییس مجمع میتوان از ظرفیتهای او بهره کامل برد.
دیگر گزینه مدنظر این طیف علی اکبر ناطق نوری است. رییس سابق مجلس و از شیوخ اصولگرا که امروز از میانداران اعتدال و مقبولین اصلاحات است. ناطق نوری نه تنها سابقه و تجربه بسیاری در مجمع و سیاست دارد بلکه سالها در کنار آیت الله هاشمی رفسنجانی چگونگی اداره مطلوب مجمع را شاهد بوده است.
گزینه دیگری که این بار مطلوب اصولگرایان است آیت الله موحدی کرمانی است. محمدعلی موحدی کرمانی از شیوخ اصولگرا پس از مهدوی کنی و عسگراولادی است و هم اکنون نایب رئیس دوم مجلس خبرگان رهبری و دبیرکل جامعه روحانیت مبارز است و سابقه حدودا یک ساله ریاست بر مجمع را هم دارد، ریاستی که حداقل امور مجمع را به شکل معمول اداره میکرد.
دیگر گزینهای که این روزها نامش برای ریاست مجمع تشخیص پررنگ شده آیت الله صادق آملی لاریجانی رییس فعلی قوه قضاییه است که دومین دوره پنج ساله ریاست خود بر قوه قضاییه را در تابستان 1398 به پایان میرساند و با توجه به رضایت رهبری از عملکرد وی، ریاست بر مجمع تشخیص میتواند گزینه محتملی برای او باشد.
ابراهیم رییسی و احمد جنتی که پیش از این نامشان برای ریاست مجمع تشخیص مطرح بود دیگر در میان نامزدها قرار ندارند. رییسی مشغول تولیت آستان قدس است و آماده ریاست بر قوه قضاییه میشود و آیت الله جنتی هم اخیرا چند پست اجرایی خود را تحویل داده است.