سلام نو – سرویس اقتصادی: بازار کاغذ در ماه های اخیر روزهای پر التهابی را سپری کرد. پیش از این جهش نرخ ارز در سال 91 نیز مشکلات فراوانی را در تجارت کاغذ و به خصوص برای مطبوعات و رسانه های چاپی به وجود آورده بود اما بیراه نیست اگر بگوییم وضعیت کنونی در رابطه با کاغذ بی سابقه است.
به گزارش سلام نو، مصائب سال 97 مطبوعات را آن چنان تحت فشار قرار داد که بسیاری از صاحب نظران ادامه کار مطبوعات چاپی با وجود تیراژ نسبتا کم آن ها نسبت به سال های اخیر را با این روند ناممکن دانستند. اخبار ناگواری که در این مدت در رابطه با بحران کاغذ از گوشه و کنار و به ویژه از سوی مسئولین شنیده شده ارتباط مستقیمی با احتکار و به تبع آن گرانی کاغذ داشته است.
نوسانات عجیب و غریب قیمت کاغذ و فراگیر شدن مشکلات اقتصادی بسیاری از رسانه های چاپی را به خصوص در بخش خصوصی با بحران جدی مواجه کرد تا حدی که مجله دنیای ورزش بعد از 50 سال تعطیل شد. اتفاقی که اهالی رسانه را بسیار متاثر کرد. روزنامه همبستگی و جامعه فردا نیز به دلایل مشابه دیگر امکان انتشار نیافتند. این در حالی است که بسیاری از روزنامه ها و نشریات با افزایش قیمت و کم کردن صفحات خود در حال دست و پا زدن برای بقا هستند.
مصرف کاغذ بسته بندی در کشور نزدیک به ۹۰۰ هزار تن در سال است که سهم مطبوعات کشور روزانه حدود ۱۵۰ تا ۱۷۰ تن است و بر این مبنا حدود 70 تا 80 هزار تن میزان واردات سالیانه کاغذ است. پیشرفت برق آسای رسانه های دیجیتال و کاهش چشمگیر رجوع مردم به رسانه های چاپی از یک سو و عدم تامین کاغذ مورد نیاز مطبوعات در کنار گرانی بی سابقه و صد درصدی کاغذ، باقی ماندن مطبوعات چاپی را با شکل و شمایل سابق با تردید جدی مواجه کرده است.با این حال محمدتقی خوش‌بین، وارد کننده کاغذ معتقد است تجربه کشورهای اروپایی درتضاد با این تحلیل است. به باور او واردات کاغذ در اروپا با افزایش چشمگیری روبرو بوده که این امر ناشی از اقبال مجدد مردم به رسانه های مکتوب در سراسر جهان است.
کاغذ درگیر کاغذبازی
محمد خوش بین معتقد است بروکراسی های موجود برای ورود کاغذ به کشور باعث شده این بحران آن طور که باید وشاید مهار نشود. او درباره مشکلات بسیاری از مطبوعات به خصوص روزنامه های بزرگ و معروف گفته است: باید به آنها حق داد. به این دلیل که ما الان کاغذ را بین 15 الی 20 روز تحویل می دهیم. البته ما مقصرش نیستیم. بروکراسی های ایجاد شده توسط وزارت صمت و بانک مرکزی خیلی ما را به زحمت انداخته است. یک ثبت سفارش از 25 دقیقه در گذشته ، امروز به 25 روز تغییر پیدا کرده است.
این واردکننده کاغذ افزود: با توجه به کمبود ارز یک سری موانعی ایجاد شده که بر مبنای آن روی شرکت واردکننده نظارت جدی می شود تا احیانا تخلفی رخ ندهد. با این حال نیازمند سرعت عمل بیشتری هستیم تا این مشکل هم رفع شود. خوش‌یبن همچنین وضعیت واردات کاغذ را به ویژه برای بخش خصوصی بسیاردشوار دانست و اظهار کرد: کمیته کاغذ برای ساماندهی به این مساله تشکیل شده است هرچند ما انتظار داشتیم که به جز رییس انجمن واردکنندگان خود تجار هم عضو کمیته باشند. کاش متخصصین در امور کاغذ در این کمیته حضور داشتند.
مقابله با دلالان؛ اولویت اصلی
اگر پای صحبت فعالان حوزه نشر بنشینیم گلایه های آنها از بحران کاغذ شنیدنی و البته ناراحت کننده است. تقریبا فصل مشترک همه گلایه های آنها وجود دلالان و عدم برخورد صحیح با آنهاست. آرش خوشخو، سردبیر روزنامه هفت صبح معتقد است باید گروه‌های تحقق و بازرسی وجود داشته باشد. آنها باید میزان کاغذی که به روزنامه‌ها می‌رسد و میزان تیراژ را بررسی کنند و تصمیم های متناسب بگیرند.
علی نظری، سردبیر روزنامه مستقل نیز به خبرآنلاین گفته است: وجود دلالان و شکل‌گیری مافیای کاغذ به خاطر عدم توزیع به موقع و درست کاغذ است. مشکل اساسی که باعث بالا رفتن قیمت کاغذ می‌شود، عدم توزیع آن است. این کار باعث بالا رفتن قیمت‌ها می‌شود. هر کالایی که در بازار کم شود باعث بالا رفتن قیمت آن می‌شود. بنده مطلع هستم که مسوولان روزنامه همشهری هم با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شده‌اند. خودم دیدم که یک شب دربه‌در دنبال ۱۰ رول کاغذ بودند. شما در این بازاری که در دست دلالان بی‌وجدان است، باید تن به هر قیمتی بدهید. وقتی قیمت‌ها به شکل نادرست تعیین شود، اتفاقات نادرستی شکل می‌گیرد. روزنامه‌ها عملا اسیر یک مشت دلال از خدا بی خبر شده‌اند.
آمارهای منتشر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد که تولد کاغذ در سال گذشته تنها ۰.۳ درصد نسبت به سال ۱۳۹۶ افزایش داشته است. بدون شک اهتمام به تولید کاغذ در داخل کشور می تواند هم از بازیگردانی دلالان تا حدی جلوگیری کند هم بحران کاغذ در کشور را اندکی رتق و فتق کند.
