سلام نو – سرویس سیاسی: مسئله مرجعیت و اعلام آن به جامعه چند وقتی است که به بحثی جدی میان اهل حوزه بدل شده است و در تازهترین واکنش مرتبط به این بحث آیتالله محمدی یزدی در دیداری که با مسئولان مرکز بسیج اساتید و نخبگان حوزه علمیه قم داشته درباره اعلام مرجعیت آیتالله علوی بروجردی، نوه آیتالله بروجردی گفته:
بعضی اگر یک روزی رسما اعلام مرجعیت کنند، اگر زنده باشم، رسماً جلویش را میگیرم و اعلام رسمی هم میکنم؛ واقعا در حوزه چه کسی باید با این مساله برخورد کند؟! نوه مرجع بودن که دلیل شرعی برای مرجعیت نیست؛ کسی نگفته هرجا فلانی نوه مرجع شد، میتواند مرجع باشد... اگر کسی توان علمی او محرز نشود و وارد این عرصه شود، مجبور میشوم رسما اعلام کنم که ایشان حق ادعای مرجعیت ندارند؛ چون هیچ جایی توان علمی او را تایید نمیکند؟ مگر میشود هر روز یک نفر ادعای مرجعیت کند. اگر چنین فردی تابلو هم بزند، تابلویش را پایین میآوریم؛ هیچ تعارفی هم نداریم، چون مرجعیت نمیتواند بازیچه باشد.
این سخنان با واکنش محمدرضا زائری، مدرس حوزه و دانشگاه و از چهرههای شناخته شده اهل رسانه مواجه شد و او در واکنش به این سخنان آیتالله یزدی نوشت: راستش اگر تا حالا تردیدی هم در شایستگی حضرت آیت الله علوی بروجردی داشتم با صحبت های آقای یزدی اطمینان کامل پیدا کردم که مرجع آینده ما حضرت آیت الله علوی بروجردی هستند و مورد اقبال قرار خواهند گرفت!
برخی انقلابی بودن را خفه کردن صدای منتقد میدانند
محسن غرویان، مدرس شناخته شده حوزه در گفتوگو با سلام نو با اشاره به سابقه شکلگیری سازمان مرجعیت در تاریخ شیعه میگوید: مرجعیت یک مقام علمی و معنوی است و مقامی رسمی و قانونی کشوری نیست و در طول تاریخ تشیع هم به این شکل بوده که علما راه امامان معصوم را ادامه دادند و به طور طبیعی مورد سوال مردم قرار گرفتند و وقتی مورد اعتماد مردم قرار میگرفتند به محل رجوع و مرجع تبدیل میشدند و وجوه شرعی مردم را دریافت و در راه معارف دینی صرف میکرده.
وی در ادامه گفت: سازمان مرجعیت در اصل به این صورت شکل گرفت و باید هم این چنین باشد و مرجعیت در طول تاریخ تشیع رسمی، حکومتی یا به پشتوانه قدرت نظامی نبوده و این روال باید حفظ شود چون مرجعیت یک پایگاه مردمی میخواهد و مرجع باید از سوی مردم مورد اعتماد و اقبال واقع شود.
این مدرس حوزه با انتقاد از برخی تعابیری که اخیرا درباره برخی علما ابراز شده گفت: به نظر من تعابیری نظیر تابلو پایین کشیدن اصلا با اخلاق دینی و اسلامی و اخلاق علمای سلف ما سازگاری ندارد.
غرویان درباره این مسئله که گفته میشود اخیرا میل به مرجعیت در حوزه قم زیاد شده گفت: مقام مرجعیت مقامی علمی است که رسیدن به آن ساده نیست و باید برای رسیدن به مقامی مثل مقام اجتهاد بسیار تلاش کرد، از این جهت بسیار طبیعی است که افراد بخواهند به مقام بالای اجتهاد برسند.
وی در ادامه اما میل به این مقام را میلی مطلوب ندانست و افزود: مرجعیت مقامی است که نوعی قدرت و نفوذ و ریاستی دارد و میل به آن به این شکل مطلوب نیست ولی نمیشود نیت خوانی کرد و کسی را به مرجعیت طلبی متهم کرد.
وی با اشاره به منش علما درباره پذیرش و اعلام مرجعیت گفت:علمای پیشین از این مقام پرهیز میکردند و از ریاست طلبی دور بودند ولی اگر مردم به طور طبیعی به کسی روی بیاورند او در نهایت احساس مسئولیت میکند که مرجعیت را بپذیرد، آنچنان که آیتالله بهجت هم در سالهای آخر عمر با فشار مردم مرجعیت را پذیرفتند.
این مدرس حوزه با اشاره به فضای فعلی حوزه گفت: متاسفانه فضا الان به گونهای است که بسیاری که صلاحیت خاصی ندارند داری پست و مقام هستند و همین نکته این مسئله را به وجو میآورد که آنهایی که در حوزه مقام علمی خوبی دارند و تحقیقات و پژوهشی دارند در جستوجوی جایگاه اجتماعی مناسب خود نیز باشند.
غرویان درباره این اتهام که برخی اخیر حوزه را غیر انقلابی خطاب میکنند گفت: من فکر میکنم بستگی دارد انقلابی را چطور تفسیر کنید. بعضی انقلابی بودن را شلوغ بازی، یک صدا کردن و خفه کردن صداهای منتقد میدانند که به نظر من درست نیست. انقلابی رفتار کردن به معنای خلاف اخلاق و ادب رفتار کردن نیست و باید دانست حوزه محل تنوع دیدگاه است و ما باید آن را بپذیریم و این تنوع در تمام مراکز علمی جهان هم وجود دارد. خود امام هم نظرشان این بود که جایگاه مراجع، مجتهدین و علما باید محفوظ باشد و با چنین رویکردهایی مخالف بودند.