سلام نو – سرویس اقتصادی: از وعده‌های عجیب و غریب نامزدهای گمنام انتخابات تا درست کردن وضعیت اقتصاد ایران در پنج سال توسط نامزدهای مشهور، مجموعه وعده‌های اقتصادی عجیبی است که این روزها به گوش می‌رسد.
کاظمی سلیمی، استاد دانشگاه و کارشناس مدیریت برنامه ریزی معتقد است اساس مشکلات کشور به این باز می‌گردد که فلسفه وجودی مجلس درست تبیین نشده و به واسطه همین مشکل بیش از دو درصد از ظرفیت مجلس تاکنون استفاده نشده که این مشکل منجر به بی‌برنامه بودن کشور شده.
سلیمی وعده‌ها و شعارهای رنگارنگ نامزدها را صرفا بهانه‌ای برای ورود به مجلس می‌داند که برنامه‌ای پشت آن نیست و نامزدها با تصول به آن می‌خواهند به هر شکلی شده به کرسی‌های سبز بهارستان برسند.
مشروح گفت‌وگو سلام نو با دکتر کاظم سلیمی را در ادامه بخوانید.
این روزها در دوره تبلیغات انتخاباتی قرار داریم و نامزدها وعده‌های فراوانی می‌دهند، این وعده‌ها تا چه حد با جایگاه، توان و حدود اختیارات مجلس تناسب دارد؟
مشکل این جا است که صورت مسئله در ارتباط با مجلس به شکل درست مطرح نشده و فلسفه وجودی قوه مقننه برای مردم، مسئولین و حتی متولیان آن درست ترسیم نشده و جایگاه مجلس هنوز شناخته شده نیست که بر اساس آن برنامه و راهبرد بدهیم. در نتیجه راهبرد غلط در فلسفه وجودی، به راهبرد غلط در ساختار و ارائه برنامه منجر می‌شود که این روزها شاهدش هستیم. نبود این بستر متکی به کارشناسی باعث شده راهبرد مجلس در بخش‌های مختلف با چالش‌های مختلف رو به رو شود.
وقتی فلسفه وجودی مجلس درست تبیین نشود به طور طبیعی انتخاب نماینده آن هم درست نخواهد بود. لذا در این دوره مثل دوره‌های قبل نامزدها یا نماینده‌ها برای جلب نظر مردم هر دروغ و کذبی را می‌گوید تا نظر مردم را به هر شکلی جلب کنند و آنان را در مسیر خود قرار دهند.
این فلسفه و وظیفه مختصرا شامل چه چیزی است؟
مجلس به عنوان سکاندار ترسیم برنامه کشور وظیفه دارد برنامه کلان کشور را تدوین، تبیین و تقنین کنند و برای اجرا به دولت بدهند و بر آن نظارت کنند. بر همین مبنا دو بالِ مرکز پژوهش‌های مجلس و دیوان محاسبات در مجلس وجود دارند که یکی بحث بررسی کارشناسی را بر عهده دارد و دیگری بحث نظارت را برعهده دارد.
با توجه به این فلسفه وجودی باید بیینم چه کسانی باید در مجلس حضور داشته باشند و اساسا چه کسانی باید نامزد انتخابات مجلس شوند؟ متاسفانه امروز هر کسی در هر قالبی در انتخابات ثبت نام می‌کند و بدتر از این شورای نگهبان هم خطا می‌رود.
شورای نگهبان چه شاخص علمی و عقلایی دارد؟ با چه مبنایی می‌گوید چه کسی باشد یا نباشد؟ آیا ورودی به بحث کارشناسی دارند؟ شورای نگهبان اول باید ببیند متقاضی نامزدی مجلس مناسب مجلس است که بعد خطای آن را بشمارد!
وقتی افراد در این فضا وارد انتخابات می‌شوند با دروغ وارد رقابت می‌شوند و یکی از معیشت و دیگری از آزادی و کس دیگری از رفاه می‌گوید و کاسب‌ها و رانت‌خوارها دور هم جمع می‌شوند تا نامزد بسازند.
مشکل نظارت شورای نگهبان کجاست؟
من بارها خواستم بحث کارشناسی با شورای نگهبان داشته باشم و بگویم به جای چیزهایی مثل التزام ابتدا ظرفی درست ترسیم کنید. بعد از چهل سال نمی‌توانید بگویید فلان آقا ضد نظام است. چون برای خودمان است! اصلا اول ببینید آن کسی که نامزد شده صلاحیت کارشناسی حضور در مجلس را دارد؟ بعد به این مسائل بپردازد.
به نظر من مشکلات فعلی ما به این مربوط است که نمی‌دانیم می‌خواهیم چه کار کنیم. حتی شورای محترم نگهبان هم که این همه چالش در کشور به وجود آورده هم نمی‌داند می‌خواهد چه کند و متاسفانه فقط بر مبنای احساس تکلیف و این چنین چیزها رد یا تایید کردند.
شما نگاه کنید. شورای نگهبان کسانی را تایید کرد که فاسدترین و کسانی را رد کرد که پاک‌ترین هستند. چرا؟ چون شاخص مشخص و دقیقی ندارند.
مملکت گرفتار عدم داشتن برنامه است
حضور چهره‌های با سابقه در انتخابات را چطور ارزیابی می‌کنید؟
شما لیست‌ها را نگاه کنید. کسانی در لیست‌ها هستند که چندین دوره نماینده یا وزیر بوده‌اند. باید پرسید شمایی که چندین دوره نماینده یا وزیر بودی هر چه داشتی انجام داد! حالا برای چه دوباره نامزد شدی؟
مملکت گرفتار عدم داشتن برنامه است، به ویژه مجلس که سناریوی بشود و نشود کشور را تدوین و تقنین و تبیین می‌کند. متاسفانه به همین دلیل بیش از دو درصد از ظرفیت اصلی مجلس استفاده نشده و بیش از دو درصد به بحث برنامه و بودجه کشور ورود نداشته.
روال این است که دولت برنامه‌اش را برای کشور به مجلس بدهد و مجلس بعد از کارشناسی آن را تصویب کند، ولی در این چهل سال مجلس بیش از دو درصد وارد این حوزه نشده و هر چه دولت داده را تصویب کرده.
چرا؟
چون کسانی که در مجلس هستند نمی‌دانند برنامه، بودجه، اقتصاد و معیشت چیست. شما نگاه کنید از اعضای کمیسون اقتصادی مجلس چند نفر عدد و رقم بلد هستند؟ متاسفانه کسانی به مجلس می‌روند که غلط به مجلس می‌روند.
شاخص بسته شدن لیست‌ها چیزی به جز رانت‌خواری
پارامترهای مورد نیاز برای ثبت نام نامزدهای مناسب چیست؟
کسانی باید نامزد شوند که با فلسفه وجود مجلس سازگار باشند ولی متاسفانه امروز کسانی در مجلس ثبت نام می‌کنند که حضورشان از اول غلط بوده. متاسفانه شورای نگهبان هم به جای نگاه کارشناسی به دنبال موارد دیگری است و به همین دلیل چهل سال است کشور بدون برنامه اداره می‌شود.
در این وضعیت وقتی مجلس ما نمی‌تواند برنامه‌ای بریزد بقیه قانون‌ها و آیین نامه‌ها برای چیست؟ آن قوانین دیگر برای اجرای برنامه است و وقتی برنامه‌ای نباشد آن قوانین بیهوده است.
در این وضعیت ظاهرا نظر مثبتی هم به لیست‌ها ندارید.
شما به لیست‌ها نگاه کنید، واقعا شاخص بسته شدن آن‌ها چیز به جز رانت‌خواری و رفتارهای کاذب و پشت پرده است؟ آقایی که ده سال علمکردش برای همه مشخص است چه حرفی برای گفتن دارد؟
اما برخی از نامزدها و لیست‌ها معتقدند برنامه‌های خوبی برای حل مشکلات اقتصادی کشور در پنج سال دارند.
آن کسی که وعده درست شدن اقتصاد در پنج سال را می‌دهد اصلا نمی‌داند مجلس چیست وگرنه نامزد انتخابات نمی‌شد و لیست نمی‌داد! این‌ها اصلا نمی‌دانند مجلس چه کاربردی دارد. اگر واقعا پای دین و نظام هستید نباید چنین مسئولیتی را در مجلس بپذیرید چون حق الناس است! باید چهار دست و پا از این مسئولیت فرار کرد ولی متاسفانه این چنین نیست و این‌ها دنبال چیز دیگری هستند.
متاسفانه مملکت در چهل سال گذشته در چنبره چپ و راست بوده و هشت سال این و هشت سال آن سر کار بوده و این‌ها هم وعده می‌دهند که فلان می‌کنیم! شما چه می‌توانستید بکنید که نکردید؟ دولت و مجلس مگر دست شما نبود؟ متاسفانه این‌ها همه رانت است و ول کن هم نیستند و می‌خواهند بر سرکار بمانند.
معتقدم کسانی که اعداد و رقم و برنامه و بودجه بلد نیستند نباید به مجلس بروند. پزشک و معلم و مداح باید به کار خودش برسد. متاسفانه امروز هر کس و ناکسی در انتخابات مجلس ثبت نام می‌کند.
شورای نگهبان که وظیفه‌اش خدمت در این جهت بود در این چهل سال هیچ قدمی برنداشته و بعضی اتفاقات مدام در مجلس تکرار می‌شود و کاری هم نمی‌شود کرد.
برخی مخالفان دولت کار جهادی را بن بست شکن شرایط فعلی می‌دانند نظر شما چیست؟
ما چهل سال است گرفتار همین شعارها و همین حرف‌های جهادی و مثل آن هستیم. اصلا بخواهند هم جهادی کار کنند؟ در کدام مسیر؟ جهادی یا زدن به تنگه دشمن ولی به کدام تنگه!؟ مسئله این است که برنامه‌ای وجود ندارد.
با این حرف‌ها آیا در نامزدهای فعلی نامزدهایی برای شکل‌گیری مجلسی تخصصی و منطبق بر فلسفه وجودی مجلس داریم؟
نه. محال است و هر چه جلوتر برویم مجلس ضعیف‌تر می‌شود. اگر همین روندی که وجود دارد ادامه یابد مجلس آینده ضعیف‌ترین و چیپ‌ترین مجلس ما خواهد بود.
شما نگاه کنید متاسفانه اکثر شهرهای کوچک در معرض اغفال نامزدها قرار دارند، نامزدهایی که به نظر من بی‌دین هستند و باید به خودشان بیایند و درست شوند.
