عوامل سلامت و رشد عقل از دیدگاه اهلبیت
امیرمومنان (ع) فرمودند: عقل غریزهای است که با دانش و تجربه فزونی میابد ونیز فرمودند: اندیشه فراوان در حکمت، عقل را بارور می کند؛ همچنین فرمود: رها کردن چیزی که برایت سودمند نیست، عقلت را کامل می کند و فرمود: خدا برای بهداشت عقل، ترک نوشیدن شراب را واجب کرد.
تأثیر مواد غذایی در رشد عقل:
در این قسمت به مواد غذایی و اموری دیگر که در رشد و تقویت عقل تأثیر گذار است می پردازیم: پیامبر اکرم صلی الله علیه واله می فرماید: از خورشت کدو فراوان استفاده کنید، زیرا موجب رشد مغز و افزایش عقل است.
امیرالمومنین فرمود: حجامت مایع صحت بدن و قوت عقل است.
امام صادق (ع) فرمود: هر کس در آغاز روز خود را خوشبو کند خردش تا شب با وی خواهد بود.
به فرموده امام رضا (ع): سرکه ذهن را تیز و عقل را افزون می کند ونیز فرمودند: «به» بخورید که موجب فزونی عقل است.
نکته: نمی توان تأثیر این اعمال و خوراکی ها برای زیاد شدن فهم آدمی را تکذیب کرد؛ ولی باید به این نکته توجه کرد که برای سلامت ذهن و قوی شدن حافظه و کمال فهم موارد زیادی اثر گذار هستند که تغذیه خوب یکی از آنها می تواند باشد. البته امکان دارد مانع های بسیاری در کار باشد که از تأثیر گذاری خوراکی ها و عواملی که از قبل به آن اشاره شد، جلو گیری کنند؛ بنابراین آنچه در این گونه احادیث بیان می شود، حکم کلی و عمومی نیست تا همگان را در هر جایگاه و وضعی در برگیرد و هر نوع بیماری جسمی یا روحی آنان را شامل شود، بلکه تأثیر این خوراک ها و اعمال به زمینه ها و موانع مربوط، بستگی دارد.
بهداشت دل (قلب)
اهمیت سلامت دل: امیرالمونین (ع) فرمود: آگاه باشید که تنگ دستی بلاست و بدتر از تنگ دستی بیماری تن و بدتر از بیماری تن بیماری دل است.
آگاه باشید که از جمله نعمت ها گستردگی ثروت است و برتر از فراوانی ثروت تن درستی و برتر از تن درستی سلامت دل است.
همان گرامی گفتند: هیچ دردی بر دلها دردناک تر از گناهان نیست. امام باقر (ع) فرمود: هیچ دانشی همانند دانش تأمین کننده سلامت نیست و هیچ سلامتی همانند سلامت دل نیست.
تأثیر سلامت دل در تندرستی: امیرالمومنان (ع) فرمود: هوشیار باشید که بخشی از تندرستی، سلامت دل است؛ همچنین فرمودند: تقوای الهی (سلامت دل) درمان بیماری های بدن شماست.
اثر سلامت دل: خدا در وصف روز قیامت می فرماید: روزی است که نه مال برای انسان سودمند است و نه پسران؛ اما کسی که با دلی پاک از شرک و گناه نزد خدا آمده است، قطعاً از آن پاکی بهره خواهد برد.
رسول خدا (ص) فرمود: خدا به چهره ها و اموالتان نمی نگرد بلکه به دلها و کردارتان می نگرد.
عوامل بیماری و مرگ دل:
بیماری های دل عبارت اند از: قساوت، کوری، رین (زنگار) و ...که برای آنها عواملی را از جمله: پیمان شکنی، زیاده گویی، لهو لعب، طولانی دانستن عمر، دلبستگی به ثروت و مقام، نگاه به بخیل، کینه توزی، عشق غیر الهی، تکرار گناه و همنشینی با ثروتمندان خوش گذران، خلوت با زنان و همنشینی با گمراهان برشمردهاند.