به گزارش مهر، مهدی امین فروغی تاریخ پژوه و استاد ادبیات در برنامه جرعه‌ای از ماه، در مورد شیوه‌های مناجات خوانی در تهران قدیم گفت: مناجات خوانی در بیابانهای اطراف شکل دیگر مناجات خوانی در ماه مبارک رمضان در تهران قدیم بوده که توسط افراد خاصی انجام می‌شد.
این تاریخ پژوه بیان کرد: در گذشته مردان سیر و سلوک در شب‌های ماه رمضان به ویژه دهه آخر راه بیابانهای اطراف شهر را در پیش می‌گرفتند و در گوشه‌ای به خواندن مناجات می‌پرداختند. این مناجات خوانها در تاریکی شب و زیر آسمان روی خاک‌ها می‌نشستند و با صدای خوش مناجات خوانی می‌کردند؛ گاهی یک نفر بیت شعری می‌خواند و نفر دیگر آن شعر را ادامه می‌داد و گاهی هم همه با هم شعری را می‌خواندند.
شرحی اجمالی بر دعای ابوحمزه ثمالی
در ادامه این ویژه برنامه، غلامرضا کریملو کارشناس مذهبی به فرازی از دعای ابوحمزه ثمالی اشاره و بیان کرد: امام سجاد (ع) در بخشی از این دعا بیان می‌کنند که خدایا من همان کسی‌ام که فرمانروای آسمان‌ها را نافرمانی کرده است.
وی در معنای کلمه عصیان و جبار گفت: عصیان به معنای خروج از طاعت و نافرمانی و سرپیچی و جبّار هم به معنای غالب و مسلط و چیره است. نام جبار در آیه ۲۳ سوره حشر هم برای خدا ذکر شده است.
این کارشناس مذهبی همچنین اظهار کرد: به گفته بسیاری از بزرگان دین، آیات پایانی سوره حشر دوای درد افرادی است که به امراض روحی گرفتار شده‌اند و توصیه شده که برای درمان بیماری‌های روحی این نام‌های خداوند تک تک خوانده شود.
کریملو با تذکر این نکته که تسلط و جباریت خداوند از نوع زور و ستم نیست گفت: تسلط و جباریت خدا بر مبنای عقل و عشق است و البته اولیای او هم همین گونه هستند، مثلاً کسانی که به زیارت امام رضا (ع) می‌روند از عشق و تمام وجود است نه زور و اجبار بنابراین امام رضا هم یک جبار است اما بر مبنای عشق و عقل.
شرحی بر فرازهای پایانی دعای افتتاح
حجت الاسلام حسین صدر کارشناس مذهبی در شرح دعای افتتاح گفت: امام عصر (عج) در فرازی از این دعا به مشکلات امروز بشر یعنی پراکندگی و جمع پریشان شیعیان و دور شدن دل‌ها و کدورت‌ها اشاره می‌کنند.
وی بیان کرد: در این دعا می‌خوانیم که جماعت شیعه بسیار کم و طلب‌ها و بدهکاری‌های ما بسیار زیاد شده بطوریکه فقر بیداد می‌کند و شکاف بزرگی در جامعه ایجاد شده است اما همه این مشکلات با ظهور امام زمان (عج) و تشکیل دولت کریمه حضرت حل می‌شود.
ما در بخش پایانی این دعا از خدا می‌خواهیم که به وسیله امام زمان ذلت ما را به عزت و نیاز و بدهکاری ما را به وسیله حضرت به بی نیازی تبدیل کند، به وسیله او شکاف‌های ایجاد شده در زندگی‌هایمان را برطرف کند و در نهایت به برکت وجود مقدس حضرت، مشکلاتمان را آسان فرماید.
