سلام نو - سرویس فرهنگ و هنر | روح الله کوه مسکن : هرچند که از ورود سینما به داخل کشور نزدیک به ۱۲۰ سال می گذرد، اما تولید فیلم در سینمای ایران قدمتی ۹۰ ساله دارد و «اوانس اوهانیانس» نخستین کارگردان سینمای ایرانی است که برای تولید فیلم پشت دوربین قرار گرفت و اولین فیلم خود را با عنوان «آبی و رابی» در سال ۱۳۰۹ جلوی دوربین برد.
شهلا ریاحی با نام اصلی قدرت الزمان وفادوست نخستین کارگردان زن ایرانی است که جرات ساخت فیلم را پیدا کرد و برای اولین بار به عنوان یک کارگردان زن ایرانی در سال ۱۳۳۵ پشت دوربین فیلمبرداری قرار گرفت و فیلم «مرجان» را با هنرنمایی بازیگرانی همچون محمدعلی جعفری، شهلا ریاحی، تقی ظهوری، احمد قدکچیان، رحیم روشنیان و ... جلوی دوربین برد و لقب نخستین کارگردان زن ایرانی را به خود اختصاص داد، لازم به ذکر است که شهلا ریاحی علاوه بر کارگردانی، تهیه کنندگی فیلم را نیز خودش بر عهده داشت.
با آنکه از حضور یک بانو در قامت کارگردان در پشت صحنه فیلم بیش از ۶۰ سال می گذرد، اما باید به این نکته توجه داشت که فعالیت بانوان در سینما همیشه با محدودیت های فراوانی همراه بوده است و علاوه بر سختی های و مشکلات آن صنف یک دغدغه دیگر بانوان همین جنسیت آنها است که طبیعتاً برای مشاغل سختی همچون کارگردانی سینما یک صبر و انرژی فراوانی را می طلبد.
سینمای ایران چه پیش از انقلاب و چه پس از انقلاب کارگردانان زن سرشناسی همچون آناهید آباد، نرگس آبیار، آزاده موسوی، آناهیتا قزوینیزاده، پگاه آهنگرانی، تهمینه اردکانی، مهناز افضلی، مانیا اکبری، پریسا بختآور، مهستی بدیعی، مرضیه برومند، رخشان بنیاعتماد، پانتهآ بهرامی، فریال بهزاد، آیدا پناهنده، مسی تاجدین، سوسن تسلیمی، تلخون حمزوی، تندیس تناولی، روجا چمنکار، هایده حائری، منیژه حکمت، پوران درخشنده، ایران درودی، دیگرانوهی هواکیمیان، آزیتا رصافی، مونا زندی حقیقی، زهره زمانی، مرجان ساتراپی، سپیده گلچین، سیما ایلخان، انسیه شاهحسینی، پری صابری، شمسی عصار، تینا غروی، سپیده فارسی، میترا فراهانی، فروغ فرخزاد، صدف فروغی، شبنم قلیخانی، نیکی کریمی، مریم کشاورز، نرگس کلهر، نگین کیانفر، شهره لرستانی، آشا محرابی، مهناز محمدی، حنا مخملباف، سمیرا مخملباف، سودابه مرادیان، مژگان خالقی، مرضیه مشکینی، یاسمین ملکنصر، رزی ملک یونان، میترا منصوری، گراناز موسوی، آزیتا موگویی، شهلا میربختیار، تهمینه میلانی، شیرین نشاط، پریوش نظریه، نگار جوادی، محبوبه هنریان، شراره یوسفینیا و ... را به خود دیده است که در این مطلب به بررسی کارنامه پنج نفر از این هنرمندان سرشناس کشور از قبیل رخشان بنی اعتماد، پوران درخشنده، تهمینه میلانی، مرضیه برومند، نرگس آبیار خواهیم پرداخت.
۱- «رخشان بنی اعتماد»
رخشان بنی اعتماد با نام اصلی رخشنده بنی اعتماد نویسنده، تهیه کننده و کارگردان مطرح سینما و تلویزیون ایران متولد ۱۴ فروردین ۱۳۳۳ در شهر تهران و همسر جهانگیر کوثری مجری و تهیه کننده سینما و تلویزیون و مادر باران و تندیس کوثری بازیگر مطرح سینما و تلویزیون ایران است، وی فارغ التحصیل رشته کارگردانی سینما از دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر (دانشکده هنرهای دراماتیک) و از اعضای آکادمی اسکار است.
وی سابقه کارگردانی فیلم و سریال های مطرحی همچون «زرد قناری»، «نرگس»، «روسری آبی»، «بانوی اردیبهشت»، «زیر پوست شهر»، «گیلانه»، «خون بازی»، «حیران»، «قصه ها»، «پول خارجی»، «خارج از محدوده»، «داستان های جزیره» و ... را در کارنامه هنری خود دارد.
۲- «پوران درخشنده»
پوران درخشنده نویسنده، تهیه کننده و کارگردان مطرح سینما و تلویزیون ایران متولد ۷ فروردین ۱۳۳۰ در شهر کرمانشاه و فارغ التحصیل مدرسه عالی تلویزیون و سینما در رشته کارگردانی سینما است، این بانوی کارگردان زن سینمای ایران عضو انجمنهای فیلمسازان زن آمریکا (WIF)، کارگردانان مستقل آمریکا (IFP) و مرکز بینالمللی فیلم کودکان و نوجوانان یونسکو (CIFEJ) نیز است، لازم به ذکر است که پوران درخشنده همچنین دارای لوح افتخار درجه یک هنری معادل دکتری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز است.
وی سابقه کارگردانی فیلم و سریال های مطرحی همچون «پرنده کوچک خوشبختی»، «عبور از غبار»، «شمعی در باد»، «رویای خیس»، «بچه های ابدی»، «هیس! دخترها فریاد نمی زنند»، «زیر سقف دودی»، «رابطه»، «زمان از دست رفته»، «عشق بدون مرز»، «خواب های دنباله دار» و ... را در کارنامه هنری خود دارد.
۳- «تهمینه میلانی»
تهمینه میلانی نویسنده، تهیه کننده و کارگردان مطرح سینما و تلویزیون ایران متولد ۱۵ شهریور ۱۳۳۹ در شهر تبریز و همسر محمد نیک بین طراح صحنه و تهیه کننده سینما و مادر ژینا نیک بین است، وی فعالیت هنری خود را در سال ۱۳۶۰ و با حضور در تیم کارگردانی مسعود کیمیایی در فیلم «خط قرمز» و در سمت منشی صحنه آغاز کرد.
وی سابقه کارگردانی فیلم و سریال های مطرحی همچون «بچه های طلاق»، «افسانه آه»، «عشق و مرگ»، «دیگه چه خبر؟»، «کاکادو»، «دو زن»، «نیمه پنهان»، «تسویه حساب»، «آتش بس»، «زن زیادی»، «واکنش پنجم»، «سوپر استار»، «یکی از ما دو نفر»، «آتش بس ۲»، «ملی و راه های نرفته اش» و ... را در کارنامه هنری خود دارد.
۴- «مرضیه برومند»
مرضیه برومند با نام اصلی مرضیهسادات برومند یزدی نویسنده، تهیه کننده و کارگردان مطرح سینما و تلویزیون ایران متولد ۱۷ خرداد ۱۳۳۰ در شهر تهران و همسر عادل بزدوده نویسنده، کارگردان نمایش عروسکی و عروسکساز و خواهر احترام برومند بازیگر اسبق سینما (همسر داوود رشیدی) است.
وی فارغ التحصیل رشته هنرهای نمایشی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران در مقطع کارشناسی است و فعالیت هنری خود را در سال ۱۳۵۷ و با بازی در فیلم «دایره مینا» به کارگردانی داریوش مهرجویی آغاز کرد.
وی سابقه کارگردانی فیلم و سریال های مطرحی همچون «شهر موش ها»، «میهمان ناخوانده»، «الو، الو من جوجوام»، «مربای شیرین»، «شهر موش ها ۲»، «مدرسه موش ها»، «قصه های تا به تا»، «خونه مادر بزرگه»، «آرایشگاه زیبا»، «تهران ۱۱- ۵۹۵ ج ۴۸»، «ورثه آقای نیکبخت»، «کاراگاه شمسی و دستیارش مادام»، «کتابفروشی هد هد»، «آب پریا» و ... را در کارنامه هنری خود دارد.
۵- «نرگس آبیار»
نرگس آبیار نویسنده و کارگردان مطرح سینما و تلویزیون ایران متولد ۶ اسفند ۱۳۵۰ در شهر تهران و همسر محمد حسین قاسمی است، وی فارغ التحصیل رشته ادبیات نمایشی از دانشگاه سوره در مقطع کارشناسی است.
وی سابقه کارگردانی فیلم های مطرحی همچون «اشیا از آنچه در آینه میبینید به شما نزدیکترند»، «نفس»، «شیار ۱۴۳»، «شبی که ماه کامل شد» و ... را در کارنامه هنری خود دارد.
نظر شما