در سال ۲۰۵۰، ۸۰ درصد افراد مسن در کشورهای کم‌درآمد و متوسط زندگی می‌کنند، سرعت پیری جمعیت بسیار سریعتر از گذشته است و همه کشورها برای اطمینان از آمادگی سیستم‌های بهداشتی و اجتماعی آنها برای بهره‌برداری از این تغییر جمعیتی، با چالش‌های اساسی روبه‌رو هستند.
براساس برآوردهای به‌عمل‌آمده در جدول ذیل و نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵، میانه سنی ایران در سال ۱۳۲۹، حدود ۲۲ سال، در سال ۱۳۹۵، ۳۰ سال و در سال ۱۳۹۸، ۳۲ سال بوده است که نشان‌دهنده این است که ترکیب جمعیتی کشورمان در حال سالخورده شدن است؛ پیش‌بینی می‌شود این شاخص در سال ۱۴۰۴ به حدود ۳۶ سال و در سال ۱۴۲۹ به بیش از ۴۵ سال افزایش یابد؛ این تحولات حکایت از تغییر ساختار جمعیتی ایران دارد و نشانه حرکت سریع جمعیت به‌سوی سالخوردگی است.
در سال ۱۳۲۹ میانه سنی جهان ۲۳.۵ سال بوده است و پیش‌بینی می‌شود در سال ۱۴۲۹ میانه سنی جهان به حدود ۳۶ سال افزایش یابد؛ در همین سال، میانه سنی در کشورهای توسعه‌یافته به حدود ۴۵ سال می‌رسد، به‌عبارتی میانه سنی ایران، در سال ۱۴۲۹ در حدود میانه سنی کشورهای توسعه‌یافته خواهد شد!
مسئله جمعیت کشورمان در سال‌های اخیر به دلیل برخی اخبار منفی معمولا به حاشیه رفته است. از گران شدن یک شبه سکه و دلار بگیرید تا وقوع سیل و زلزله‌ای که در عرض چند ثانیه خسارت‌های میلیاردی زیادی برای کشور به جا می گذارد و به تازگی هم ویروس کرونا که ذهن مردم را حسابی به خود مشغول کرده است. اما با همه این مشکلات بحران جمعیت هم دغدغه‌ای است که اگر فکری به حال آن نشود چند سال بعد به یکی از مشکلات کشور تبدیل خواهد شد.
چندی پیش بود که کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت، توئیتی را از خانم ملیندا گیتس همسر بیل گیتس که به‌عنوان بنیان‌گذار مایکروسافت شناخته می‌شود بازنشر کرد که در آن بر اساس آمار جهانی به کاهش آمار فرزند به‌ازای هر خانم ایرانی اشاره شده بود؛ آماری که نشان می‌دهد میانگین فرزندآوری هر خانم ایرانی هم اکنون به ۱.۶ رسیده است.
در این توئیت آمده است که «سریع‌ترین کاهش نرخ فرزندآوری به ازای هر زن در تاریخ جهان در ایران اتفاق افتاده است.» که اتفاقا با واکنش‌های بسیار زیاد کاربران مواجه شد. گیتس با ارائه چند جدول در صفحه توئیتر خود از بالا رفتن کیفیت زندگی در سراسر جهان صحبت کرد، در حالی که تعداد موالید در کشوری مثل ایران کاهش یافته و به نوعی سقوط آزاد کرده است.
در سال ۱۴۲۵ نرخ جمعیت در کشورمان صفر می‌شود
به نظر می رسد با توجه به پیش‌بینی‌هایی که پیش از این صورت گرفته، تا چند وقت دیگر پیرترین کشور منطقه خواهیم بود و براساس گفته های دکتر صالح قاسمی پژوهشگر جمعیت در سال ۱۴۲۵ نرخ جمعیت در کشورمان صفر می شود و بعد از آن شاهد کاهش جمعیت خواهیم بود.
لازم است مسئولان برای افزایش جمعیت بر اساس تجربه‌های دیگر کشورها، سیاست‌های تشویقی را مدنظر قرار دهند و اجرایی کنند. البته در کنار آن باید بسترهای لازم برای رفع مشکلات اقتصادی خانواده‌ها و همچنین معضلات ازدواج جوانان را فراهم کرد تا خانواده‌ها برای افزایش نسل و جوانان برای ازدواج، بدون هیچ مشکل اقتصادی و اجتماعی و... تشویق شوند تا هرم سنی کشور در حالت تعادل قرار بگیرد.
نظر شما