علائم سرطان خون را بیشتر بشناسید | علل، انواع و نحوه تشخیص سرطان خون

سرطان خون یک سرطان در سلولهای خونی است. چندین دسته گسترده از سلول های خونی وجود دارند، از جمله آنها می توان به گلبول های قرمز (RBC)، گلبول های سفید (WBC) و پلاکت ها اشاره کرد. به طور کلی، سرطان خون به سرطان های WBC اشاره دارد. WBC ها بخشی حیاتی از سیستم ایمنی بدن هستند. آنها بدن را از حمله باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها و همچنین سلول های غیرطبیعی و سایر عوامل خارجی محافظت می کنند. هنگام ابتلا به سرطان خون، WBCها به طور طبیعی کار نمی کنند. آنها به سرعت تقسیم شده و در نهایت سلولهای طبیعی را از بین می برند. این سلول های سرطانی بیشتر در مغز استخوان تولید می شوند، اما انواع خاصی از آنها نیز در غدد لنفاوی، طحال و غده تیموس ساخته می شوند. WBC ها پس از تشکیل در سراسر بدن از طریق خون و لنفاوی گردش می کنند و در غدد لنفاوی و طحال متمرکز می شوند.

عوامل خطر ابتلا به سرطان خون

علل سرطان خون مشخص نیست. با این حال، عوامل مختلفی برای این عارضه شناسایی شده اند که ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند. در زیر به برخی از این عوامل اشاره شده است:

· سابقه خانوادگی سرطان خون

· سیگار کشیدن، که خطر ابتلا به سرطان خون حاد میلوئیدی (AML) را افزایش می دهد

· اختلالات ژنتیکی مانند سندرم داون

· اختلالات خونی، مانند سندرم میلودیسپلاستیک

· درمان قبلی سرطان با شیمی درمانی یا پرتودرمانی

· قرار گرفتن در معرض تابش زیاد اشعه

· قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی

انواع سرطان خون

شروع سرطان خون می تواند حاد (شروع ناگهانی) یا مزمن (شروع آهسته) باشد. در سرطان خون حاد، سلول های سرطانی با سرعت تکثیر شده و افزایش می یابند. در سرطان خون مزمن، بیماری به آرامی پیشرفت می کند و علائم اولیه آن ممکن است بسیار خفیف باشند. سرطان خون همچنین بر اساس نوع سلول طبقه بندی می شود. سرطان خون درگیر سلول های میلوئیدی را با نام سرطان خون میلوژن نامگذاری می کنند. سلول های میلوئیدی سلول های خونی تکمیل نشده ای هستند که به طور معمول تبدیل به گرانولوسیت یا مونوسیت می شوند. لوسمی مرتبط با لنفوسیت ها لوسمی لنفوسیتی نامیده می شود. چهار نوع اصلی سرطان خون وجود دارد، که در زیر به آنها اشاره شده است:

· سرطان خون حاد میلوژن (AML)

سرطان خون حاد میلوژن (AML) می تواند در کودکان و بزرگسالان رخ دهد. این شایعترین شکل سرطان خون است. میزان بقای پنج ساله برای این نوع سرطان  حدود ۲۶.۹ درصد است.

· سرطان خون حاد لنفوسیتی (ALL)

سرطان خون حاد لنفوسیتی (ALL) بیشتر در کودکان رخ می دهد. NCI یا همان سازمان ملی سرطان تخمین می زند، سالانه ۶۰۰۰ کودک به این نوع سرطان مبتلا شوند. میزان بقای پنج ساله برای ALL ۶۸.۲ درصد است.

· لوسمی میلوژن مزمن (CML)

سرطان خون میلوژن مزمن (CML) بیشتر در بزرگسالان دیده می شود. طبق تخمین NCI، سالانه حدود ۹۰۰۰ مورد جدید CML تشخیص داده می شود. میزان بقای پنج ساله برای  CML حدود ۶۶.۹ درصد است.

· سرطان خون لنفوسیتی مزمن (CLL)

سرطان خون لنفوسیتی مزمن (CLL) افراد بالای ۵۵ سال را درگیر می کند و به ندرت در کودکان دیده می شود. طبق NCI ، سالانه حدود ۲۰۰۰۰ مورد جدید CLL تشخیص داده می شوند. میزان بقای پنج ساله برای CLL حدود ۸۳.۹ درصد است.

· سرطان خون سلول مویی

این یک زیرگونه بسیار نادر از CLL است. نام آن بر اساس ظاهر لنفوسیت های سرطانی انتخاب شده است.

علائم سرطان خون چیست؟

شایع ترین علائم سرطان خون عبارتند از:

· تعریق بیش از حد، به خصوص در شب

· خستگی و ضعف که با استراحت از بین نمی رود

· لاغری ناخواسته

· درد و حساسیت استخوان

· غدد لنفاوی بدون درد و متورم، به خصوص در گردن و زیر بغل

· بزرگ شدن کبد یا طحال

· لکه های قرمز روی پوست که پتشیا نامیده می شوند

· خونریزی و کبودی

· تب یا لرز

· عفونت های مکرر

سرطان خون همچنین می تواند باعث ایجاد علائمی در اندامها شده و آنها را تحت تاثیر قرار دهد.  به عنوان مثال، اگر سرطان به سیستم عصبی مرکزی گسترش یابد، می تواند باعث سردرد، حالت تهوع، استفراغ، گیجی و از دست دادن کنترل عضلات و تشنج شود. سرطان خون همچنین می تواند به سایر قسمت های بدن مانند ریه، دستگاه گوارش، قلب،، کلیه ها و بیضه ها سرایت کند.

تشخیص سرطان خون

در صورت داشتن عوامل خطر یا علائم مربوط به آن، ممکن است پزشک شما به لوسمی مشکوک شود. پزشک با شرح حال کامل و معاینه بدنی شروع می کند، اما سرطان خون با معاینه فیزیکی به طور کامل قابل تشخیص نیست. پزشکان برای تشخیص دقیق تر از آزمایش خون، نمونه برداری و تصویربرداری استفاده می کنند.

چه آزمایشاتی برای تشخیص سرطان خون انجام می شوند؟

آزمایشات زیادی برای تشخیص سرطان خون وجود دارند، که از جمله آنها می توان به شمارش کامل تعداد گلبول قرمز، گلبولهای سفید و پلاکت خون اشاره کرد. نمونه برداری از بافت شامل نمونه های کوچک از بافت است که می تواند نوع سرطان خون و میزان رشد آن را تشخیص دهد. نمونه برداری از اندام های دیگر مانند کبد و طحال می تواند سرعت گسترش سلول های سرطانی را مشخص کند.

چه آزمایشاتی میزان پیشرفت سرطان خون را ارزیابی می کنند؟

برای ارزیابی پیشرفت بیماری از آزمایشات زیر استفاده می شود:

· فلوسیتومتری

در این آزمایش DNA سلولهای سرطانی بررسی شده و میزان رشد آنها بررسی می شود.

· آزمایش عملکرد کبد

این آزمایش میزان تاثیر سلول های سرطان خون بر کبد را نشان می دهند.

· آزمایشات تصویربرداری

آزمایشات تصویربرداری مانند اشعه ایکس، سونوگرافی و سی تی اسکن، به پزشکان کمک می کنند تا هر گونه آسیب به اعضای دیگر بدن را که ناشی از سرطان خون است، را شناسایی کنند.

درمان سرطان خون

سرطان خون معمولاً توسط متخصص خون و انکولوژیست درمان می شود. این پزشکان، متخصص در زمینه اختلالات خونی و سرطان هستند. درمان به نوع و مرحله سرطان بستگی دارد. برخی از انواع سرطان خون به آرامی رشد می کنند و نیازی به درمان فوری ندارند. با این حال، درمان سرطان خون معمولاً شامل یک یا چند مورد زیر است:

· شیمی درمانی، در شیمی درمانی از دارو برای از بین بردن سلولهای سرطان خون استفاده می شود. بسته به نوع سرطان خون، ممکن است یک دارو یا ترکیبی از داروهای مختلف تجویز شود.

· پرتو درمانی، در پرتودرمانی از پرتوهای پرانرژی برای آسیب رساندن به سلولهای لوسمی و جلوگیری از رشد آنها استفاده می شود. پرتو را می توان در یک قسمت خاص یا به کل بدن اعمال کرد.

· پیوند سلول های بنیادی، در این شیوه درمانی مغز استخوان بیمار را با مغز استخوان سالم، جایگزین می کنند. این روش درمانی پیوند اتولوگ یا پیوند مغز استخوان نامیده می شود.

· درمان بیولوژیکی یا ایمنی، در این روش درمانی به سیستم ایمنی بدن کمک می شود، تا سلول های سرطانی را شناسایی کرده و به آنها حمله کند.

چشم انداز بلند مدت برای بیماران مبتلا به سرطان خون

چشم انداز طولانی مدت برای افرادی که سرطان خون دارند به نوع سرطان و زمان تشخیص بستگی دارد. هرچه لوسمی زودتر تشخیص داده شود و هرچه سریعتر درمان شود، احتمال بهبودی بیشتر است. برخی از عوامل مانند افزایش سن، سابقه اختلالات خونی گذشته و جهش های کروموزومی، می توانند تاثیر منفی بر رشد سرطان  بگذارند.

طبق NCI ، تعداد مرگ و میرهای سرطان خون از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۴ به طور متوسط ​​هر ساله کاهش یافته است. از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۳، میزان بقای پنج ساله (یا درصد زنده ماندن در طی پنج سال پس از دریافت تشخیص) ۶۰.۶ درصد بوده است.