دانشجوی بنگال که شیفته مولانا است/ پدر علم نجوم آماتوری ایران مهمان شب نشینی دهم

محمد مظهر الاسلام دانشجوی زبان و ادبیات فارسی و احمد دالکی پدر علم نجوم آماتوری ایران مهمان دهمین قسمت از «شی نشینی» بودند.

در اولین قسمت از برنامه محمد مظهرالاسلام دانشجوی بنگلادشی رشته ادبیات فارسی به عنوان مهمان اول برنامه معرفی شد.

مظهر الاسلام گفت: یک سال و نیم است که در تهران هستم و در دانشگاه علامه طباطبایی در رشته آموزش ادبیات فارسی تحصیل می کنم. پیش از این کارشناسی زبان فارسی را در دانشگاه بنگلادش خوانده بودم و حالا هم در حال تحصیل ارشد هستم. زبان کشور ما بنگال است که نزدیک به زبان های هندی است و بسیاری از واژه های فارسی و عربی در آن وجود دارد.

زبان فارسی به مدت ششصد سال زبان رسمی کشورهای بنگلادش بوده و بسیاری از سندهای قدیمی به زبان فارسی است پس برای دانستن آن ها و تحقیق و مطالعه باید زبان فارسی را بدانی. وقتی ماه را میبینم یاد این شعر حافظ می افتم "گفتم غم تو دارم".

دانشجوی دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: پس از اتمام تحصیل، کارهایی در حوزه تدریس در دانشگاه ها و ترجمه می توانیم انجام دهیم. در رشته ما بیشتر روش تدریس زبان فارسی به افراد خارجی آموزش داده می شود.

مظهر الاسلام افزود: بیشتر از اشعار مولوی لذت می برم. از شعرهای نو بیشتر قیصر امین پور، نیما یوشیج و هوشنگ ابتهاج را دوست دارم. اشعار اقبال لاهوری بیشتر انقلابی است و صفات انسان کامل بودن را بیان کرده است. در مورد ویژگی های خدا در وجود انسان هم بسیار گفته و در مورد زندگی هم اشعار زیادی دارد.

وی بیان کرد: از ایران در این مدت شهر کرمان، یزد و قشم را رفته و گشته ام. آب و هوای بنگلادش صد درصد آبادی است و رودخانه های زیادی دارد مرطوب و سرسبز است.

این محقق زبان فارسی درباره شناخت هم میهنانش از فرهنگ ایرانی بیان کرد: بیشتر اهالی کشورم با ایران آشنایی نسبی دارند. بنگلادشی ها میوه های ایران مثل انار و انگور و زعفران و پسته را دوست دارند. خودم هم از غذاهای ایرانی خورشت بادمجان را دوست دارم و از غذاهایی مانند کشک و بادمجان قورمه سبزی خوشم می‌آید.

مظهرالاسلام ادامه داد: از فرهنگ ایران تعارف های ایرانی مثل "قابل ندارد" برایم بسیار جالب است. یکی از ضرب المثل های ایرانی "شتر دیدی ندیدی" و "از چاله به چاه افتادن" را شنیده ام و درباره معنایش می‌دانم.

وی پس از اینکه توسط مجری برنامه با چند ضرب المثل پرکاربرد فارسی به چالش کشیده شد گفت: از فردا ضرب المثلهای ایرانی را می شنوم و بیشتر راجع به آن ها می خوانم.

دانشجوی بنگلادشی دانشگاه علامه طباطبایی درباره خواننده‌های فارسی مورد علاقه‌اش تصریح کرد: آثار شهرام ناظری و محمدرضا شجریان را گوش می کنم و از بین آنها مرغ سحر شجریان را دوست دارم.

با پایان گفت‌وگو بین امیراحمدی، مجری برنامه و مظهرالاسلام، احمد دالکی پدر علوم ستاره شناسی آماتور ایران به عنوان مهمان دوم برنامه معرفی شد.

دالکی درباره جلوه ماه کامل در آسمان شب در مکان اجرای «شب نشینی» گفت: خیلی تحت تاثیر این منظره ماه هستم مشتری و زحل را هم در این حوالی می توان دید.

وی درباره اصالت و محل تولدش بیان کرد: دالکی یک روستا از سردشت بوشهر بوده است که حالا شهر شده اما پدرم اهل آن جا بوده و حدود صد سال پیش برای ادامه تحصیل و پیشرفت به شیراز آمده و من هم شیراز به دنیا آمدم. در شیراز مهندسی کشاورزی خواندم و بعد هم در آمریکا و اروپا تحصیل کردم.

منجم آماتور قدیمی درباره رابطه بین ستاره شناسی با رشته تحصیلی و شغلش تصریح کرد: در دانشگاه نقشه کشی هوایی و فضایی می خواندم اما ارتباط چندانی بین رشته و شغلم با نجوم وجود ندارد؛ نجوم را برای دلم ادامه دادم.

دالکی در تشریح تفاوت نجوم حرفه‌ای و آماتور افزود: دو نوع ستاره شناسی داریم؛ یکی آن است که دانشجو درسش را می خواند، درجه علمی می گیرد، در رصدخانه‌ها شغل دولتی دارد و حقوق بگیر می شود. نوع دیگر انسان با دل خودش این علم را یاد گرفته و پیشش می برد.

وی درباره نحوه علاقه‌مند شدنش به علم ستاره شناسی بیان کرد: در حیاط خوابیدن در ایام قدیم و تماشای آسمان و دیدن شهاب ها آغاز برخی سوالات و علاقه مندی به نجوم است.. علاقه به ستاره شناسی همسن من است.  یکی از بهترین روش ها برای پر کردن اوقات فراغت دیدن آسمان است که کسی برای آن مالیات نمی‌گیرد.

پدر نجوم آماتوری ایران گفت: رنگ آسمان مربوط به تغییرات در اتمسفر زمین است و گازهای موجود در اتمسفر می تواند رنگ آسمان را تغییر دهد اما به طور کلی آسمان همه جا همین رنگ است.

دالکی تجربه سفرهایش برای رصد آسمان را تشریح کرد و افزود: از کشور چین گرفته تا کشورهای آمریکایی و اروپایی را سفر کرده ام. شهاب سنگی داریم که 65 میلیون سال پیش به زمین خورده و حیات را تغییر داده است. شهاب سنگ ها همواره به سمت زمین می آیند اما مصدومیت نداشته است.

دالکی عنوان کرد: نجوم اسرار جهان را به انسان می آموزد. یکی از این اسرار این است که ما متوجه می شویم که به چندین جهت در حال چرخش با سرعت هستیم. اگر کسی این ها را حس کند زندگی برایش سخت می شود. حرکت انتقالی زمین به دور خورشید در هر شبانه روز 2.5 میلیون کیلومتر است یعنی هر ساعت 107 هزار کیلومتر و یعنی 30 کیلومتر در ثانیه و ما نمیتوانیم آن را حس کنیم.

وی افزود: سرعت حرکت زمین و خورشید به سمت ستاره نصر نیز 20 کیلومتر بر ثانیه است. حرکت وضعی زمین در تهران 375 متر بر ثانیه در خط استوا 1366 کیلومتر بر ساعت است.

بنیان گذار مرکز علم نجوم و ستاره شناسی کشور بیان کرد: هرچه اطراف ما تاریک تر باشد رصد ستاره ها بهتر و راحت تر است برای همین کویر لوت بهترین و شهرها بدترین مکان برای رصد ستارگان هستند. به همین دلیل است که جانمایی رصدخانه شاید سالها طول بکشد تا متخصصان نور اضافی را در فصول و ساعات مختلف بسنجند و بعد رصدخانه را بنا کنند.

دالکی درباره افتتاح رصدخانه در کاشان گفت: دستور ساخت رصدخانه کاشان بیست سال پیش صادر شده بود. استادان مختلف سالها بررسی کرده اند که نهایتا در منطقه کویری بین قم و کاشان این رصدخانه را احداث کنند. تاکنون رصدخانه ملی نداشته ایم. رصدخانه مراغه زمانی مرجعی مانند ناسا بوده و ستاره شناسان مختلف از مکان های مختلف دنیا می آمدند آن جا زندگی و تحقیق می کردند اما در سال‌های اخیر رصدخانه ای که بتواند به روز باشد نداشتیم که حالا ساخته شده و نمیدانم کامل هست یا نیست.

وی ادامه داد: بعضی کشورها رصدخانه خود را در کشورهای دیگر ساخته اند چون در کشور خودشان شرایط مناسب برای ساخت رصدخانه وجود نداشته است مثلا رصدخانه ژاپن در خاک آمریکا است.

پدر علم نجوم آماتوری ایران در پاسخ به این سوال مجری که پرسیده بود «دوست دارید کدام ستاره را به چه کسی تقدیم کنید؟» پاسخ داد: ستاره هارا باید به کسی تقدیم کرد که بی تبلیغ به مردم و این مملکت خدمت کرده است. اینکه برخی می گویند فلانی ستاره‌اش در آسمان نیست حقیقت ندارد، آدم بی ستاره نداریم چون اگر بخواهیم تعداد ستاره ها را بر جمعیت زمین تقسیم کنیم، به هر انسان چند هزار ستاره می رسد.

دالکی اظهار داشت: از خط گرینویچ گرفته تا خط استوا و جایی که این خط به قطب شمال می رسد آسمان را برای رصد ستاره ها دیده ام. اولین رصدخانه ای که دیدم سال 43 رصدخانه گرینویچ بود.

وی درخصوص تاثیر ستاره‌ها بر طالع افراد گفت: این‌ها اعتقاداتی هستند که از قدیم وجود داشته اند و ما هم به این اعتقادات احترام می گذاریم اما ستاره ها در بخت و اقبال ما تاثیری ندارند و آن ها اصلا نمی دانند ما داریم زندگی می کنیم.

پدر علم نجوم آماتوری ایران در پایان اظهار کرد: خیلی دوست داشتم به فضا بروم اما دیگر در سن ما نمی توان به فضا رفت چون آمادگی و توانایی جسمانی خاصی لازم دارد که از ما گذشته است. جف بزوس هم چون پول داشته به این سفر رفته است.

گفتنی است؛ برنامه «شب نشینی» از دوشنبه تا جمعه هر هفته ساعت 23:30 به وقت تهران و 21 به وقت وین بر روی آنتن شبکه جهانی جام جم می رود. محمد سلوکی برای مخاطبان فارسی زبان سراسر دنیا «شب نشینی» را اجرا می کند و تهیه کننده این برنامه نیز کاوه امیری جاوید است. اطلاعات بیشتر درباره «شب نشینی» و مهمان های برنامه هر روز در صفحه اینستاگرامی @shabnesini.irani بارگذاری می شود.