ابوعلی­حسین بن عبدالله بن سینا پزشک بزرگی که بعدا مؤثرترین شخصیت در علم و فلسفه جهان اسلام شد و عناوینی چون شیخ الرئیس، حجت الحق و شرف الملک به وی رسید، دارای نبوغ و شوق حیرت­‌انگیزی برای کسب شاخه‌­های متنوع علم بود.

زندگینامه ابو علی سینا، پزشک و فیلسوف برجسته ایرانی

ایران در ۱ شهریور سالروز تولد ابوعلی سینا که به ابن سینا معروف است، به عنوان روز ملی پزشکان را گرامی می‌­دارد.

ابن سینا، متولد سال۳۷۰ ه.ق(۹۸۰ میلادی) در روستایی در نزدیکی بخارا، پایتخت وقت امپراتوری سامانیان ایران، فیلسوف، پزشک و دانشمند بزرگ ایرانی بود که حدود ۴۵۰ کتاب در زمینه­‌های مختلف از جمله پزشکی و فلسفه داشت. در نتیجه تلاش­های پیشگامانی مانند ابن سینا، ایران در حال حاضر در بین ۱۲ کشوری با فناوری و دانش پیشرفته در پزشکی قرار دارد و می‌­تواند به عنوان یک مرکز گردشگری سلامت عمل کند.

ابوعلی سینا هم در غرب و هم در شرق به عنوان یکی از برجسته­‌ترین متفکران و نویسندگان عصر طلایی اسلامی شناخته می‌­شد.

ایران در روز ملی پزشکان از همه پزشکان برجسته­‌ای که سهم بزرگی در سلامت ملی کشور داشته­‌اند تجلیل می­‌کند.

ایران به عنوان یک مرکز گردشگری سلامت در منطقه شناخته شده است و پزشکان آن همیشه در علم و پزشکی پیشگام تاریخ بوده­‌اند.

این نامگذاری به منظور قدردانی از خدمات ارزشمندی است که ابوعلی سینا به پزشکی و به طور کلی علوم پزشکی ارائه کرده است. در این متن قصد داریم نگاهی گذرا به زندگی و دوران ابن سینا داشته باشیم.

ابوعلی سینا، نابغه ایرانی که در سطح جهانی تحسین شده است، یکی از برجسته­‌ترین پزشکان همه دوران­ها به شمار می­‌رود و کتاب­‌های او به مدت طولانی در دانشگاه­‌های معروف جهان تدریس می‌­شد. این چندوجهی برجسته­، به دلیل تسلط کامل بر علوم مختلف و تأثیرش بر دانشمندان بعدی­، نه تنها در ایران بلکه در غرب به عنوان مشهورترین دانشمند اسلامی یاد می­‌شود.

ابوعلی­‌حسین بن عبدالله بن سینا پزشک بزرگی که بعدا مؤثرترین شخصیت در علم و فلسفه جهان اسلام شد و عناوینی چون شیخ الرئیس، حجت الحق و شرف الملک به وی رسید، دارای نبوغ و شوق حیرت­‌انگیزی برای کسب شاخه‌­های متنوع علم بود. از کودکی هنگامی که او فقط یک پسر بچه ۵ ساله بود، حساب، ریاضیات، قرآن و نحو و دستور زبان عربی را از پدر دانشمند و با فضیلت خود آموخت. او از همان ابتدا بسیار باهوش بود و مشتاق کسب علم بود. پس از مدتی به مدرسه رفت و استاد همه همکلاسی­‌های خود شد. ابن سینا قبل از ۱۰ سالگی قرآن کریم را حفظ کرد و ادبیات خوبی را به دست آورد: هندسه، ریاضیات و زبان عربی. او علاقه خاصی به طبیعت، گیاهان و حیوانات داشت و اوقات فراغت خود را صرف تحقیق و جمع آوری تجربیات در بیابان و دشت می­کرد و بدین ترتیب از کودکی به خواص گیاهان دارویی علاقمند شد.

ابوعلی سینا ۱۲ ساله بود که پدرش او را برای تکمیل دانش خود نزد استادی به نام عبدالله ناتلی فرستاد. ابوعلی سینا آنقدر باهوش و با استعداد بود که گاهی اوقات چیزهای بدیع و ظرافت­های علمی پیدا می‌­کرد به طوری که معلم خود را شگفت­‌زده می­‌کرد.

او از هر کتابی که در دسترس بود بهره‌­مند شد و از طریق کتاب­هایی که مطالعه کرده بود و تجربیاتی که جمع­آوری کرده بود، تسلط کامل بر پزشکی را کسب کرد.

وقتی ابن سینا ۱۸ ساله بود، حاکم سامانی، بر بخارا فرمانروایی کرد. یک روز خدمتکاران آمدند تا او را برای معالجه امیر ببرند. ابوعلی سینا برای پرداخت هزینه، فقط از امیر خواست اجازه دهد از کتابخانه سلطنتی بخارا آزادانه استفاده کند. زیرا فقط شاهزادگان و درباریان مجاز به استفاده از آن بودند. بدین ترتیب فصل جدیدی در زندگی ابوعلی سینا گشوده شد. کتابخانه بخارا یکی از بزرگترین کتابخانه­ها بود که در آن می­توانید نسخه­ای از نادرترین کتاب­های حوزه­های مختلف علمی را بیابید. ابوعلی سینا پدرش را در سن ۲۲ سالگی از دست داد. در آن زمان بخارا دچار آشفتگی بود زیرا دولت سامانیان در روزهای افول خود بود. خوارزم مرکز دانشمندان و محققان بود و امیر آن حامی دانشمندان بود. ابوعلی سینا نیز از حمایت و توجه او برخوردار بود و مدتی با خیال راحت شروع به کار و تحصیل کرد.

به زودی خوارزم توسط محمود غزنوی تصرف شد و دانشمندان در آنجا پراکنده شدند. برخی از آن­ها به دعوت محمود به غزنه پایتخت رفتند. اما ابوعلی سینا دعوت او را رد کرد و از ترس جان خوارزم را ترک کرد. پس از اقامت کوتاهی در چندین شهر، به جرجان رفت و نوشتن کتاب قانون را در آن شهر آغاز کرد. این کتاب به عنوان یکی از مشهورترین منابع در زمینه پزشکی، بیش از هفتصد سال در مراکز دانشگاهی اروپا تدریس شد. سال بعد ابوعلی سینا به ری و قزوین و سپس به شمس الدوله دیلمی حاکم همدان رفت. وی بیماری شمس الدوله را درمان کرد و پذیرفت که وزیر او شود. در همان زمان، ابوعلی سینا که در امور سیاسی و اداری مشغول بود، کتاب "شفا" را نوشت. این کتاب به عنوان مهمترین و جامع­ترین اثر وی در زمینه فلسفه محسوب می­شود که در آن به تحلیل دیدگاه­های فیلسوفان بزرگ یونان باستان و دانشمندان اسکندریه پرداخته است.

پس از مرگ شمس الدوله، پسرش جانشین او شد اما از آنجا که ابوعلی سینا نپذیرفت وزیر او شود، به مدت ۴ ماه در زندان بود. او چندین کتاب در زندان نوشت. وی پس از آزادی از زندان، مخفیانه همراه شاگردش، ابوعبید جوزجانی و برادرش راهی اصفهان شد.

در اصفهان، ابوعلی سینا مورد استقبال فرماندار شهر علاءالدوله کاکویی قرار گرفت و ۱۴ سال در این شهر در آرامش زندگی کرد. در آن سال­ها، او کتاب­های خود را تکمیل کرد و کتاب­های جدیدی در زمینه­های فلسفه، ریاضیات و موسیقی نوشت. در جریان تجاوز مسعود غزنوی به اصفهان که با هدف سرنگونی علاءالدوله انجام شد، خانه ابوعلی سینا مورد غارت قرار گرفت و برخی از نوشته­های وی ناپدید شد. اما او در خدمت علاءالدوله ماند تا اینکه در سال ۴۲۸ هجری قمری در سفر با علاءالدوله به همدان درگذشت.

ابوعلی سینا علاوه بر پزشکی، در بسیاری از علوم دیگر نیز محقق بود. او اولین فیلسوف در ایران و جهان اسلام بود که کتاب­های خوب و منطقی در زمینه فلسفه نوشت. دو فیلسوف یونانی ارسطو و افلاطون و فیلسوف بزرگ ایرانی فارابی بر ابوعلی سینا تأثیر زیادی گذاشتند. گفته می­شود که ابوعلی سینا بیشتر تحت تأثیر رویکرد ارسطو قرار داشت. با این حال، دیدگاه جدیدی در فلسفه داشت که تا حدودی متفاوت از دیدگاه ارسطو بود. ابوعلی سینا تنها انتقال­دهنده و روایت­کننده اندیشه­ها و رویکردهای فلسفی یونان نبود، او به الهیات اسلامی توجه داشت و سعی کرد با کمک تفکر اسلامی فلسفه خود را شکل دهد. ابوعلی سینا در پایان زندگی خود کتاب­هایی نوشت که نشان می­داد وی به مکتب جدیدی در فلسفه دسترسی دارد. یکی از این کتاب­ها «حکمت المشرقیه» است. فقط پیشگفتار و فصل منطق این کتاب در دسترس است و قسمت اصلی که در تکمیل این فلسفه بود از بین رفت.

از ۱۳۱ اثر اصلی و ۱۱۱ اثر منتسب به عنوان آثار ابوعلی سینا نام برده شده است. "شیفا" در فلسفه و "قانون" در پزشکی شهرت جهانی پیدا کرده است. منطق ذکر شده در شفا هنوز یکی از معتبرترین منابع منطق اسلامی محسوب می­شود در حالی که طبیعت­گرایی و الهیات آن هنوز مورد علاقه علاقه­مندان به این حوزه است. کتاب "قانون" که مهمترین کتاب پزشکی بود شامل مقالاتی در مورد قوانین عمومی پزشکی، درمان ترکیبی و تک دارویی و بیماری­های مختلف است. این کتاب در قرن دوازدهم با شروع جنبش ترجمه، به لاتین ترجمه شد و همچنین به انگلیسی، فرانسوی و آلمانی ترجمه شده است. کتاب قانون که مجموعه­ای از تمام علوم پزشکی قدیم و اسلامی بود، به عنوان کتاب درسی پزشکی در دانشگاه­های بزرگ اروپا مورد استفاده قرار گرفت.

ابوعلی سینا هم در زندگی خود و هم در قرون بعدی تا به امروز در بین مردم یک شخصیت محبوب و شناخته شده بوده است. به همین دلیل داستانها و افسانه­های زیادی در مورد نبوغ او نوشته شده است. او به عنوان یک پزشک که به فرد زندگی اعطا می­کند، یک حکیم که همه چیز را می­داند و یک دانشمند که از همه اسرار پنهان آگاه است، به تصویر کشیده شده است.

ابوعلی سینا علاوه بر آثار خود، چندین شاگرد تربیت کرد که هر یک از دانشمندان بزرگ عصر خود بودند. برخی از شاگردان برجسته وی عبارتند از: ابوالحسن بهمنیار بن مرزبان، ابوعبدالله عبد وحید بن محمد جوزجانی، ابوعبدالله محمد بن احمد المعصومی و شیخ علی نسائی خراسانی.

ابوعلی سینا در سال ۴۲۸ هجری در حالی که تنها ۵۸ سال داشت درگذشت. آرامگاه مثلث چند وجهی و افتخار جهان اسلام در همدان در غرب ایران واقع شده است.

کد خبرنگار: ۲۱
۰دیدگاه شما

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • پربازدید

    پربحث

    اخبار عجیب

    آخرین اخبار

    لینک‌های مفید

    ***