آرامگاه حمدالله مستوفی کجا واقع شده است؟

به گزارش سام نو به نقل از تریپ یار، علاقه مندان به تاریخ و علوم جغرافیا بطور حتم نام حمدالله مستوفی را شنیده اند. نویسنده و تاریخ نگار عهد ایلخانیان که آثار ارزشمند او تا به امروز شهرت خود را در میان دوست داران علوم مختلف حفظ کرده است.

مزار او در سردابی واقع شده که بر روی آن بنایی به شکل مربع ساخته اند که بیش از گنبد به هشت ضلعی مبدل شده و دور تا دور آن مقرنس کاری است. گنبد فیروزه ای مخروطی آن و کتیبه ای لاجوردی رنگ که به خط ثلث به معرفی پدران و آثار مستوفی اشاره شده است به همراه تزئینات زیبای عهد مغول در جای جای بنا، این بقعه را از سایر آثار تاریخی شهر ممتاز کرده است. این بنا با نام گنبد دراز نیز معروف می باشد.

این اثر در تاریخ ۲۰ بهمن ۱۳۱۸ با شمارهٔ ثبت ۳۳۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.مقبره حمدالله مستوفی نویسنده و تاریخ نگار معروف سده هشتم و مولف تاریخ گزیده ،نزهه القلوب و ظفرنامه از آثار دوره ایلخانی است. حمدالله ابن ابی بکربن حمدالله مستوفی قزوینی مورخ مشهور، شاعر، نویسنده و جغرافیدانان اسلامی در سال 682 قمری در قزوین متولد شد و سال 750 از دنیا رفت. او از خاندان قدیم مستوفیان قزوین است که نسبش با 14 پشت به حربن یزید ریاحی می‌رسد که در زمان معتصم عباسی در قزوین ساکن شده و دارای شغل دیوانی بوده اند.بنای آرامگاه حمدالله مستوفی برج آجری کوچکی است متعلق به قرن هشتم قمری که پلان برج به صورت مربع توسط 4 فیل پوش، 8 ضلعی شده و با گنبد مخروطی پوشیده شده است.
محوطه آرامگاه 280 متر مربع است که تنها از این میزان 40 متر مربع به زیربنا اختصاص دارد. سردر آرامگاه با جمله لااله الاالله الملک الحق المبین و محمد رسول الله الصادق البار الامین تزیین شده، داخل بنا دارای کاشی فیروزه‌ای ساده و در زیر پایه‌های گنبد دور تا دور کتیبه‌ای است که سوره مبارکه هل اتی به خط نسخ گچبری و قسمت پایین دولنگه در ورودی آرامگاه نیز به صورت گل درهم و منبت کاری است.
از یک جفت در منبت کاری آرامگاه، یک لنگه آن از میان رفته و لنگه دیگر هم به موزه ایران باستان انتقال داده شده است و به جای آن اکنون درِ تازه ساختی و در بقعه کار گذاشته شده است.
نمای بنا آجری و مطابق سبک ایلخانی دارای بندهای مهری است، گنبد مخروطی نیز پیشتر آجری بوده که در دوره‌های بعد کاشیکاری شده است و مقرنس‌سازی دور تا دور دایره پایین گنبد تعمیر شده است.گنبد و زیرسازی آن که از بناهای مجلل و زیبای عهد مغول است، با کتیبه‌ای از کاشی لاجوردی است که به خط نستعلیق چگونگی زندگانی حمدالله مستوفی، نیاکان و تالیفات وی به اختصار بیان شده است.
این آرامگاه در محله پنبه ریسه در شرق میدانگاه میان امامزاده علی و آمنه خاتون شهر قزوین واقع شده است که به آن گنبد دراز نیز می‌گویند.

در ورودی محوطه در سمت جنوب غربی است و آرامگاه درمیان حیاط قرار دارد و شکل آن از کف حیاط به بالا مربع و قسمت بالاتر 8 ضلعی و بقیه تا زیر گلویی گرد، گنبد آن مخروطی شکل و همه بنا از آجر است که فاصله‌های آن بندکشی شده است.
درگوشه شمالی بقعه نیز دو اتاق و دو زیرزمین برای نگهبانان آرامگاه با حوض و آب انبار احداث شده است. این مقبره به سبک معماری آذری بنا شده است.

در قرن چهاردهم شمسی عده‌ای از مردم محله، دیواری دور محوطه بقعه که به صورت ویرانه‌ای درآمده بود، کشیدند و تعمیر مختصری در بقعه انجام دادند ولی در سال 1319 این بنای آرامگاهی تاریخی مرمت اساسی شد.