دریاچه اوان نگینی زمرّدین در قزوین

به گزارش سلام نو به نقل از تریپ یار، دریاچه زیبای اُوان در حلقه چهار روستای اوان، وربن، زواردشت و زرآباد، با ۱۸۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا قرار گرفته است. این دریاچه همچون نگینی زمرّدین می درخشد و با چشم اندازی مسحور کننده گردشگران بسیاری را در هر چهارفصل سال به خود جذب می کند.

کارشناسان معتقدند حدود ۵۰۰ سال پیش، این دریاچه در اثر لغزش زمین ایجاد شده است. این دریاچه زیبا و بی نظیر از هیچ رودی تغذیه نمی شود بلکه آب آن از چشمه هایی که از کف دریاچه می جوشند و نیز بارانی که می بارد، تأمین می گردد. دریاچه اوان حدود ۷ هکتار مساحت دارد.  سرریز آب اوان، در قالب رودی کوچک زمینهای کشاورزی روستاهای کوشک و آیین را سیراب میکند.

دریاچه اُوان از ۲۰ بهمن ۱۳۸۹، به عنوان هشتاد و نهمین اثر طبیعی ملی در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفته است و با حضور نماینده سازمان ملل و برافراشتن پرچم سازمان ملل و پرچم  ایران دریاچه اوان رسماً به‌ عنوان قطب گردشگری جهان اعلام شده است.

یکی از مفرّح ترین و دلنشین ترین تفریحات، گذراندن اوقاتی خوش در طبیعت و کنار دریاچه ای زیبا است. دریاچه های طبیعی و مصنوعی فراوانی در جای جای ایران وجود دارند که هر کدام زیبایی های خاص خود دارند. یکی از زیباترین دریاچه های طبیعی دریاچه اُوان استان قزوین است.

این دریاچه که بیش از ۷۰۰۰۰ مترمربع وسعت دارد از محیط بیرون از خود، آبی دریافت نمی کند و تنها از آب چشمه های موجود در کف دریاچه تغذیه می گردد. این دریاچه به شکل حفره ای است که عمیق ترین بخش آن به عمق ۷/۵ متر در جنوب شرقی دریاچه واقع شده است. آب دریاچه اوان شیرین است و دمای آن در عمیق ترین قسمت حدود ۲۳ درجه سانتی گراد می باشد.  بستر مملو از لجن و رسوبات دریاچه حالتی چسبنده را در کف آن به وجود آورده و میدان دیدی کمتر از یک متر را در زیر آب ایجاد می کند.

گفته می شود که دریاچه اوان در اثر رانش  زمین و حدود ۵۰۰ سال پیش به وجود آمده است. از سوی دیگر عده ای معتقدند که اوان بازمانده ای از یک دریاچه بزرگتر همچون کاسپین است که به مرور زمان از وسعت آن کاسته شده و نام قزوین را نیز تغییر یافته کاسپین می دانند.

دریاچه اوان حدود ۸۰ کیلومتر با شهر قزوین فاصله دارد و در نیمه شمالی منطقه رودبار الموت و در دامنه کوه خشچال قرار گرفته است. چهار روستای اوان، وربن، زواردشت و زرآباد نیز در نزدیکی آن قرار دارند. این دریاچه در مختصات جغرافیایی N۳۶۲۸۵۸   E۵۰۲۶۳۷ واقع شده است.

غیر از گونه های درختی دست کاشت نظیر: بید، چنار، تبریزی ، سیب ، آلبالو، گیلاس، سنجد، فندق و گردو؛ گیاهان علفی مانند گون، کنگر، شیرین بیان و گونه های مختلف دیگر از خانواده گرامینه و لگومینیوزه نیزدر حوزه آبخیز اُوان وجود دارند. از گیاهان داخل دریاچه نیز می توان به نی بن در آب phararmites australis و گیاهان غوطه ور خوشاب potamageton crispus  و چنگال آبی ceratophylum demersum  اشاره نمود.

حیات وحش این حوزه آبخیز شامل کل و بز (که به علت شکار  بی رویه و تخریب زیستگاه آنان، کاهش چشمگیری یافته اند)  پلنگ، خرس قهوه ای، روباه، شغال، گرگ، گراز، شنگ، سیاه گوش (گربه وحشی ) انواع عقاب ها، دال، دلیچه، شاهین، جغد، کبک، فاخته، دارکوب، سبزقبا، زاغی و انواع گنجشک سانان، قورباغه، لاک پشت، خرچنگ و … می شود. همچنین انواع ماهی از جمله قزل آلای رنگین، کپور و اردک ماهی را نیز باید به آن افزود.

دریاچه اوان در منطقه صید و شکار ممنوع قرار دارد. شکار بی رویه در سال های گذشته صدمات جبران ناپذیری به اکوسیستم منطقه و حیات جانداران وارد نموده است. علیرغم بسیاری از تابلوها که بازدید کنندگان را از ماهیگیری باز می دارد، افرادی همچنان به این کار مشغول بوده و زندگی ماهیان را به خطر می اندازند. رسوبات کف دریاچه و گیاهان موجود در آن از دلایل اصلی است که شنا در اوان را پرخطر کرده است.

گردش در میان درختان و قایق سواری در فصل بهار و تابستان لذت گردش را در این منطقه چند برابر می کند. در فصل پاییز این دریاچه پناهگاه خوبی برای پرندگان مهاجر مثل مرغابی، قو  و غاز است و در فصل زمستان نیز سرمای شدید منطقه باعث یخ زدن آب دریاچه شده و امکان اسکیت سواری روی یخ را فراهم می کند.

امکانات رفاهی که در اطراف دریاچه اوان ایجاد شده محدود و اندک است و تنها شامل یک سرویس بهداشتی، یک مغازه کوچک، پارکینگ، تخت هایی برای نشستن و محل هایی برای چادر زدن می باشد. ضلع جنوبی دریاچه بهترین مکان برای برپا کردن چادر و شب مانی می باشد.

دریاچه حدود ۲۱۵ کیلومتر از تهران فاصله دارد که در کیلومتر ۱۵۰ جاده تهران – قزوین در سمت راست جاده الموت قرار گرفته و به وسیله تابلویی مشخص شده است. با طی ۲۴ کیلومتر در این جاده، به رزجرد رسیده و بعد از ۳۲ کیلومتر به رجایی دشت می رسیم. بعد از رجایی دشت دو راهی دیکین قرار دارد، اگر جاده سمت چپ را ۹ کیلومتر بپیماییم به دریاچه خواهیم رسید. توجه داشته باشید که هم در رجایی دشت و جلوتر از آن معلم کلایه، پمپ بنزین نیز وجود دارد.
برای رفتن به دریاچه اوان از قزوین، خود را به ورودی شهر قزوین یا در اصطلاح محلی میدان غریب کش برسانید. سمت راست این میدان تابلویی دیده میشود که مسیر الموت را به شما نشان می دهد. با ورود به این مسیر و پس از ۴۰ کیلومتر رانندگی، از رجایی دشت عبور می کنید و پس از ۲۰ کیلومتر به یک دوراهی خواهید رسید. یکی از این راه ها به الموت و دیگری به دریاچه اوان می رسد. پس از ورود به مسیر دریاچه که در سمت چپ واقع شده و طی ۸ کیلومتر از کنار روستای زرآباد عبور می کنید و پس از رد کردن یک گردنه چشمتان به دریاچه اوان خواهد افتاد.