سلام نو – سرویس بین‌الملل: دو یا سه روز دیگر؛ این زمان احتمالی در رخدادی است که احتمال دارد در هفته جاری جهان را تحت تاثیر خود قرار دهد. نخستین رخداد به نتیجه رسیدن گفت‌وگوهای وین و احیای برجام است که ایران، روسیه، چین، اروپا و آمریکا در آن مشارکت دارند. رخداد دوم نیز احتمال حمله همه جانبه روسیه به اوکراین است که به گمان برخی تحلیل‌گران می‌تواند جهان را در آستانه جنگِ سردی جدید یا حتی جنگ جهانی سوم قرار دهد.
توافق در وین؛ نشانه‌ها و گمانه‌ها
مهم‌ترین پرسش این روزها در تهران این است که ایران و طرف‌های مقابلش چه زمانی و تحت چه شرایطی به اجرای برجام باز می‌گردند و گسترده تاثیر این توافق بر اقتصاد ایران و وضعیت منطقه و بعد جهان چگونه است؟ برای بسیاری ناظران و تحلیل‌گران سیاسی در تهران این مسئله احیای برجام دیگر قطعی به نظر می‌رسد و پرسش درباره‌ی دیگر مسائل مرتبط با توافق است. اما این قطعیت از کجا سرچشمه می‌گیرد؟
این روزها نشانه‌های مختلف در پایتخت کشورها درگیر توافق و وین به چشم می‌خورد که به واسطه آن حصول توافق قطعی به نظر می‌رسد. اما نشانه‌ها چیست؟ از توییت‌های نماینده روسیه در مذاکرات تا اظهار خوش‌بینی چینی‌های محتاط و از اخبار رفع برخی محدودیت‌های ایران تا واکنش خوشبینانه بازارها مالی ایران همه و همه تنها بخشی از نشانه‌های مثبت رسیدن به توافق است.
به جز این خبرنگاران نیز گزارش‌های خاص خود را دارند. لورا روزن، روزنامه‌نگار شناخته شده سیاست خارجی چند روز پیش خبر از تشدید اقدامات امنیتی و شلوغی نسبی در اطراف محل اقامت سفیر ایران در وین داد. البته این خبر توسط نورنیوز، رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی ایران، تکذیب شد.
در طرف دیگر برخی رسانه‌ها خبر از وجود پیش‌نویس توافق جامع سیاسی می‌دهند، خبری که نخستین بار توسط نماینده ارشد روسیه در مذاکرات مطرح شد. المیادین، رسانه لبنانی نیز با تایید اخبار، مدعی وجود پیش‌نویس یک سند ۲۰ صفحه‌ای شد که چارچوب یک توافق سیاسی جامع را مشخص می‌کند و با رفع تحریم‌ها و اجازه بهرمندی ایران از انتقال درآمدهایش آغاز می‌شود.
به جز این خط و نشان‌های ایران و آمریکا برای هم نیز نشانه‌هایی از وزن کشی نهایی دارد. طرف آمریکایی از به نفس افتادن روزها و ساعات خبر می‌دهد و طرف ایرانی می‌گوید که چنین چیزی مطرح نیست و این آمریکا است که محدودیت دارد و نه ایران.
با این همه باید پذیرفت پروند پیچیده احیای برجام متغییرهای فراوانی دارد، متغییرهایی که هر لحظه می‌توانند با تغییر خود شرایط را دگرگون کنند و معادلات را بر هم بزنند. یکی از این متغییرهای جدید منازعه اوکراین است؛ مسئله‌ای که به باور برخی به نفع ایران تمام خواهد شد و به باور برخی دیگر برجام و احیای آن را به ابزار چانه زنی روسیه تبدیل می‌کند.
جنگ در اوکراین؛ جنگ سرد یا جنگ جهانی سوم؟
هر چقدر که وین برای ایرانیان مهم است؛ کی‌یف و مسکو برای جهان مهم است. ولادمیر پوتین این روزها چکمه به پا کرده است و محکم بر سر مواضع خود ایستاده و نمی‌خواهد اجازه دهد اوکراین به پایگاه غرب در بیخ گوش روسیه بدل شود. بعد از واقعه کریمه روابط روسیه و اوکراین متشنج بوده است، اما سطح تشنج فعلی چنان جدی است که برخی حتی روز حمله روسیه به اوکراین را نیز مشخص کرده‌اند؛ سه‌شنبه.
غربی‌ها و به خصوص آمریکایی‌ها از شهروندان خود در اوکراین خواستند که این کشور را ترک کنند. اروپا دنبال جلوگیری از جنگ است و در این مسیر از هر ابزاری که دارد استفاده می‌کند. رییس جمهور فرانسه به روسیه می‌رود تا با فاصله بسیار با پوتین گفت‌وگو کند. صدراعظم آلمان روسیه را تهدید می‌کند که اتحاد اروپا را دست‌کم نگیرد.
بریتانیا هم در این میان تحرکات کمی نداشته است. لیز تراس، وزیر خارجه بریتانیا اخیرا به مسکو سفر کرد تا اولین سفر یک وزیر خارجه بریتانیایی به روسیه بعد از سال‌ها رقم بخورد. سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفت که این دیدار را هدیه دیپلماسی آنگلوساکسون به دیپلماسی روسیه دانست، با این همه در نهایت دو طرف به نتیجه‌ای نرسیدند و طرف روسی، بریتانیا را متهم کرد که به خواسته‌های مسکو بی‌توجه است.
در ادامه همین تحرکات روز گذشته بن والاس، وزیر دفاع بریتانیا برای گفت‌وگو با سرگئی شویگو، همتای روسی خود به مسکو سفر کرد تا بتواند نقطه مشترکی با همتای روسیه خود پیدا کند.
در نهایت چه خواهد شد؟ هیچ چیز مشخص نیست. با این همه آمریکا معتقد است روسیه آماده حمله به اوکراین است و شاید این کار را پیش از المپیک زمستانی انجام دهد و همین سه شنبه سربازان روسیه خاک اوکراین را فتح کنند، اقدامی که می‌تواند بخشی دیگر از پازل پوتین برای بازیابی اقتدار روسیه در دوران شوروی باشد.
نظر شما