به گزارش سلام نو به نقل از تریپ یار، کاروانسرای سنگی به ترکی (داش کاروانسراسی) در جاده کمربندی زنجان-میانه روبروی ایستگاه قطار زنجان واقع شده است. قدمت این کاروانسرا به دوره صفویه باز می‌گردد و هم اکنون به عنوان رستوران سنتی مورد استفاده است. پلان این کاروانسرا به سبک چهار ایوانی است، حجره‌های آن در یک طبقه قرار گرفته‌اند و سقف‌‌ها از نوع قوسی هستند. استفاده از سنگ به عنوان مصالح اصلی در ساخت کاروانسرا باعث شده است که این بنا با عنوان کاروانسرای سنگی و در زبان محاوره ای داش کاروانسرا معروف شود. این بنا از لحاظ این که تنها بنای باقی مانده از کاروانسراهای زنجان است دارای اهمیت فراوانی است.
این کاروانسرادر سال ۱۳۷۷ توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۲۱۲۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قديمی ترين اثر تاريخي بر جاي مانده بر سطح شهر زنجان، كاروانسراي سنگي مي باشد كه طبق قرائن، خاصه متون تاريخي يكي از سه كاروانسرايي مي باشد كه در دوران اقتدار و حكومت صفويان در اين خطه ساخته شده، كاروانسراي سنگي به عنوان يك اثر عام المنفعه در محاوره روزمره مردم اين سامان به داش كاروانسرا معروف مي باشد و در خارج از بافت قديمي شهر زنجان قرار گرفته كه در روزگار نه چندان دوري مشرف بر مزارع سرسبز و باغات ميوه حومه شهر در محور ارتباطي غرب به شرق قرار داشته است.
گفته مي شود كه شاه عباس كبير دستور مي دهد در سطح كشور در مسير راههاي ارتباطي و به منظور تقويت سيستم تجاري و بازرگاني كه در آن زمان دوران رونق و شكوفائي خود را مي گذرانيد، حدود ۱۰۰۰ كاروانسرا را بسازند كه با توجه به اينكه عمده مصالح آنها از سنگ بوده به كاروانسراهاي سنگي معروف و مشهور مي گردند.
ژان باتيست تاورنيه يكي از بزرگترين سياحان قرن هفدهم ميلادي كه دقيق ترين و مبسوط ترين نقشه هاي جغرافيايي دوران صفويه را تهيه مي نمايد و در ضمن ما را با اوضاع جغرافيايي و اقتصادي و سياسي آن عهد عميقاً آشنا مي كند، در بين سالهاي ۱۶۳۲ تا ( ميلادي ) ۱۶۶۸ شش سفر به مشرق زمين داشته كه در اين مسافرتها بيش از نه بار از ايران ديدن مي كند ، مسافرتهاي تاورنيه در زمان سلطنت شاه عباس دوم و شاه سليمان صفوي انجام مي گيرد وي در سفر نامه خود ترجمه ابو تراب نوري در صفحه ۸۰ فصل ششم چنين مي نويسد ( روز بعد بايد از صحراي پست و بلندي گذشت كه در آنجا داخل دره مي شوند و به زنجان مي رسند زنجان شهر بزرگ و بد بنائيست اما كاروانسراي قشنگي دارد ) با توصيفي كه اين سياح اروپائي ارائه مي دهد بايستي كاروانسراي سنگي در اواسط حكومت صفويان داير و آباد بوده باشد اكنون از كل ساخت و ساز اين بناي عام المنفعه بيش از يك سوم باقي نمانده از اين رو تعيين و تشخيص سبك و سياق دقيق و معماري و تزئيني آن بر ما نا معلوم و دشوار مي باشد.
اين كاروانسرا بيش از سه قرن قدمت دارد و از جمله يادمانهاي ارزشمند عصر صفوي است.
نظر شما