رودخان نام قلعه ای است متعلق به دوره ساسانیان است  که بر فراز ارتفاعات جنگلی شهرستان فومن در روستای زیبای رودخان ساخته شده  و ۶۵ برج و بارو و دیواری به طول ۵۰۰ متر دارد

قلعه رودخان قلعه‌ای در میان جنگل

به گزارش سلام نو، ایران دارای قلعه‌های فراوانی است. اما اغلب آن‌ها در نواحی خشک واقع شده‌اند. قلعه رودخان از معدود قلعه‌هایی است که در میان جنگل قرار دارد.

دژ رودخان یا قلعه حسامی نام قلعه‌ای تاریخی در ۲۰ کیلومتری جنوب غربی شهر فومن در استان گیلان است. برخی از کارشناسان، ساخت قلعه را در دوران ساسانیان و مقارن با حمله عرب‌ها به ایران دانسته‌اند.
این قلعه در ارتفاعی بین ۶۶۵ تا ۷۱۵ متر از سطح دریا واقع شده و در کنار آن رودخانه‌ای با همین نام جاری است.

این دژ با ارزش تاریخی که دارد بنابر ساختار، معماری و ویژگی‌های استراتژیکی و رزمی، در ۳۰ امرداد ۱۳۵۴ خورشیدی، به شماره ۳/۱۵۴۹ در سیاههٔ یادمان‌های دیرین ایران (فهرست آثار تاریخی و ملی) ماندگار شد.

قلعه رودخان سلجوقیان ، قلعه ای جادویی در قلب جنگل های شمال | ویلارابط

تاریخچه

برخی از کارشناسان، ساخت قلعه را در دوران ساسانیان و مقارن با حمله عرب‌ها به ایران دانسته‌اند. در دورهٔ سلجوقیان این قلعه تجدید بنا شده و از پایگاه‌های مبارزاتی اسماعیلیان بوده است.
بر روی کتیبه سردر ورودی قلعه که اکنون در موزهٔ گنجینهٔ رشت نگهداری می‌شود، درج شده که این قلعه در سال ۹۱۸ تا ۹۲۱ هجری قمری برای سلطان حسام‌الدین تجدید بنا شده است. امیره حسام الدین دباج فومنی (مظفرالسلطان)، فرمانروای بیه‌پس اولین قدرت منطقه‌ای بود که از اطاعت از صفویان سرپیچی کرد، و قلعه رود خان را بازسازی کرد تا از آنجا به مقاومت بپردازد ولی موفقیتی به دست نیاورد و به دربند گریخت و نهایتاً دستگیر و در تبریز اعدام شد.
برای نخستین بار در سال ۱۸۳۰ میلادی الکساندر شودزکو «خچکو» محقق لهستانی‌الاصل هنگام تحقیق در گیلان متوجه این قلعه شد و در یادداشتهای خود موقعیت این بنا را ثبت کرده است. وی درباره قلعه رودخان می‌نویسد: «دژی است بر بالای کوهی در قسمت علیای رودخانه‌ای به همین نام، بام آن سنگی است و طرفین ورودی دارای دو برج دفاعی مستحکم است و بر روی کتیبه سر در ورودی آن حک شده است که این قلعه برای نخستین بار در سال ۹۱۸ تا ۹۲۱ هـ . ق. برای سلطان حسام‌الدین امیر دباج بن امیر علاءالدین اسحقی تجدید بنا شد».

ساختار قلعه

قلعه رودخان از دو بخش ارگ (محل زندگی حاکم و حرم‌سرای وی) و قورخانه (محل فعالیت‌های نظامی و زندگی سربازان) تشکیل شده است. ارگ در قسمت غربی این بنا در دو طبقه واقع شده و جنس آن از آجر است. قراول‌خانه‌ها در قسمت شرقی در دو طبقه با نورگیرها و روزنه‌های متعدد بر اطراف مسلط است. چشمه‌ای نیز میان قلعه و گودترین محل آن وجود دارد.

https://fa.tripyar.com/uploads/picture/954/rudkhan-castle-1.jpg


بخش شرقی قلعه شامل دوازده ورودی، زندان، در اضطراری، حمام و آبریزگاه است. بخش غربی دوازده ورودی دارد، چشمه، حوض، آب‌انبار، سردخانه، حمام، آبریزگاه شاه‌نشین و چند واحد مسکونی که با برج و بارو محصور شده‌اند، دیگر بناهای این بخش را تشکیل می‌دهند. ۴۰ برج دیده‌بانی دور تا دور قلعه را احاطه کرده که اتاق‌های هشت ضلعی آن با طاق‌های گنبدی پوشانده شده است. دور تا دور دیوارها و برج‌ها روزنه‌هایی شیب‌دار دیده می‌شود که برای ریختن مواد مذاب و تیراندازی تعبیه شده‌اند. از وجوه جالب توجه در معماری قلعه رودخان، کاربرد طاق‌های جناغی و انواع ‏مختلف آن و نیز طرح‌های آجرکاری و سنگ چینی است که نشان از دقت نظر سازندگان ‏آن دارد.
لازم است ذکر شود که در طول تاریخ قلعه، هیچ‌گاه دشمنی به آن نفوذ نکرده و نتوانسته آن را فتح کند.

نام قلعه

چون این قلعهٔ تاریخی در کنار رودخانه‌ای بنا شده، معادل باستانی «دژ رودگان» یا «روگان» (دژی که در کنار رود قرار دارد) یاتغییر یافته آن به نام قلعهٔ رودخان خوانده می‌شود.
این قلعه به زبان اهالی آن منطقه که تالش هستند قله رخون نامیده می‌شود. سپس به مرور زمان به «قلعه رودخان» تبدیل شده است.
این قلعه در دوران‌های تاریخی به نام‌های «قلعهٔ هزارپله»، «حسامی»، «سکسار»، «سگسار» و «سگسال» نیز خوانده شده است.

قلعه رودخان فومن

ویژگی‌های زمین‌شناسی

قلعه رودخان از نظر زمین‌شناسی در منطقه‌ای بنا شده که در تقسیم‌بندی زمین‌شناسی به مجموعه گشت شهرت دارد و طبق بررسی‌های اشتوکلین شامل دو فاز دگرگونی است. اولی مربوط به پرکامبرین-پالئوزوئیک با شدت دگرگونی بالا است و دیگری به زمان مزوزوئیک و با شدت دگرگونی پایین مطلق است.
با توجه به گزارش‌های زمین‌شناسی، احتمال وجود ذخایر آهن در این منطقه بالا است. شواهدی برای فعالیت معدن کاری باستانی در این منطقه گزارش شده است. از جملهٔ آن‌ها پس‌مانده‌های ذوب در این منطقه‌است.

بهترین زمان بازدید از قلعه رودخان

شما در تمام فصول سال می‌توانید از قلعه رودخان بازدید کنید. در فصول سرد سال بسیاری از دکه‌های در مسیر تا قلعه حضور ندارند. ممکن است زمین لیز باشد و از سرسبزی درخت‌ها خبری نیست. اما از طرفی به خاطر ریزش برگ‌ها افق دید شما بیشتر می‌شود. هرچند جذابیت بهار و تابستان را ندارد. در نیمه اول سال ساعات بازدید از قلعه از ۸ صبح تا شش و حتی هفت بعد از ظهر است. زمستان ها قلعه فقط تا ساعت چهار بعد از ظهر باز است.

قلعه رودخان | طرفداری

موقعیت مکانی و مسیر دسترسی به قلعه

این قلعه کوهستانی در فاصله ی ۲۳ کیلومتری جنوب غربی شهر فومن، در بخش مرکزی و دهستان گوراب پس قرار دارد. این بنا در ۴۹ درجه و ۱۴ دقیقه و ۱۹ ثانیه طول شرقی و ۳۷ درجه و ۰۳ دقیقه و ۵۱ ثانیه عرض شمالی واقع شده است.
نحوۀ دسترسی به قلعه از طریق شهر فومن و پس از گذشتن از روستاهای  «گشت، کرد محله، گشت رودخان، سیاه کش، گوراب پس، ملسکام، سعیدآباد (سید آباد)» و رسیدن به روستای قلعه رودخان است که پس از عبور از حیدرآلات و طی سه کیلومتر جاده خاکی به روستای قلعه دنه (قلعه دهنه) رسیده، سپس وارد اراضی پارک جنگلی قلعه رودخان شده و بایستی مسیر یک و نیم کیلومتری صعود تا محل قلعه را از طریق پله‌های احداث شده طی نمود.
فاصله مستقیم قلعه تا شهر ماکلوان ۲۵ کیلومتر، تا ماسوله ۴۵ کیلومتر و تا شفت ۲۰ کیلومتر است. اما از مسیر اصلی و آسفالته مسافت قلعه تا فومن ۲۵ کیلومتر، تا ماکلوان تقریباً ۳۵ کیلومتر و تا ماسوله ۶۰ کیلومتر است.

منبع: تریپ یار 

کد خبرنگار: ۲۵
۰دیدگاه شما

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • پربازدید

    پربحث

    اخبار عجیب

    آخرین اخبار

    لینک‌های مفید

    ***