سلام نو-سرویس گردشگری: ارسن گنجعلی‌خان در مرکز شهر تاریخی در استان کرمان واقع شده که در شیوه اصفهانی به فرمان گنج‌علی خان، فرماندار شاه عباس و زیر نظر استاد معمار محمد یزدی ساخته شده است. عناصر و بخش‌های مختلف این مجموعه حول میدانی با زمینی به اندازه‌ی ۱۰۰*۵۰ کنار یکدیگر جای دارند و هر یک به نوعی زیبایی و شکوه خود را بیان می‌کنند. گذشتن راسته‌ی بازار در سه سوی این میدان بسیار جالب توجه است. ضرابخانه، کاروانسرا، حمام، بازار، چهارسوق و آب‌انبار از بخش‌های تشکیل دهنده‌ی ارسن هستند که در ادامه به هر کدام پرداخته می‌شود.
ضرابخانه
در پهلوی شمالی میدان ضرابخانه قرار دارد که دارای یک اتاق در وسط، چهار اتاق در گوشه‌های آن و چهار صفه در هر سوی این فضا است. نور داخل بنا از طریق کلاه فرنگی رأسِ گنبدِ بلندِ آن تأمین می‌شود و زیر این نورگیر حوضی به شکل مربع انعکاس‌دهنده نور در فضا است. طاق‌نمای ضربی و قوس‌های تیزه‌دار و نیز تزئینات گچ‌بری که به شکل آجر کاذب درآمده هر یک به نوعی بر زیبایی این بنا افزوده است. سردر ساده بنا با آجرکاری گچی تزئین شده و در حال حاضر ضرابخانه‌ی ارسن گنجعلی‌خان به عنوان موزه سکه فعالیت می‌کند و در آن سکه‌های ادوار مختلف به نمایش در آمده است.
کاروانسرا
مدرسه و کاروانسرای گنجعلی‌خان در پهلوی شرقی میدان در سال ۱۰۰۷ ساخته شده و کتیبه‌ی آن به خط علیرضا عباسی، خوشنویس مشهور صفوی است. سردر مدرسه در گذشته دارای چفد آویز(مقرنس)های زیبا و درخور توجهی بوده که متأسفانه بخش اعظمی از آن تخریب و ویران شده است، ایوان‌های طبقه همکف نیز از میان رفته‌اند. بام ساختمان دارای دو حیاط است که یکی برای مدرسه و دیگری متعلق به خادم آن بوده است.
حمام
ساختمان حمام که در پس راسته‌ی بازار، در ضلع جنوبی میدان قرار گرفته آمیزه‌ای از هنر، معماری و کاربرد ساختمایه‌های گوناگون با فضاهای درست است که حدود ۱۰۰۰ مترمربع مساحت دارد و بخش‌هایی نظیر رختکن، گرمخانه و خزینه را شامل می‌شود. در این بنا نحوه ارتباط و دسترسی فضاها نسبت به هم بسیار جالب توجه است. ورودی حمام با یک پیچ به سربینه(رختکن) راه دارد و پس از آن یک "میاندر"، رختکن را به فضای "گرمخانه" می‌رساند. در سمت راست گرمخانه، استخری برای شنا وجود دارد و روبروی آن برای گنج‌علی خان گرمخانه ویژه‌ای در نظر گرفته شده است. در طرف دیگر گرمابه، حمام ویژه‌ای وجود داشته که دارای آبزن(وان) بوده، این حمام سه خزانه‌ی آب سرد، ولرم و آب گرم داشته و سقف گرمابه‌ی آن دارای گونه‌های کاربندی است.
بازار
در سه وجه میدان، بازار مجموعه گنجعلی‌خان کشیده شده و شامل دو قسمت شمالی-جنوبی در سوی غربی میدان و شرقی-غربی در سوی شمالی و جنوبی میدان می‌شود. اگر از کاروانسرا به بازار وارد شویم، ۱۶ طاق‌نما و در میان آن ضرابخانه را می‌بینیم و با یک چرخش ۹۰ درجه‌ای و ادامه‌ی حرکت و عبور از جلوی آب‌انبار، باید خود را برای دیدن زیبایی‌های گچ‌بری و نقاشی‌های ۴۰۰ ساله‌ی چهارسوق گنجعلی‌خان آماده کرد (این فضا در اصل محل تقاطع دو راسته شرقی-غربی و شمالی-جنوبی بازار است). مجددا با یک چرخش ۹۰ درجه‌ای دیگر و قدم زدن در راسته‌ی غربی-شرقی بازار، می‌توان به حمام مجموعه دسترسی پیدا کرد.
آب‌انبار
از دیگر بخش‌های ارسن گنجعلی‌خان، که در ضلع غربی میدان و روبروی کاروانسرا قرار گرفته است آب‌انبار می‌باشد که گنج‌علی خان نام پسر خود را بر این فضا گذاشته است.
نشانی مجموعه گنجعلی‌خان کرمان و زمان بازدید از آن
نشانی: کرمان، ما بین خیابان امام و شریعتی، نرسیده به میدان شهدا، مجموعه گنجعلی‌خان کرمان
همه فصول برای بازدید از این مجموعه بی‌نظیر مناسب است. پیشنهاد می‌شود حداقل ۲ ساعت برای گردش و دیدن از بخش‌های مختلف ارسن در نظر بگیرید.
دیدنی‌های اطراف و اقامت
موزه مردم‌شناسی بی‌بی‌جان حیاتی در ۱۲۰ متری و میدان ارگ در ۳۰۰ متری مجموعه گنجعلی‌خان قرار دارد و هتل امین، هتل هزار و اقامتگاه سنتی شهباز کرمان از جمله فضاهای مناسب برای اقامت در نزدیکی ارسن گنجعلی‌خان است.
نظر شما