آیا به سد آیدوغموش سفر کرده‌اید؟

به گزارش سلام نو به نقل از تریپ یار، سد آیدوغموش از نوع خاکی-سنگریزه ای بر روی رودخانه آیدوغموش از سرشاخه های رودخانه قزل اوزن با هدف تامین آب زراعی ۱۳۶۰۰ هکتار از اراضی دیم و بهبود ۱۴۰۰ هکتار از اراضی حاشیه رودخانه احداث و در سال ۸۴ شروع به آبگیری شد و بهره برداری از آن از سال ۸۶ آغاز گردیده است. حجم مفید سد آیدوغموش حدود هشت میلیون مترمکعب و ارتفاع آن از بستر رودخانه ۶۷ متر است.
این سد در بیست کیلومتری شهرستان میانه در آذربایجان شرقی قرار دارد.

آبشار مصنوعی سد آیدوغموش نیز در این منطقه منظره زیبایی خلق کرده و به تفرجگاهی برای مردم منطقه تبدیل شده است.

سد آید وغموش به فاصله تقریبی ۲۰ کیلومتر در جنوب غربی شهرستان میانه در استان آذربایجان شرقی، در شمال غرب ایران قرار دارد.

این سد با انگیزه بهره گیری از جریان سطحی رودخانه آیدوغموش که از شاخه های اصلی رودخانه قزل اوزن می باشد و به منظور توسعه و بهبود آبیاری اراضی منطقه طراحی شده است.

سد آید و غموش از نوع سنگریزه ای با هسته ناتراوای میانی به ارتفاع ۸۷ متر از پی می باشد. عمق حفاری در زیر بستر رودخانه برای رسیدن به سنگ سخت حدود ۲۰ متر بوده است. طول تاج سد ۲۹۷ و عرض آن ۱۲ متر و رقوم آن ۱۳۵۰ متر از سطح دریا می باشد.

حجم مخزن سد در تراز نرمال ، ۷/۱۴۵ میلیون متر مکعب، حجم مفید آن ۱۳۷ میلیون متر مکعب و حجم آب تنظیم شده ۱۳۱ میلیون متر مکعب است. برای انجام عملیات تزریق در پی و جناحین، گالری تزریق مشتمل بر دو بخش روباز و تونلی طراحی شده است.

سنگ پی در ساختگاه سد آید وغموش مجموعه ای از تراکی آندزیت ها، آگلومراها و برشهای آذرین است که در تکیه گاه ها با برشهای نه چندان سخت رسوبی پوشانده شده اند. به منظور بهسازی پی و جناحین عملیات تزریق در بستر و جناحین سد پیش بینی شده است.

سازه‌های جنبی سد آیدوغموش

سرریز:

تخلیه سیلاب بدون خطر روگذری با دبی حداکثر ۲۴۵۰ متر مکعب بر ثانیه توسط سرریز آزاد با طول آستانه ۶۵ متر و تند آب به طول ۱۲۵ که عرض آن از ۶۵ متر به ۴۰ متر کاهش می یابد و در انتها به باکت پرتابی جهت استهلاک انرژی ختم می گردد، انجام می پذیرد.

سیستم انحراف آب:

مشتمل بر دو نوع تونل با مقطع دایره ای جمعا به طول ۶۴۸ متر، فراز بند به ارتفاع ۱۴ متر و نشیب بند به ارتفاع ۳ متر (هر دو به عنوان جزیی از بدنه سد) و دیواره های آب بند در زیر فراز بند و نشیب بند (از جنس بتن پلاستیک) می باشد. ظرفیت سیستم انحراف آب ۳۱۰ متر مکعب بر ثانیه می باشد.

سیستم آبگیری و تخلیه تحتانی :

تونل های حفاری شده انحراف به عنوان بخشی از سیستم آبیاری و تخلیه کننده تحتانی بکار گرفته خواهند شد. آبگیری برای مصارف کشاورزی توسط برج آبگیر با چهار دریچه مطابق با چهار دوره بهره برداری صورت می پذیرد.