به گزارش سلام نو به نقل از تریپ یار، خانه سرهنگ بخردی مربوط به دوره قاجار است که در تاریخ ۵ دی ۱۳۷۵ با شمارهٔ ثبت ۱۸۱۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
گفتنی است که در حال حاضر سه خانه در اصفهان با نام خانه بخردی شناخته می‌شوند که اولی در خیابان ابن سینا و محله سنبلستان قرار دارد و توسط آخرین مالکش مهندس مرتضی بخردی مرمت شده است و در حال حاضر به عنوان اقامتگاه سنتی گردشگران خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرد. دومی هم در سبزه میدان قرار دارد و توسط مهندس بخردی در دست مرمت است و سومی همین خانه مورد بحث در این نوشتار است که در چهارباغ پایین و کوچه بحرینی ها قرار دارد و آخرین مالکش سرهنگ بخردی بوده است.
خانه بخردی یکی از خانه های تاریخی اصفهان است که از این بخت خوش برخوردار بوده تا از تخریب کامل در امان بماند. خانه تاریخی بخردی (به نام آخرین مالکش سرهنگ بخردی) در خیابان چهارباغ پایین و در انتهای کوچه بحرینی ها واقع شده است. بنای مذکور از جمله آثار ارزشمند دوره قاجاری می باشد.
در ابتدای بازدید از این یادگار ماندگار به خانه ای برمی‌خوریم که تراز تحتانی آن به اندازه ۲ یا ۳ پله از سطح کوچه مجاور پایین تر قرار گرفته و دیوارهای خارجی اش با اندودی از کاه گل پوشانده شده است. ورودی های اصلی این اثر منحصر به فرد در گذشته در ضلع شمال شرقی و جنوب غربی قرار داشته که هر کدام به واسطه یک هشتی کوچک به فضاهای داخلی ارتباط می یافته اند، ولی در حال حاضر ورودی الحاقی دیگری با درب فلزی نامتقارن در ضلع جنوب شرقی بنا ایجاد گشته است.
پس از ورود به خانه، میان سرایی را در مقابل خود مشاهده می‌کنیم که با کف پوشی از آجر خشت ساده، آب نمایی با پنج آب فشان و دو باغچه قرینه و طویل، خانه باغ‌های آن زمان را به تصویر می کشد. اطراف دیوارهای این حیاط وسیع را علاوه بر ازاره هایی از سنگ پارسی و در و پنجره های مشبک و گره چینی، نقاشی های زیبا، لوحه های خطی پیوسته و گچبری هایی به شکل کشته بری با قاب بندیها و خطوط اسلیمی و ختایی مزین به رنگهای لاجوردی و اخرایی فراگرفته اند.
از جمله لوح های موجود که بر پیشانی دیوارهای اطراف خانه و در زیر شیب سرها خوانده میشود، اشعاری از محتشم کاشانی است که در زمان معاصر توسط استاد علی خیری نگاشته شده اند. وجود این شیب سرها از فرو ریختن آب گل آلود در هنگام بارندگی بر روی خطوط و تزئینات جلوگیری می نماید.
اما در بررسی بخش ها و عناصر خانه ابتدا در جبهه شمالی به سراغ تالاری پنج دری می رویم که با ارسی بالارونده چوبی و کفش کن های دوگانه اش، از دیگر بخش های خانه متمایز است. شاه نشین فرونشسته این تالار با پنجره های گوشواره های فوقانی طرفین، آسمانه و پشت بغلهای آینه کاری شده به همراه گچبری هایی به شکل مقرنس و قطاربندی های گوناگون که با نقاشی های دیواری پوشیده شده اند این فضا را بسیار جذاب و دیدنی می نماید. در اینجا و از پنجره های ارسی شاه نشین، بخش اندرونی خانه مذکور که اکنون به مکانی مجزا تبدیل گشته دیده می شود.
در بخش زیرین تالار نیز زیرخانه ای وجود دارد که از یک بخش مرکزی و دو فضای کناری تشکیل یافته و با آب نمایی کوچک در مرکز به همراه ضرب آهنگی از قوس های هفت و پنج و تاق های آجر چینی زیبایی که با پوششی از رسمی بندیها و اشکال هندسی آراسته شده‌اند در پرتو ملایم نور ساطع از شباک های سنگی خاطره گپ و گفت های مردمان آن روزگار را در فضای خنک و دلنشین حوضخانه تداعی می‌کند.
پس از بررسی این قسمت، در ضلع غربی خانه به اتاق پستو و راه پله هایی دوگانه می رسیم که از یک سو برای دسترسی به اتاق گوشواره، پشت بام و اتاق های فوقانی و از سوی دیگر به حوضخانه بخش زیرین تالار مرتبط می شوند. در همین ضلع اتاق پنج دری مرکزی با تزئینات نقاشی دیواری و آینه کاری های معرق، اتاق های سه دری طرفین و فضاهای کوچک و بزرگی در بخش فوقانی دیده می شوند که عمدتا دارای کاربری غیر ضروری بوده اند.
بخش جنوبی خانه نیز شامل اتاق سه دری میانی با تزئینات متداول عصر قاجار، با زیرزمین بخش تحتانی و اتاق های کوچکی در طرفین است که در دو طبقه شکل گرفته اند. در منتهی الیه غربی همین ضلع، پلکانی برای دسترسی به اتاق گوشواره و پشت بام و هشتی و ورودی اصلی خانه و در بخش انتهای جنوب شرقی، چاه آب و آبریزگاه و راه پله‌ای دیگر برای ورود به عناصر فوقانی این بخش طراحی شده است.
فضاهای ضلع شرقی نیز که از جبهه بیرونی قرینه و همسان با همتای غربی هستند، شامل مطبخی در ضلع جنوب شرقی، اتاق پنج دری در میان و سه دری، چاه آب و پلکانی برای دسترسی به گوشواره ضلع شمال شرقی می باشد. در فضای پشتی این بخش غلام‌روی وجود دارد که برای دیده نشدن تردد خدمه پذیرایی از فضای مطبخ به تالار شاه نشین ایجاد گشته است. همچنین کریاسی کوچک که در ضلع شمال شرقی خانه دیده می شود، ورودی قدیمی این بخش از خانه را تایید می کند.
نظر شما