به گزارش سلام نو به نقل از همشهری‌آنلاین، آیت الله سیداحمد علم الهدی در سلسله جلسات تفسیر سوره مبارکه نور با عنوان «سبک زندگی عفیفانه در قرآن» که در حسینیه دفتر نماینده ولی فقیه در استان برگزار شد، با اشاره به حدیثی از نبی مکرم اسلام (ص) اظهار داشت: امیرمومنان از زبان پیامبر اکرم (ص) در وصف ماه مبارک رمضان می فرماید «إنَّهُ قَد أقبَلَ إلَیکُم شَهرُ اللّه ِ بِالبَرَکَةِ وَالرَّحمَةِ وَالمَغفِرَةِ» یعنی همانا ماه خدا، همراه با برکت و رحمت و آمرزش، به شما روی می آورد و نکته قابل توجه در این حدیث، سبقت گرفتن کلمه برکت بر سایر توصیفات از زبان پیامبر اکرم (ص) است که نشان از اهمیت این موضوع و برکت عظیم ماه مبارک رمضان دارد.
ایشان افزود: نعمات و برکات در این ماه بنده را از هر جهت دربر می گیرد و مَثَل این ماه باکرامت، مثل این است که بنده سرکش و طغیانگر نزد مولای خود بازگردد و نه تنها با آغوش باز او مواجه شود بلکه با امواج بیکرانی از رحمت و مغفرت و لطف نیز مورداستقبال قرار بگیرد. در ایام این ماه پرفضیلت، نه تنها درهای بازگشت و توبه باز است بلکه در آن به فرموده پیامبر اعظم (ص)، «أنفاسُکُم فیهِ تَسبیحٌ» یعنی تنفس روزه دار به مثابه تسبیح پروردگار است و «نَومُکُم فیهِ عِبادَةٌ» یعنی خوابیدن نیز همچون عبادت است لذا در این روزهای پربرکت، بهترین شرایط فراهم شده تا بنده از کارنامه گناه آلود خود بیزاری بجوید، رو به توبه و تزکیه بیاورد و نزد پروردگار خود بازگردد.
نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی خاطرنشان کرد: مداومت بر قرائت قرآن از جمله پرتکرارترین توصیه ها در روزهای ماه مبارک رمضان است تا جایی که در حدیثی از نبی مکرم اسلام (ص) نقل شده که قرائت یک آیه از قرآن در ماه مبارک رمضان همتراز با ختم کامل قرآن در ماه های دیگر است. با این حال، باید درنظر داشت که مقصود از مداومت بر قرائت قرآن، استمرار خواندن و فهم آن به صورت توامان است و قرائت قرآن بدون درک و فهم معانی و تفاسیر پرمعنای آن از نظر اجر و مرتبه بسیار نازل خواهد بود.
بی عفتی، زمینه ساز بروز همه مفاسد
عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: آنچه که در زندگی اجتماعی به عنوان یک عامل بحران ساز و خطرآفرین، کیان عفت و امنیت فرهنگی و اخلاقی افراد را تهیه می کند، ناپاکی و بی عفتی است که عمدتاً ریشه در مسائل اخلاقی دارد و پس از این مرحله به عنوان مفاسد دیگر در اقتصاد و سیاست و سایر عرصه ها بروز پیدا می کند. در اینجا طرح دوباره یک مسئله ضرورت دارد و در آن باید تشریح کرد که وقتی نبی مکرم اسلام (ص) می فرمایند «کادَ الفَقر اَن یَکونَ کُفراً» یعنی فقر زمینه ساز بروز کفر است، مقصود نوع اضطراری فقر است و نوع اختیاری آن که توسط انبیا و اولیای الهی به عنوان سبک زندگی در دستورکار قرار داشته، ریشه صدور همان حدیث مشهور از پیامبر اکرم (ص) می شود که فرمود «الفَقر فَخری» یعنی فقر، افتخار من است. این فقر که پیامبر (ص) به آن افتخار می کند، همان ساده زیستی انتخابی و اختیاری است که نسبت به فقر اضطراری و ناخواسته بدلیل فشارهای اقتصادی و لطمات معیشتی، کاملاً متفاوت است.
ایشان گفت: منشأ همه مفاسد اخلاقی، گرایشات باطنی و حیوانی انسان هاست که از همه آن ها قوی تر، غریزه جنسی است و اگر این مطامع و شهوات تحت کنترل قرار نگیرد، منجر به بروز جرائم و بزهکاری های عدیده در سطح جامعه می شود؛ به طوری که در حال حاضر هم مشاهده می کنید که وقتی هوس های اخلاقی در افرادی با انفاس ضعیف تر فوران می کند، کنترل آن ها از عهده فرد خارج می شود و در نتیجه، نفس اماره عنان همه کنش ها و رفتارهای انسان را به دست گرفته و به خاطر حدوث از این آسیب، جنایات، تجاوزها، چپاول ها روی می دهند.
اصلاح و نجات جامعه در گرو عفت ورزی است
آیت الله علم الهدی با بیان اینکه علت تسمیه این سوره بنام نور، وجود یک آیه در این سوره است که ذات مقدس پروردگار را نور عالم و آسمان و زمین بیان می کند، ابراز داشت: خداوند متعال در سوره نور بنا دارد تا برای بندگان خود شرح دهد که با عفت ورزیدن میتوان جامعه را به سمت اصلاح و نجات حرکت داد و این عفت نیز به معنای اصلی خود فراتر از مباحث جنسی و ناظر بر همه امور مربوط به تعاملات انسانی است؛ به گونه ای که هرکس متاثر از فرازهای پرمعنای این سوره خود را مخاطب قرار دهد و در وجود خود این اصل اساسی را نهادینه کند که هرگز نباید به خاطر ارضای خواسته شخصی و حصول نفع فردی، به حقوق دیگران در زمینه های مختلف تجاوز کرد. این موضوع، همان ترجمان حقیقی عفت است.
ایشان افزود: اگرچه حجاب به عنوان مظهر عفت ورزی مطرح است اما این موضوع منحصر در بحث عفاف نیست و در معنای کلی آن میتوان گفت که فرد باعفت، کسی است که به چهارچوب های مالکیتی خود پایبند می ماند و هرگز برای جامه عمل پوشاندن بر آرزوها و خواسته های خود، به اموال، نوامیس و حد و حریم دیگران تعدی نمی کند.
عفت خانوادگی، مقدمه عفت اجتماعی
نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی گفت: عمده بی عفتی ها ریشه در کانون خانواده دارد؛ به طوری که اگر برای فرزندان یک خانواده، عفت به عنوان یک اصل اساسی در زندگی اجتماعی نهادینه شود، بسیاری از جرائم، بزهکاری ها و آسیب های اجتماعی به طور خودکار رفع خواهند شد. مرحوم شیخ صدوق از امام صادق (ع) نقل کرده که فرمود «حَصِّنُوا اَموَالَکُم وَ فُرُوجَکُم بِتِلاوَه سُورَه النُّورِ وَ حَصِّنُوا بِها نِسائَکُم» یعنی خانواده و اموال خود را با قرائت سوره نور حفظ کنید و زنان خود را بوسیله آن مصون و محفوظ نگه دارید زیرا فرازهای نورانی این سوره مثل یک ثروت اجتماعی نامحدود است که با استفاده از آن، اموال و نوامیس مومن محفوظ خواهند ماند.
ایشان متذکر شد: در اینجا ذکر یک مسئله بسیار ضروری است و در آن باید تاکید کرد که این توصیه امام معصوم به معنای ایجاد محدودیت برای زن نیست. این «حَصِّنوا» که توصیه امام صادق (ع) به مومنان است، در حقیقت به معنای تبیین یک حوزه مسئولیتی مضاعف بر ذمه و عهده مردان است که آنان را موظف و مکلف بر دفاع از زنان و ایجاد مانع برای متجاوز به حریم شخصی آنان می کند.
نماینده مردم مشهد در مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: دامنه تجاوز جنسی بسیار فراتر از محدوده ای است که امروزه موردتلقی عموم مردم است؛ زیرا مبتنی بر کلام نورانی وحی در قرآن کریم، لذتجویی اساس بی عفتی است و بر این اساس، فراتر از مبادرت به آمیزش حتی اگر فردی به قصد لذتجویی به چهره مکشوفه یک زن نگاه کند و یا به صوت و لحن زنانه او گوش فرا دهد، عمل او مشمول تجاوز است زیرا به هر ترتیب، پا از محدوده دارایی ها و متعلقات خود فراتر گذاشته و از نعمتی که در اختیار فردی دیگر است، به طور نامشروع بهره جسته غافل از اینکه این لذت جویی یک امر مقطعی نیست و شهوت همانند یک آتش است که هرچه هیزم در اختیار آن قرار گیرد، زبانه های آن فروزان تر و سوزنده تر می شود.
پدافند فرهنگی بر جریان سازی اولویت دارد
آیت الله علم الهدی گفت: اگر سوره مبارکه نور را به فصول مختلف معرفتی تقسیم بندی کنیم، فصل اول آن ناظر بر اصول ترویج عفت و پاکدامنی در جامعه است. در این باره و به خاطر اینکه هرگز نمیتوان کار فرهنگی کرد درحالتی که ناهنجاری ها با شدت درحال ترویج باشند، پروردگار عالم در ابتدا مجازات به معنای پدافند فرهنگی در برابر ناپاکی ها را ضامن تحقق هر جریان فرهنگی معرفی کرده و در سوره مبارکه نور، در ابتدا مجازات معصیت کاران و پرده دران عفاف و حجاب و افرادی را که برای ارضای خواسته های خود، مبانی اخلاق خانواده را زیرپا می گذارند معین می کند و سپس به تبیین معارف می پردازد.
ایشان افزود: در همین حین، پروردگار عالم با ظرافت مجازات تهمت زنندگان به فحشا را نیز تعیین می کند و بر این اصل اساسی صحه می گذارد که اگر به دیگران تهمتی بزنیم و یا معاصی را ولو با انگیزه مقابله موردتاکید قرار دهیم، ما هم در زمره خطاکارانی قرار می گیریم که به ناپاکی ها دامن می زنند و آن را در جامعه ترویج می دهند.
نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی، رعایت حریم خصوصی افراد و رعایت حجاب و پوشش را دو محور بعدی سوره مبارکه نور دانست و تصریح کرد: تمثیل پروردگار عالم در مقام تبیین اهمیت اذن خواستن از میزبان، اشاره به لزوم اذن خواستن در هنگام ورود به منازل است اما این مفهوم در معنای کامل خود به منزله سنجیده اقدام کردن در هنگام هرگونه تعامل با سایر افراد در جامعه است و براساس آن نه فقط در هنگام ورود به منازل دیگر بلکه در هر زمان که بنا داریم با سایرین وارد یک گفتگو یا همکاری شویم، باید به حریم خصوصی آنان توجه ویژه داشته باشیم.
ایشان تاکید کرد: در مفهوم رعایت حجاب و پوشش در افراد، متاسفانه امروزه نگرش عمده جامعه بلافاصله به سمت حفظ حجاب در جامعه متمرکز می شود درحالی که افزون بر جامعه، افراد حتی در خانه خود نیز باید مقید و ملتزم به حیا و عفت باشند و به طور مثال، این مصداق کامل بی حیایی است که زن و شوهر حریم شخصی خود را در پیشگاه فرزندان نادیده می گیرند.
ازدواج، محور مبارزه با آسیب های اخلاقی
عضو مجلس خبرگان رهبری، ازدواج را موثرترین ابزار برای کنترل مفاسد اخلاقی در جامعه خواند و خاطرنشان کرد: ازدواج به عنوان محور تربیتی بعدی در سوره مبارکه نور و به استناد حکم خدا، حلال همه مشکلات و مفاسد اخلاقی است. در حال حاضر و در جامعه ما به خاطر اینکه میان بلوغ اقتصادی و بلوغ جنسی فاصله زمانی ایجاد شده، سن ازدواج افزایش پیدا کرده و متاثر از این آسیب، دختران و پسران به بلوغ رسیده که از نظر استطاعت مالی، توان تشکیل خانواده را ندارند، به تعداد زیاد در جامعه رها می شوند درحالی که باید در قبال این جوانان با نهایت رافت و عطوفت احساس مسئولیت کرد و مقدمات ازدواج آنان را فراهم آورد.
ایشان در انتها ابراز امیدواری کرد: تنها راه حل موجود این است که خانواده ها فرهنگ نگهداری و تربیت فرزندان نوجوان خود را این بار در سطح فرزندان جوان خود نیز نهادینه و اجرایی کنند و در حقیقت، هر خانواده خود را موظف به حمایت مالی از یک ازدواج ساده و نوپا بداند تا به تدریج، زمینه رشد معیشت و استقلال اقتصادی فراهم شود. از خداوند متعال می خواهیم که به برکت فرارسیدن نخستین روز از ماه مبارک رمضان، همه جوانان ما را بر خوان نعمت خود بنشاند و آنان را از فضائل و کرامات نجاتبخش خود بهره مند و متنعم بگرداند.
نظر شما