واکنش تند معصومه ابتکار از نحوه برخورد با زنان در مشهد

موضوع حضور خانم‌ها در استادیوم‌های ورزشی از مسائلی است که متاسفانه به دلیل عدم دقت و توجه کافی به مناسبات اجتماعی، فرهنگی، اقتضائات جامعه امروز و نیاز نسل جوان برای حضور در عرصه‌های ورزشی به یک مساله و چالش تبدیل شده است. در حالی که دلیل منطقی برای این چالش وجود ندارد و عاقلانه نیست به خاطر مساله‌ای که راه‌حل ساده و قابل اجرا دارد، این‌گونه جوانان، زنان و مردم را از اصلاح امور ناامید کنیم. به هر حال امروز این موضوع مطالبه بخشی از جامعه زنان ما است. وقتی در دولت دوازدهم کارم را در معاونت ریاست‌جمهوری در امور زنان و خانواده آغاز کردم، این مساله روی میز بود. به یاد پلاکاردی در دست دختر خانمی در استادیوم محل گردهمایی انتخاباتی آقای روحانی افتادم که روی آن نوشته بود: «آیا بعد از انتخابات هم می‌توانیم به استادیوم بیاییم؟» تلاش در این زمینه را در کنار بسیاری از اقدامات دیگر که از مهم‌ترین مطالبات جامعه زنان بود آغاز کردیم تا هر محدودیت غیرمنطقی را که ریشه در باورهای غلط دارد، با رایزنی، گفت‌وگو و مذاکره با مراجع، فقها و صاحب‌نظران حل و فصل کنیم؛ مانند ده‌ها نشست فقهی و حقوقی در موضوعات مختلف حقوقی زنان و خانواده که در قم برگزار کردیم. اعتقاد داشته و داریم که قوانین، مقررات و فقه پویای ما برای موارد پیش‌آمده، راه‌حل دارد.

در مورد حضور زنان در استادیوم‌های ورزشی هیچ قانونی مبنی بر ممنوعیت ورود زنان نداریم و در ورزشگاه‌ها غیر از فوتبال هم اغلب حضور زنان را داشته‌ایم.

در مورد فوتبال اما حدود 20 سال قبل فیلمی از سوی آدم‌های مساله‌دار اگر نگوییم مریض، تهیه و به برخی مقامات عالی ارایه شد. در این فیلم ظاهرا صحنه‌هایی از سخنان و رفتارهای غیراخلاقی در ورزشگاه و در حضور زنان به نمایش در آمده بود. نتیجه اینکه موجی در میان طیفی به راه افتاد که با توجه به این وضعیت حضور خانم‌ها در این شرایط مناسب نیست و بهتر است خانم‌ها برای دیدن مسابقات فوتبال نروند. البته که این فیلم یک‌طرفه و جهت‌دار با هدف حذف زنان از تماشای مسابقات بود. متاسفانه از همان زمان به جای اینکه شرایط بروز رفتارهای غیراخلافی را حذف کنند، صورت مساله و حضور زنان حذف شد.  

در تکمیل آن نیز با طرح مسائلی مانند دیده شدن بدن نامحرم یا شادی و هیجان خانم‌ها از دیدن مسابقات، بر این تنور دمیدند، در حالی که برای همه اینها پاسخ منطقی وجود دارد. یعنی در حالی که موضوع را نمی‌شناختند، قضاوت‌های نادرست و احکامی صادر شد که ایجاد هزینه و نا امیدی کرد. کارشناسان اما می‌گفتند که این مساله راه‌حل دارد، مانند زمانی که ورزش بانوان را مساله دانسته و محدودیت برایش گذاشتند، ولی با پافشاری خانم‌ها، رایزنی‌های مبتنی بر دانش و منطق و کار تخصصی، امروز در ده‌ها فدراسیون نه‌تنها خانم‌ها حضور دارند بلکه معاون فدراسیون هستند و لباس‌های ورزشی دارای شاخص‌های شرعی هم تایید داخل و هم تایید بین‌المللی گرفته‌اند و زنان و دختران ما در مسابقات قهرمانی جهانی شرکت می‌کنند. این خود تحول بزرگی بوده، اما سیاست‌های غلط، عملا دستاوردهای بزرگ در حوزه ورزش زنان ایرانی را در افکار عمومی می‌پوشاند و فقط مشکلات را در اذهان جا می‌اندازد. به‌طوری که برداشت می‌شود محدودیت برای زنان بسیار شدید است و امکان رشد و فعالیت وجود ندارد. بعد هم می‌گویند چرا جوان‌ها این‌قدر به مهاجرت رغبت نشان می‌دهند، بنابراین در پیگیری این پرونده در دولت دوازدهم رایزنی‌های متعددی را با بخش‌های مختلف مذهبی، تخصصی، در داخل دولت، نیروی انتظامی و فدراسیون‌های ورزشی آغاز کردیم. استدلال‌ها به خصوص دلایل ورزشی مطرح می‌شد و تاکید داشتیم که این کار نباید سیاسی و تبدیل به یک اختلاف موضع میان گروه‌های سیاسی شود، بلکه این مطالبه دختران جوان ما شده و باید خواست آنها را در نظر بگیریم و با رعایت شؤونات مساله را حل کنیم. موضوع در کمیسیون‌های دولت مورد موافقت بود. وزارت کشور در مجموع مخالفتی نداشت، البته نیروی انتظامی نظرش مقداری متفاوت بود. وزارت ورزش همراه بود و وزیر وقت آقای سلطانی‌فر بسیار تلاش کرد. فدراسیون‌ها، کمیته ملی المپیک و شخصیت‌هایی مثل خانم طاهره طاهریان برای راهگشایی در این موضوع پیشگام بودند و تلاش کردند. با گروه‌های هواداران صحبت شد و آنها هم به کمک آمدند. خوشبختانه این روند سبب شد در مسابقه تیم‌های ملی ایران و کامبوج در تاریخ 18 مهر 1398، خانم‌های علاقه‌مند از طریق خرید بلیت به استادیوم بروند. پیش از آن نیز در بازی‌های جام جهانی روسیه برای اولین‌بار پس از سال‌ها در بازی ایران و اسپانیا به تاریخ 30 خرداد 1397 و سپس در بازی ایران و پرتغال به تاریخ 4 تیر 1397 زنان به استادیوم آزادی راه یافتند و خیلی‌های‌شان همراه همسر و فرزندان در کنار هم بازی‌ها رااز مونیتور بزرگ وزرشگاه آزادی دیدند. در این مسابقات اگر چه تعداد محدود بود، ولی انجام شد. خود من شرکت کردم و دیدم چقدر خانم‌ها خوشحال بودند و چه شادی و نشاطی داشتند. البته که رییس‌جمهور آقای روحانی شخصا در این موضوع چند بار ورود کرده و گفته بودند اگر خانم‌ها حضور داشته باشند خیلی از رفتارها یا سخنان ناشایست انجام نخواهد شد و واقعا این اتفاق افتاد و تجربه نیز همین واقعیت را نشان داد، اما در همان برهه هم مخالفت‌ها زیاد بود. بارها به ما گفتند تلاش شما فقط برای زنانی است که می‌خواهند وارد ورزشگاه شوند و مسائل دیگر را رها کردید. در حالی که به هیچ‌وجه چنین نبود و این یکی از صدها موضوعی بود که دنبال می‌کردیم. بارها متهم شدیم که دنبال سند 2030 هستیم و این پیگیری‌ها برای اجرای سند 2030 است. در حالی که این اقدامات برای پاسخگویی به دختران و زنانی بود که می‌خواستند از حق شهروندی خود استفاده کنند. بنابراین گوش‌مان به اتهامات واهی بدهکار نبود و مساله را تا آخر پیگیری کردیم. امیدمان هم این بود که دیگر تجربه تلخی در دولت بعدی رخ ندهد، چون اتفاقات بدی پیش آمد و هزینه را دولت قبل داده بود. پیش‌تر شاهد بودیم که دخترها با لباس مبدل وارد ورزشگاه می‌شدند و حتی دختری جان خودش را بر سر این موضوع گذاشت. شاهد بودیم که فیفا وارد موضوع شد و با یک مساله بین‌المللی روبه‌رو شدیم. در حالی که ما می‌توانستیم بدون این هزینه‌ها و با یک‌سری ضابطه‌گذاری، مشکل را حل کنیم، زیرا مساله این‌گونه نیست که خلاف شرعی رخ بدهد و این هم مثل حضور خانم‌ها در همه عرصه‌های دیگر جامعه است. این حکومت است که باید شرایط را فراهم آورد؛ نه اینکه صورت‌مساله را پاک کند، اما نگاه یک‌سویه‌ای در برخی افراد و جریانات، نسبت به زن وجود دارد که مبتنی بر آن بر عدم این حضور اصرار می‌ورزند. در هر صورت انتظار می‌رود که دولت سیزدهم عقب‌نشینی نکند. متاسفانه واقعه مشهد و برخورد با زنان علاقه‌مند به مشاهده فوتبال ایران و لبنان بسیار ناگوار بود و به هیچ عنوان قابل توجیه نیست. مشخص است که به نحوی موضوع را بازی داده و نمی‌خواستند اجازه ورود به خانم‌ها بدهند. به خاطر همین تاثیرات داخلی آن در کشور روی جوانان بسیار منفی بود و احساسات مردم را جریحه‌دار کرد. فضای جامعه دیگر نمی‌خواهد شاهد چنین تقابل‌هایی باشد و خیلی از جوانان به خاطر چنین رفتارهایی دیگر پیشرفت‌ها و دستاوردها را نمی‌بینند. البته که جنگ روانی علیه کشور ما وجود دارد ولی ریشه خیلی از وقایع مانند ورزشگاه مشهد غیرقابل توجیه است. این درست نیست مساله‌ای که در دولت آقای روحانی حل شد، دوباره برای جوانان ما و برای کشور هزینه‌ساز شود. ما هرگز نباید به عقب برگردیم...