زیر و بم‌های مالیات در ایران / مالیات ایران نسبت به دنیا بیشتر است؟

سلام نو – سرویس اقتصادی: چند سالی می‌شود که مالیات گرفتن از سوی دولت به شکل جدی‌تر دنبال می‌شود و به جز شرکت‌ها، شهروندان نیز با مالیات به شکل جدی‌تر سر و کار دارند. جدی‌تر شدن مالیات هر چند به افزایش درآمد دولت انجامیده است، اما دردسرهایی را هم برای شهروندان در پی داشته است.

شهروندان از یک طرف چندان با پرداخت مالیات همدل نیستند و از طرف دیگر به خاطر پیچ و خم‌ها و نکات بسیار حوزه مالیات گاه اسیر مباحث مالیاتی می‌شوند.

برای بررسی بهتر این موضوع سلام نو گفت‌وگویی با  آیدن هلاکویی مدرس و مشاور مالیاتی داشت. این مشاور مالیاتی تاکید کرد که شفاف سازی مسیر خرج کرد مالیات و آموزش می‌تواند به همراهی بیشتر شهروندان در پرداخت مالیات منجر شود.

این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.

وضعیت مالیات در ایران نسبت به کشورهای اروپایی یا کشورهای همسایه چطور است؟ هم میزان درآمدها هم میزان مالیات هایی که شهروند باید پرداخت کند؟

برای تعیین وضعیت و مقایسه مالیاتی، باید نسبت مبلغ مالیات به تولید ناخالص کشور را با سایر کشورها مقایسه کنیم. که بالاترین شاخص متعلق به کشورهای اتحادیه اروپاست. مثلا در آلمان حدود ۴۰ درصد، در امارات و کویت زیر ۲ درصد و در ایران حدود ۶ درصد است. هدف برنامه ششم توسعه، رساندن این نسبت به میزان ۱۰ درصد بود که هنوز محقق نشده است. این مطلب را در نظر داشته باشید که اگر دولت جدید بخواهد به سمت شاخص ۱۰ درصدی حرکت کند به این معنیست که این نسبت باید حدود ۵۰% رشد کند.

تصور عموم مردم این است که ایران بهشت مالیاتی ثروتمندان است. آیا این گذاره درست است؟

در دولت قبل، با توجه به اینکه در بودجه، اخذ مالیات از خانه ها و خودروهای لوکس پیش بینی شده بود ولی بدلیل عدم توانایی دولت در شناسایی موارد مذکور اجرایی نشد، می توان گفت تا حدی گذاره درست می باشد.

 چند سالی می شود که عزم دولت در اخذ مالیات جدی تر از قبل شده. این عزم چقدر به چه نتیجه ای انجامیده؟

در قانون بودجه هر ساله شاهد رشد درآمد مالیاتی هستیم و در پایان سال، اعداد مندرج (حتی با مبالغ بیشتر از پیش بینی) محقق شده اند. در قانون بودجه امسال هم، درآمد مالیاتی حدود ۳۲۵ هزار میلیارد تومان است  یعنی رشد ۶۲ درصدی به نسبت سال گذشته.  همچنین با اجرای کامل قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان و هوشمندسازی نظام مالیاتی کشور، محدوده ی فرار مالیاتی به حداقل خواهد رسید.

 همراه اراده دولت بر گرفتن مالیات آیا همراهی شهروندان هم افزایش یافته؟

چنانچه مسیر خرجکرد مالیات اخذ شده از شهروندان محترم، شفاف سازی بیشتری گردد، همانند کشورهای توسعه یافته، شاهد همراهی هر چه بیشتر مودیان خواهیم بود.

 آیا ما در زمینه مالیات هم به آموزش شهروند نیاز داریم یا خیر؟ اگر بله چگونه؟

به طور یقین، جهت آماده سازی شهروندان در مشارکت هر چه بیشتر در پرداخت مالیات، نیاز به آموزش پایه ای داریم. این بستر میتواند از طریق برگزاری جلسات و کلاس‌های مالیاتی در مدارس و دانشگاهها،  و ادارات دولتی و تشویق هر چه بیشتر مردم در شرکت در این جلسات باشد.

 شهروندان چطور می توانند در زمینه های مالیاتی به روز بمانند؟

با وجود رسانه های اجتماعی و دسترسی عموم مردم به فضای مجازی، دسترسی به مواد قانونی مالیاتهای مستقیم و بخشنامه ها و ایین نامه های مرتبط بسیار راحت تر از گذشته است. اولین و به روز ترین سایت، intamedia.ir می باشد. پس از آن میتوان به سایت dotic.ir اشاره نمود. همچنین صفحات متعددی در اینستاگرام و همچنین کانال‌های تلگرام و واتساپ وجود دارند که اطلاعات مالیاتی را به روز در اختیار عموم قرار می‌دهند. داشتن کتاب قوانین مالیاتی نیز توصیه می‌شود، چون همراه با توضیح، تفسیر مختصری درباره ماده مربوطه در آن موجود است.

 بعضی اوقات دیده می شود که شهروندان قربانی بی اطلاعای، پیچیدگی های اداری یا اشتباهات خودشان می شوند و مجبور به پرداخت مالیات بیشتری می گردند. چطور می توان از چنین ماجراهایی جلوگیری کرد؟

متاسفانه جهل به قانون، تبعات جبران ناپذیری در بر خواهد داشت. پیشنهاد میشود هر ساله منابع مالیاتی موجود در قانون بودجه مطالعه گردد. داشتن مشاور مالیاتی برای مشاغل، و اشخاص در شرایط خاص (حوزه ارث و املاک)، تا حد زیادی از تضییع حقوق مودیان جلوگیری می نماید.

 بیشترین دردسرهای مالیاتی یک شهروند معمولی چیست؟

بیشترین دردسر شهروندان معمولی، قوانین مالیاتی و تفسیر درست آنها و همچنین تکالیف مالیاتی است. به طور مثال شخصی که ملک خود را به با مبلغ خیلی کمتر از عرف منطقه، به یکی از بستگان خود اجاره داده، ممکن است مشمول مالیات بر اجاره، به میزان بیشتر از میزان واقعی گردد (ماخذ مالیاتی بابت اجاره، قیمت عرف منطقه در نظر گرفته شود). و یا فرضا با شخصی معامله خرید و فروش ملک انجام داده باشد که بدهکار مالیاتی است و در زمان انتقال سند، قادر به دریافت مفاصاحساب مالیاتی و در نتیجه انتقال سند نباشد. و یا اینکه خانه خالی داشته باشد و مشمول مالیات خانه های خالی شود.