به گزارش سلام نو، یکی از زیباترین مکانهای زیارتی در استان لرستان که آب و هوای آن نیز برای گردشگری در ایام نوروز بسیار عالی و بکر است امامزاده قاسم در شهرستان ازنا است. امامزاده قاسم از بناهای تاریخی این استان در غرب ایران است که قدمت آن به قرن هشتم هجری و دوره ایلخانی می رسد. امامزاده قاسم در روستایی به همین نام واقع شده است که برگرفته از نام همین امامزاده می باشد. معماری این امامزاده از جمله گنبد مخروطی شکل آن در نوع خود از عجایب معماری ایران است. این بنا در سال ۱۳۵۷ با شمارهٔ ۱۷۵۷ از سوی سازمان میراث فرهنگی در فهرست آثار ملی ثبت گردیده است. باوجودی که شجره نامه امامزادگان (قاسم و زید) در دسترس نبوده و خواندن متن کتیبه کمربندی داخل بقعه نیز در حال حاضر دشوار است ولی اهالی روستای امامزاده قاسم (ع) معتقدند که این دو امامزاده از نوادگان امام حسن (ع) هستند.
یکی از جاذبه های توریستی استان لرستان آرامگاه امامزاده زید و قاسم است که در ۳۰ کیلومتری شهرستان ازنا، در دهستان چاپلق (گاپله) از توابع شهرستان ازنا، در دشت جاپلق واقع شده است. این بنا که به عنوان نمادی از شهرستان ازنا مطرح شده، در اکثر تبلیغات و خبرهای مربوط به شهرستان ازنا دیده می شود. این امامزادگان از فرزندان امام حسن مجتبی (ع) هستند که در قرن ششم توسط سپاه بنی عباس به شهادت رسیده اند و در این روستا به خاک سپرده شده اند. این امامزاده از نسل ۵ خود با امام حسن مجتبی (ع) منسوب می باشد. بانی بقعه حضرت سیداحمد المدنی ملقب به میر نظام الدین و سبب انتساب نام امام زاده قاسم تدفین دو امام زاده بزرگوار و زید طالب ثراه در آن می باشد. موقع سال تحویل مردم این روستا روشنایی خانه خود را از این امامزاده می برند، یعنی از شمع خود امامزاده فانوس خود را روشن می کنند و به خانه هایشان می برند، این چراغ باید یک شبانه روز بسوزد تا خود خاموش شود. این زیارتگاه دارای گنبدی هرمی شکل است و دیوارهای آن مرتفع، ضخیم و آجری است. صحن حیاط این بنای تاریخی یک مربع کامل است که با آجر سنگفرش شده است. بنا به اظهارات محلی نام این روستا در زمان ساسانیان، کنده سپید بوده است که احتمالاً این نام برگرفته از جغرافیای آن محل است.
وقف
واقف این آستان، جناب سید احمد میرنظام الدین مدنی تاجری ایرانی بوده که پول تجارت و کسب و کارشان را بابت موقوفات پرداختند. این بقعه از مناطق هدف گردشگری استان و همچنین طبق وقف نامه روستای مجاور بنام گلیجرد جزو این وقف است. ایشان تمام شرب و مشارب و قنوات و زمین های بایر و دایر و تمامی مایتعلق و درآمد حاصل از مزارع را وقف امامزادگانی کرد که بر خاک حاصلخیز قریه کند سفید آرمیده اند، که «نه بخشند و نه فروشند و مرهون نسازند و از سه سال بیشتر اجازه ندهند و شرایط مذکور را مستدام شناسند.» در وقفنامه آمده است که «صرف مایحتاج یک نفر خادم و فراش متدین که به جاروب کشی و دیگر خدامت روضه منوره و عمارات مشغول به آن نمایند.» هشتصد سال پیش این وقف نامه بر پوست آهو ثبت شد و روستا نیز نام امامزاده را بخود گرفت.
مشخصات بنای امامزاده
بنای ساختمان متعلق به قرن های هشتم و نهم هجری قمری و معاصر با دوران ایلخانیان و تیموریان در ایران است. مشخصات بنای این بقعه بیشتر ویژگی های معماری ترک و مغول را دارد. کتیبه روی در ورودی این مقبره و نیز حاشیه های ضریح، سالهای ۷۳۸، ۸۰۸ و ۸۵۰ قمری را نشان می دهند. قدیم ترین قسمت بنا را دروازه ورودی و گنبد خانه آن تشکیل می دهد که دارای مشخصه های زمان ایلخانی است و بر روی آن آیاتی از قرآن کنده کاری شده است. از مشخصات بارز این بنا، دیوارهای بلند، ضخیم و آجری با شبستان های مرتفع و مقرنس کاری است که سطح حیاط آن با آجرهای مربع ۲۰*۲۰ فرش شده است. سردر رفیع این زیارتگاه تاریخی که قدمت آن به حدود ۷۰۰ سال می رسد دارای کاربندهای زیبا با اشکال هندسی منظم است. صحن داخلی بقعه اصلی تا ارتفاع پنج متر با کاشی های منقوش به گل و بوته زینت داده شده است. بدنه بنا از سه طبقه تشکیل شده است. طبقه زیرزمین که همان سرداب هاست. طبقه دوم که شامل حیاط، رواق ها و گنبد خانه است و طبقه اول شامل اتاق های مجزا برای استراحت زائرین بوده است. در ساخت پی این بنا از قلوه سنگهای بزرگ و کوچک استفاده شده است و دیوارها و گنبد بقعه نیز از آجر و گچ ساخته شده اند. ورودی های طبقه اول و راه ارتباطی بنا به بیرون در چهارگوشه حیاط بقعه است و زائرین از طریق این ورودی ها به طبقه اول می روند و در هر قسمت طبقه اول اتاق هایی مستقل از هم قرار دارند که در زمان گذشته برای استراحت زائران امامزاده استفاده می شده است. مکعب آجری و ساده امامزاده، سر در گچبری و گنبدی آجری و دیوارهای نمور و دارد. دو سکوی کوتاه آن نیر محل استراحت پیرمردهای روستا است. امامزاده سردر بلندی دارد. طاق نماهای های دو طرف طاق ورودی، سردر را بلندتر از آنچه هست جلوه می دهند. بالای سر، نیم کاسه های گچی ای از طاق آویزان شده اند. زیر کاسه سازی ها و روی دیوار سمت راست قاب های آجری، نام سه استادکار به چشم می خورد: استاد سلطان محمد و پسرش استاد حیدر علی و استاد حسین بن محمود... . زیر کاسه سازی ها و بر بالای در نیز، یک کتیبه گچبری با ارزش بوده که اکنون فقط قدری از آن پیداست و باقی زیر لایه ای از گچ پنهان شده است. درهای سبز رنگ امامزاده دو دایره و یک نیم ستون گره چینی دارند و دو کلون حلقه ای ساده. طبق نقل قول مردم روستا، زمانی که برای درست کردن این در، خواسته اند از روستای تازرون درخت گردویی بگیرند، صاحب درخت که امرار معاش وی از همین درخت تامین می شده، مخالفت کرده ولی سپس خواب می بیند که درخت از ریشه درآمده و جلوی امامزاده قاسم افتاده، فردای آنروز به میل خود، درخت را به مردم تحویل می دهد. کتیبه ای بر روی دروازه دو لنگه انتهای ایوان غربی امامزاده قرار دارد که تاریخ ساخت این در چوبی را در ماه محرم الحرام سال ۷۳۸ هجری قمری نشان می دهد.
در پشت در سبز امامزاده یک هشتی سراسر سفید، نمایان است. چلیپای هشتی را سقفی از مقرنس های ساده و زیبا مسقف کرده و هشتی؛ ما را به حیاطی می برد که چهار ایوان و یک باغچه و کلی درهای بسته دارد. ایوان رو برو به گنبدخانه و ایوان های دیگر به فضاهایی آرام برای نشستن و راز و نیاز زائران ختم می شوند. از نظر هنری و تاریخی درب های ورودی و ۲ صندوق چوبی این مرقد بسیار گرانبهاست که متأسفانه تاکنون بارها به سرقت رفته اند. بر روی این صندوق آیاتی از قرآن کریم با خطوط رقاع و ثلث نگاشته شده است و از متن روی آن چنین برمی آید که این مزارها برای امامزادگان قاسم و زید در محرم سال ۷۳۸ مرمت و بازسازی شده اند. بخش های مختلف بقعه امامزاده قاسم ازنا یک بار در دوره قاجار توسط یکی از مجتهدین وقت به نام سید محمد شفیع جاپلقی ملقب به آقا سید، تعمیر و بازسازی شده است.
ویژگی گنبد
گنبد مخروطی شکل امامزاده قاسم با ۴۰ متر ارتفاع یکی از موارد خاص معماری در نوع خود و از عجایب معماری ایران بشمار می رود. این گنبد از بیرون مخروطی ولی از داخل حرم به شکل کروی می باشد. گنبد امامزاده که شانزده ترکی است به صورت دو پوشه ساخته شده و بر روی گریوگنبد شانزده ضلعی استوار گردیده است. نظم و شکل هندسی گنبد بسیار زیبا و درعین‌حال ساده است و دورتادور گنبد هشت دریچه برای تهویه هوا تعبیه شده است. ارتفاع پوشش گنبد از خط الراس گنبد تا سطح پشت بام دوازده متر است.
بهترین زمان سفر
این روستا دارای ۱۴۰۵ نفر سکنه است و ازنظر شرایط آب و هوایی معتدل و وجود چشم اندازهای چشم نواز این خطه در فصل بهار بسیار دیدنی است.
مسیر دسترسی
این آرامگاه، در روستای امامزاده قاسم در دهستان جاپلق (گاپله) از توابع شهرستان ازنا، در دشت جاپلق واقع شده است. از اتوبان چهار خطه اراک-ازنا، ورودی مستقیم با تابلو راهنمایی و حتی چراغ چشمک زن و دوربین نصب شده دارد و جاده کاملا تا پارکینگ امامزاده آسفالت است. این مسیر ۳۰ کیلومتری سراسر زیبایی های طبیعی خیره کننده ای را دارد.
منبع: تریپ یار
نظر شما