به گزارش سلام نو، به مناسبت ماه مبارک رمضان پای درس صحیفه سجادیه از زبان حجت‌الاسلام سیدمهدی حائری‌زاده، استاد حوزه و دانشگاه، نشسته‌ایم تا درس‌های عملی این ادعیه پرفیض را برای زندگی امروز بشر مرور کنیم.
حجت‌الاسلام حائری‌زاده در یازدهمین قسمت از این مجموعه به موضوع «چرا برخی دعاها مستجاب نمی‌شود» پرداخت که مشروح آن را در ادامه می‌بینید و می‌خوانید.
«امام سجاد(ع) در فرازی از دعایی که در مورد فرزندانشان دارند از خداوند مسئلت می‌کنند که «اللَّهُمَّ أَعْطِنِی کلَّ سُؤْلِی، وَ اقْضِ لِی حَوَائِجِی، وَ لَا تَمْنَعْنِی الْإِجَابَةَ وَ قَدْ ضَمِنْتَهَا لِی، وَ لَا تَحْجُبْ دُعَائِی عَنْک وَ قَدْ أَمَرْتَنِی بِهِ، وَ امْنُنْ عَلَی بِکلِّ مَا یصْلِحُنِی فِی دُنْیای وَ آخِرَتِی مَا ذَکرْتُ مِنْهُ وَ مَا نَسِیتُ، أَوْ أَظْهَرْتُ أَوْ أَخْفَیتُ أَوْ أَعْلَنْتُ أَوْ أَسْرَرْتُ؛ خداوندا تمام خواسته‌هایم را عطا کن و حوائجم را برآورده کن و من را از اجابت دعا ممنوع نکن که تو خود استجابت دعا را برای من ضامن شده‌ای و دعایم را از خودت محجوب مدار که تو مرا به دعا فرمان داده‌ای و هر چه را که در این جهان و آن جهان باعث اصلاح حالم شود، به من کرامت کن، خواه یادآور شده خواه فراموش کرده باشم، اظهار کرده یا پوشیده باشم، آشکارا درخواست کرده باشم یا در پنهانی»
«اللَّهُمَّ أَعْطِنِی کلَّ سُؤْلِی» یعنی خدایا هر چیزی از تو در خواست دارم همه آن‌ها را به من عطا کن. همه چیز دست خداست مگر او چیزی کم دارد که بخواهد به بندگانش کم اعطا کند؟! امام صادق(ع) در دعای «یا مَنْ اَرْجُوهُ» می‌فرمایند که «یا مَنْ یُعْطی مَنْ سَئَلَهُ، یا مَنْ یُعْطی مَنْ لَمْ یَسْئَلْهُ وَ مَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ؛ ای که عطا کنی به هرکه از تو خواهد، ای که عطا کنی به کسی که از تو نخواهد و نه تو را بشناسد» این دعا بدان معناست که حتی اگر نخواهیم هم خدا به تمام بندگانش عطا می‌کند.
وقتی امام سجاد(ع) در این دعا می‌فرمایند «وَ اقْضِ لِی حَوَائِجِی» بدان معناست که خدایا از تو می‌خواهم که حاجت‌های من را برآورده کنی. «وَ لَا تَمْنَعْنِی الْإِجَابَةَ؛» خدایا مبادا کار به جایی برسد که دعاهایم به اجابت نرسد «وَ قَدْ ضَمِنْتَهَا لِی» و حال اینکه تو ضمانت کردی دعاهایم مستجاب شود «وَ امْنُنْ عَلَی» خدایا به من منت بگذار و دعاهایم را مستجاب کن.
«بِکلِّ مَا یصْلِحُنِی فِی دُنْیای وَ آخِرَتِی؛» این بخش از دعای امام سجاد(ع) بسیار مهم است و حضرت می‌فرمانید که خدایا هر چیزی که به درد دین، دنیا و آخرت من می‌خورد تو به من اعطا کن. در همین راستا سؤالی که در اذهان عمومی مطرح می‌شود این است که چه اتفاقی رخ می‌دهد که دعای بندگان مستجاب می‌شود یا بالعکس چه اتفاقی می‌افتد که دعاهای ما مستجاب نمی‌شود؟ یا به سخن دیگر عواملی که باعث می‌شود دعای بندگان مستجاب نشود، چیست؟
برای پاسخ به این پرسش اولاً باید به این نکته توجه کرد که تمام دعاها مستجاب می‌شود و هر چیزی که بندگان از خداوند می‌خواهند محال است که او اجابت نکند چراکه خداوند در آیه ۶۰ سوره مبارکه غافر می‌فرمایند «وَقَالَ رَبُّکُمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ؛ و خدای شما فرمود که مرا با خلوص دل بخوانید تا دعای شما مستجاب کنم» و حتی خداوند در راستای تضمین اجابت دعا در آیه ۹ سوره مبارکه آل عمران می‌فرمایند «إِنَّ اللَّهَ لَا یُخْلِفُ الْمِیعَادَ؛ و هرگز خدا نقض وعده خویش نخواهد کرد.» خداوند هیچگاه خلف وعده نمی‌کند منتهی استجابت دعا گاهی اوقات به صورت حسی است برای مثال ما از خداوند خانه می‌خواهیم اگر به ما اعطا شد می‌گوییم دعایمان مستجاب شده و اگر نتوانستیم خانه و مسکن بخریم می‌گوییم دعایمان مستجاب نشد.
گاهی اوقات برآورد شدن لحظه‌ای دعا به صلاح نیست و ممکن است استجابت دعا ۱۰ سال یا بیشتر طول بکشد. ممکن است به جای استجابت دعا خدا بلایی را از فرد دور کرده و چیز بهتری به او عنایت کند. ممکن است دعای فرد در دنیا مستجاب نشود، ولی به خاطر این دعا خداوند مقامات بالایی در عالم برزخ و قیامت به او اعطا کند.
نکته‌ای که این جا مطرح می‌شود این است که چرا دعا مستجاب نمی‌شود؟ گاهی اوقات ایراد از خود ماست برای مثال عدم صداقت، پیروی از شیطان، زیر آب زدن، برخورد نامعقول با بندگان خدا، عصبانیت بی مورد، احساسی و غیر عقلایی بودن، کسب مال نامشروع و حرام سبب عدم استجابت دعا می‌شود.
به یاد داریم که در گذشته کاسب‌های محل وقتی می‌خواستند کالایی را به مشتری دهند زیر وزنه ترازو یک پاکت خالی می‌گذاشتند که به اندازه ۵ تا ۱۰ گرم خود را مدیون مردم نکنند لذا این کسب روزی حلال سبب استجابت دعای آنان می‌شد.
امام سجاد(ع) به چه زیبایی می‌فرمایند که خدایا به من توفیق بده که هر چیزی به درد دنیا و آخرتم می‌خورد به من اعطا کنی و دعاهایم را مستجاب کن. البته ائمه معصومین(ع) و امام سجاد(ع) فرمودند که بهتر است از خدا طلب خیر داشته باشیم. حال این خیر چه خواهد بود ما نمی‌دانیم.
خداوند در آیه ۲۱۶ سوره مبارکه بقره می‌فرمایند «وَعَسَیٰ أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئًا وَهُوَ خَیْرٌ لَکُمْ؛ لکن چه بسیار شود که چیزی را مکروه شمارید، ولی به حقیقت خیر و صلاح شما در آن بوده و چه بسیار شود چیزی را دوست دارید و در واقع شر و فساد شما در آن است و خدا به مصالح امور داناست و شما نادان هستید.» لذا ما باید در دعاهایمان ریش و قیچی را دست خدا دهیم و از او بخواهیم اگر چیزی صلاح است به ما عطا کند و اگر صلاح نیست به ما عطا نکند.
نباید برای استجاب صد درصدی دعا اصرار کرد و به تعبیری نباید چیزی را زورکی از خداوند بخواهیم که وزر و وبال می‌شود. بزرگی تعریف می‌کرد که بنده خدایی صاحب فرزند نمی‌شد، به دکتر و پزشک مراجعه کرد بازهم افاقه نکرد، خلاصه کلی نذر و نیاز کرد و خداوند بعد از ۳۰ سال فرزندی به او اعطا کرد. زمانی که آن فرزند بزرگ شد دمار از روزگارشان درآورد و آن بنده خدا به غلط کردن افتاده بود و می‌گفت خدایا من غلط کردم چیز زورکی را ازت خواستم که تو انتهای ماجرا را می‌دانستی و به آن آگاه بودی، اما من بی‌خبر بودم.
از خداوند بخواهیم چیزی که صلاح ماست به ما عطا کند و برای او تعیین و تکلیف نکنیم. بگوییم خدایا اگر توفیق من هست، اگر در واقع صلاح من هست به من عطا کن اگر صلاح نیست ما تسلیم رضای تو هستیم. ان‌شالله که خداوند به آبروی حضرت زهرا(ع) تمام دعاهایمان را مستجاب کند.
حتی اگر دعاهایمان هم به حسب ظاهر استجابت حسی پیدا نکرد و آن چیزی که خواستیم خدا به ما نداد به عوض آن چیزهای بالاتر و قشنگ‌تر در دنیا و آخرت به ما اعطا کند.»
نظر شما