در مورد ورق گالوانیزه و روش های تولید آن چه می دانید؟

ورق گالوانیزه از جمله پرکاربردترین نوع ورق های فولادی است که در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می گیرد. دلیل اصلی آن هم مقاومت بالا در برابر رطوبت و زنگ زدگی است. امروزه در هر صنعتی چه برای تولید مواد اولیه و چه برای ساخت دستگاه ها و ماشین های مختلف، از فولاد و آهن استفاده می شود. زیرا امکان ایجاد سازه ها و تجهیزاتی با بهترین استحکام و در عین حال مناسب ترین قیمت از این مواد وجود دارد. اما ایراد مهم آن ها مقاومت پایین در برابر رطوبت و زنگ زدگی است. در همین راستا، صفحات گالوانیزه با ویژگی های خاصی تولید شده و این مشکل را برطرف نموده است. در ادامه به ساختار این ورق، ویژگی ها و کاربردهای آن خواهیم پرداخت.

ورق گالوانیزه چیست؟

ورق یا پلیت گالوانیزه، همان ورق فولادی معمولی یا ورق سیاه بوده که فرآیند گالوانیزاسیون را پشت سر گذاشته است. در فرآیند گالوانیزاسیون یک لایه فلزی روی (zn) بر سطح این ورق ها قرار می گیرد. این لایه zn نقش محافظت از ورق در برابر آب و رطوبت را بر عهده دارد. چرا که فولاد و آهن در حضور اکسیژن به سرعت با آب واکنش می دهند. اما روی این خاصیت را نداشته و در نتیجه از زنگ زدگی ورق ها جلوگیری می شود. البته روش گالوانیزه کردن و میزان استفاده از عنصر روی (Zn) بر سطح آن متفاوت است. همین موضوع هم می تواند باعث تفاوت در ویژگی ها و نهایتا کاربرد این ورق ها شود.

نحوه تولید ورق گالوانیزه

همان طور که اشاره کردیم، پلیت گالوانیزه با استفاده از روش های متفاوتی ساخته می شود. این موضوع تفاوت در ویژگی ها، کاربرد و قیمت ورق گالوانیزه را در پی دارد. در حال حاضر دو روش گالوانیزه گرم و سرد رایج ترین روش هایی هستند که برای تولید این محصول مورد استفاده قرار می گیرند. به روش گرم گالوانیزه حرارتی و به روش سرد الکتروگالوانیزه هم گفته می شود. در ادامه هر کدام از این روش های تولید به صورت مختصر بیان شده است.

گالوانیزه حرارتی یا روش گرم

در این روش استخری از فلز روی مذاب ایجاد شده و ورق های فولادی در آن غوطه ور می شوند. این امر سبب می شود تا همه بخش های ورق به خوبی با روی پوشش داده شود. ورق گالوانیزه تولید شده با این روش دارای ضخامتی یکسان از فلز روی در همه قسمت های خود خواهد بود. هم چنین، با توجه به این که فرآیند گالوانیزاسیون در دمای بالا انجام می گیرد، روی به خوبی به سطح ورق می چسپد. بنابراین ورق نهایی دارای دوام بالایی بوده و در عین حال قیمت مناسبی دارد.

الکتروگالوانیزه یا روش سرد

روش دیگر که برای تولید پلیت گالوانیزه مورد استفاده قرار می گیرد، روش سرد یا الکتروگالوانیزاسیون است. دلیل نام گذاری این روش هم استفاده از محلول الکترولیت جهت روی اندود کردن ورق فولادی می باشد. در روش سر بر خلاف گالوانیزه گرم نیازی به استفاده از روی با دمای بالا نیست. بلکه محلولی الکترولیت ایجاد شده و پس از تمیز کردن سطح ورق، بر روی آن اسپری می شود. این محلول می تواند بسته به نوع ورق شامل آب و نمک روی یا اسید و نمک روی باشد. ورق گالوانیزه تولیدی در این روش دارای وزنی سبک تر و سطحی صیقلی تر خواهد بود. به همین دلیل در صنایع و بخش های حساس کاربرد دارد.

ویژگی ها

قرار گرفتن پوشش روی بر سطح ورق سیاه باعث ایجاد ویژگی های مناسبی در این ورق ها می شود. به همین دلیل، در بیشتر صنایع کوچک و بزرگ جهت ساخت سازه ها و تجهیزات از این نوع ورق استفاده می شود. تعدادی از مهم ترین ویژگی‌های ورق گالوانیزه شامل موارد زیر است.

· این ورق دارای مقاومت بالایی در برابر رطوبت بوده و در هنگام تماس با آب یا رطوبت دچار زنگ زدگی نمی شود.

·  پوشش zn تا حد زیادی باعث مقاوم شدن ورق در برابر خوردگی می شود.

· صفحات گالوانیزه طول عمر بالایی داشته و حتی در محیط های مرطوب و خورنده هم سال ها کارایی دارد.

· هزینه ساخت این ورق نسبت به سایر ورق های مقاوم در برابر رطوبت و خوردگی بسیار کم تر است.

· هزینه نگهداری ورق های تولید شده با فرآیند گالوانیزاسیون هم نسبت به سایر ورق ها پایین تر بوده و امکان ترمیم شان وجود دارد.

· ورق گالوانیزه از شکل ظاهری براق و زیبایی برخوردار است.

· انعطاف پذیری از جمله ویژگی های مهم این ورق ها محسوب می شود.

· دارای خاصیت جوش پذیری مناسبی بوده و جوشکاری با آن ها بسیار راحت است.

کاربردهای ورق گالوانیزه

در بخش قبل تعدادی از مهم ترین ویژگی های ورق گالوانیزه را بیان کردیم. همان طور که مشاهده کردید، این ورق از ویژگی های مناسبی از جمله استحکام، مقاومت در برابر رطوبت و خوردگی و انعطاف پذیری بالا برخوردار می باشد. این موارد باعث شده تا از این صفحۀ فلزی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم در صنایع گوناگون استفاده شود. در ادامه تعدادی از رایج ترین کاربردهای این محصول را ذکر کرده ایم.

· استفاده در صنعت ساختمان سازی به خصوص برای تولید سقف و بدنه سوله های بزرگ

· استفاده از ورق گالوانیزه در خودروسازی جهت تولید برخی قطعات از جمله بدنه

· تولید انواع لوازم خانگی و آشپزخانه هم چون یخچال، کابینت و ماشین لباس شویی

· استفاده در صنایع الکترونیک و ساخت قطعات این حوزه

· تولید لوله، پروفیل و سایر محصولات گالوانیزه

· تولید رابیتس، توری و محصولات اینچنینی

جمع بندی

صفحات گالوانیزه از پرکاربردترین نوع ورق های فولادی است که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. این ورق از قرار گرفتن پوششی از جنس فلز روی بر سطح ورق سیاه یا سایر ورق های فولادی ایجاد می شود. روش های متفاوتی برای ساخت این ورق ها وجود دارد که گالوانیزه حرارتی و الکتروگالوانیزه مهم ترین آن ها محسوب می شوند. ورق گالوانیزه تولید شده با هر کدام از این روش ها هم دارای ویژگی ها و کاربردهای متفاوتی است. مقاومت در برابر رطوبت و خوردگی، انعطاف پذیری،‌ دوام و پایداری از جمله مهم ترین ویژگی های کلی این ورق محسوب می شوند. این خواص مهم استفاده از پلیت گالوانیزه در صنایع گوناگون مانند ساختمان سازی، کشاورزی، خودروسازی و صنایع دیگر را به دنبال داشته است.