به گزارش سلام نو، قلعه شاه نشین گورج از آثار تاریخی شهرستان املش در استان گیلان است. این قلعه از بناهای تاریخی بسیار کهن املش بوده و بقایای به جا مانده از قلعه فعلی مربوط به دوره پس از اسلام است که توسط فرقه اسماعیلیه مورد استفاده قرار گرفته است. این اثر در تاریخ ۲ آبان ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۶۵۳ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قلعه شاه نشین گورج در بخش رانکوه روستای گورج قرار گرفته و با ارتفاع ۱۶۰۰ متر در دو کیلومتری شمال روستای گورج، بین روستای گورج و رودخانه چاکرود، یکی از مهم ترین آثار تاریخی املش به شمار می آید. مردم منطقه، این بنا را با نام های گورجی قلاکوتی، قلعه گردان، شاه نشین قلعه و قلعه اسماعیلیان می شناسند. به عقیده باستان شناسان این قلعه قدمتی بس کهن دارد و در زمان اقوام و فرمانروایی اولیه سرزمین دیلم و اشکور ساخته شده و از دوره فرمانروایی آماردها و حدود هفت هزار سال قبل ساخته شده و نامهای متعدد و مختلفی در کتاب های تاریخی داشته که در فوق به آنها اشاره شد و باستان شناسان و مورخین آنرا قلعه گورج می نامند. محققین معتقدند قلعه کنونی بر روی ساختمانی کهن تر ساخته شده و در واقع بازسازی شده ای از قلعه یا بنایی کهن تر است و آنرا به قبل از اسلام نسبت داده اند. از آنجا که مشخصات قلعه کنونی با ویژگیهای قلاع اسماعیلیان مشابه است آنرا به اسماعیلیان نسبت می دهند ولی باستانشناسان قدمت آنرا بسیار طولانی تر از این دوره تخمین می زنند.
مختصات جغرافیایی قلعه گورج
این قلعه حدود دو کیلومتری شمال شرقی روستای گورج در خط الرأس کوه و جنگل صیاصی گورج در یک شیب تند صخره ای و جنگلی به سه طرف منتهی به رودخانه چاکرود و رودخانه نسامکوه قرار دارد.
مشخصات قلعه
در شمال غرب قلعه گورج، بقایایی از یک دیوار استحفاظی بزرگ با ۲۵ متر طول و هشت متر ارتفاع، دیده می شود و مصالح استفاده شده در ساخت آن تخته سنگ های طبیعی، گل و آهک بوده اند. در بخش جنوبی قلعه نیز دو برج سنگی بزرگ وجود دارد و چند آب انبار برای ذخیره آب باران در محوطه قلعه جای ساخته شده اند. موقعیت مکانی دیوارها و حصارهای قلعه در قله کوه، دسترسی مهاجمان را به آن مشکل می کرده است. برخی از باستان شناسان، با توجه به سبک معماری قلعه شاه نشین، آنرا متعلق به دوره اسماعیلیه می دانند یا در این دوره نیز مورد استفاده قرار داده اند. آثار به جا مانده از این قلعه نشان می دهند که این قلعه مسکونی و نظامی بوده است. محوطه قلعه با چهار دیوار از پستی و بلندی کوهها محصور شده است. از خرابه های این قلعه می توان فهمید که دیوارهای آنها قطور بوده اند و در پشت دیوار پرتگاه عظیمی است تا کف رودخانه بیش از هفتصد متر ارتفاع دارد بطوریکه صعود و دسترسی به این قلعه را ناممکن کرده است. متاسفانه قسمتهای مختلف این آثار بر اثر کاوشهای غیر مجاز فراوان به شدت ویران شده است.
قبرستان قلعه گورج
حدود صد متر پایین تر از قلعه در سمت غربی آن در وسط یال کوه محوطه دشت و سرسبز یک قبرستان حدود سیصد مترمربعی واقع شده است که نشان از دفن مردگان ساکنان قلعه دارد. نحوه تدفین مردگان نشان از متفاوت بودن آئین و دین آنها دارد. عده ای میترائیسم (مربوط به قبل از زرتشت) درحین دفن به همراه سلاح و وسایل زندگی دفن شده اند و قبرها ردیف خاصی نداشته و بدون شکل هندسی صورت بوده قبر سنگ چین شده است و اصطلاحاً مردم آنان را گبر می دانند و حفاری های متعدد غیرمجاز توسط افراد سودجو در اطراف قبرستان مشاهده می شود. عده ای دیگر از قبور گورستان نحوه تدفین متفاوت و با آئین خاص مسلمانان و رو به قبله می باشد که نشان حضور اسماعیلیان در قرن پنجم و ششم را مسلم و مسجل می سازد.
موقعیت مکانی
این قلعه در دو کیلومتری شمال روستای گورج، بین روستای گورج و رودخانه چاکرود قابل دسترس است. مسیر دسترسی به قلعه شاه نشین از روستای گورج از یک جاده مالرو و از کنار صخره ها و دامنه های جنگلی است. برای رسیدن به این قلعه باید حدود یک ساعت از خود روستا پیاده روی کنید.
مسیرهای دسترسی
- راه مالرو برمکوه به طرف جنگل صیاصی
- راه مالرو قدیمی برمکوه به گورج
- راه مالرو نسامکوه به دو مسیر به طرف قلعه
- جاده شوئیل به گورج و راه مالرو به طرف قلعه
- راه های ورودی روستای گورج رجه سر–هربوکونه-سبز گوله-تلاگوله به طرف قلعه
جاذبه‌های گردشگری املش
سه شنبه بازار املش (در این بازار تجربه تماشای معرکه گیران و درویش ها را به هیچ وجه از دست ندهید.)، ساختمان قدیمی محمد تقی خان صوفی سیاوش، عمارت عبدالعلی خان صوفی، روستای کجید، میل امام املش، آبشار سیاه تاش، تالاب (سل) زربیجار و ... از دیگر جاذبه های شهرستان املش می باشند.
منبع: تریپ یار
نظر شما