به گزارش سلام نو، مسجد جامع بجستان از مهمترین آثار تاریخی دوره تیموریان در شهر بجستان است. این مسجد در زمان شاهرخ تیموری به همت محمدبن فخرالدین بن سیف الدین بن مقدم بجستانی بنا شده و تاریخ اتمام آن بر اساس کتیبه موجود در مسجد سال ۸۲۸ هجری می باشد. این جامع بجستان در تاریخ ۵ آذر ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۵۰۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
شاهرخ تیموری به عمران و آبادانی بسیار علاقه داشت. وی و همسرش گوهرشاد، بناها، مساجد و مدارس بسیاری بنا کرده اند. در این دوره خراسان شاهد آبادانی و ساخت بناهایی بسیار زیبا و منحصربفرد بود که اکنون به یادگار مانده و معروفترین آنها مسجد گوهرشاد مشهد است.
بجستان در جنوب استان خراسان رضوی قرار دارد. وجود محوطه ها و آثار باستانی اطراف بجستان دلیل بر اهمیت و اعتبار تاریخی این شهرستان است. به اعتقاد برخی از مورخان بجستان توسط سام نریمان قهرمان افسانه‌ای ایران ساخته شده است و یا قدمت آن را حداقل به دوره هخامنشیان نسبت می دهند. اعتبار این شهر در دوران تیموریان بقدری زیاد بود که حاکمان و بزرگان معاصر تیمور توانستند تیمور را از تخریب آن شهر باز دارند.
مسجد جامع بجستان نیز که یادگاری از دوران رونق و شکوه تیموریان در خراسان است، مهمترین اثری است که از این دوره در شهرستان بجستان باقی مانده است. این مسجد تاریخی و ارزشمند بیش از نیم قرن قدمت دارد.
مسجد جامع بجستان از بناهای دو ایوانی است که در زمان شاهرخ (فرزند و جانشین تیمور) بنا شده است. این مسجد از یک حیاط به طول تقریبی سی متر و عرض بیست و پنج متر، یک مدخل ورودی و یک رشته رواق، دو ایوان و یک شبستان که مجموعاً در اطراف حیاط آن قرار گرفته اند، شکل گرفته است. دو ایوان بر دو سوی صحن مربع شکل آن قرار گرفته و بر انتهای ایوان جنوبی به سمت قبله محرابی مقرنس کاری تعبیه شده است. همچنین در سمت غرب مسجد نیز شبستانی قرار دارد که سقف آن بر فراز ستون هایی استوار شده است. دو ایوان شمالی و جنوبی دارای کتیبه هایی هستند که نشان دهنده سال احداث و تعمیر مسجد می باشد.
مسجد جامع بجستان در دوران مختلف مورد بازسازی و مرمت بسیار قرار گرفته است. بر اساس کتیبه ای در ایوان شمالی آن، این مسجد در سال ۹۹۴ هجری شمسی در زمان شاه عباس کبیر و توسط حاج ناصرالدین محمد ابن احمد مرمت شده است. در دوران اخیر نیز این مسجد توسط میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. در برنامه ساماندهی این مسجد کف شبستان ضلع غربی آجر فرش شده و همچنین در این فضا کانالی برای عبور ابزار تاسیساتی ایجاد شده است. تمام درب و پنجره های قبلی مسجد تعویض شد و به جای آن از درب و پنجره های چوبی که توسط استادان و هنرمندان ساخته شده، استفاده شده است.
این بنای در تاریخ ۵ آذر ۱۳۸۰ با شماره ثبت ۴۵۰۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. با گذشت تقریبا ۶۰۰ سال هنوز این مسجد، مورد استفاده و استقبال مردم بجستان است.
چندین سال قبل محققی آمریکایی به نام برنارد اکین (bernard okane) پس از سفری به بجستان در کتابی تحت عنوان " معماری تیموری در خراسان" از مسجد جامع بجستان بعنوان بنایی متعلق به عهد تیموری نام برده است. این مسجد بر اساس کتیبه آن تقریباً همزمان با مسجد گوهرشاد ساخته شده است.
منبع: تریپ یار
نظر شما