به گزارش سلام نو، پارک سیفیه ملایر (باغ تاریخی سیفیه) یکی از قدیمی ترین پارکهای ایران است که در سال ۱۳۰۴ توسط عبدالمحمد میرزا سیف الدوله یکی از نوه های فتحعلی شاه که در آن زمان حاکم ولایت ملایر بود احداث شد. این بوستان در شمال شرقی ملایر و در دامنه کوه گرمه ساخته شده است. پارک جنگلی سیفیه را که از اوقاف وی می باشد به منظور جاودان نگه داشتن نام بانی، سیفیه نامیدند تا همیشه آبادانی های این مرد بزرگ و نیکوکار در ذهن ها ماندگار بماند، آرامگاه او نیز در همین مجموعه واقع شده است. مجموعه پارک و مقبره سیف الدوله تحت عنوان باغ ایرانی در فهرست آثار تاریخی و ملی ایران به ثبت رسیده است.
پارک سیفیه، مجموعه تفرجگاهی پرطرفدار و وسیع است که باغ شخصی سیف الدوله بود. نام این پارک را به پاس زحمات بانی باغ، سیفیه نامیدند تا یادگاری باشد از مرد نیک تاریخ این شهر و نامش برای همیشه در یاد ها و زبان ها جاودان بماند. سیف‌الدوله که وصیت کرد او را پس از مرگش در همین باغ دفن کنند، صاحب چهار و نیم دانگ از شش دانگ شهر ملایر بود. زمین ها و املاک بسیار زیاد او اکنون در فهرست موقوفات شهر ملایر قرار دارد. پس از وفات سیف الدوله مقبره او باتوجه به وصیت خود مرحوم بر فراز تپه مناجات در محوطه باغ سیفیه ساخته شد. این مقبره از نوع مقابر غیرمذهبی است. آرامگاه او را در مجموعه باغ سیفیه و نزدیکی دریاچه مصنوعی ساخته اند. زمینی وسیع که به وسیله پرچین های فلزی حصارکشی شده است. بعد از عبور از درب ورودی وارد فضای سبز حیاط خواهید شد. آرامگاه انتهای این فضا قرار دارد که با مسیری پلکانی و عبور از پله های عریض و کم ارتفاع به آن می رسید. دو طرف راه پیش رویتان را باغچه های پر گل و زیبا پوشانده اند. همچنین مرکز این بنا جایی برای فواره ها و عبور آب وجود دارد. درست مقابلتان در انتهای مسیر پله ها، مقبره سیف الدوله قرار گرفته است.
زندگینامه
سلطان محمد قاجار ملقب به سیف الدوله (درگذشته ۱۳۳۹ قمری) نوه چهل و هشتم فتحعلی شاه قاجار و حاکم ملایر بود. او فرزند سلطان احمد میرزا عضدالدوله بود. سیف الدوله ابتدا به کسوت دراویش صفی علیشاهی درآمد اما بعد از مدتی از خانقاه صفی علیشاهی اخراج شد. سیف الدوله پس از تلاش برای کودتا علیه شاه و پایه گذاری انجمنی سری بنام انجمن اخوت دستگیر و به شهرستان ملایر که فاصله چندان زیادی با پایتخت نداشت تبعید شد. پس از این ماجرا او تصمیم گرفت ثروت خود را وقف احداث بیمارستان و مدرسه و کمک به فقرا سازد. بنابراین وصیتنامه ای تنظیم کرد و درآمد حاصل از شهر را به احداث بیمارستان و کمک به بیماران نیازمند و کمک به فقرا و اطعام مسافرینی که به قصد زیارت عتبات از ملایر می گذشتند اختصاص داد. در این وصیتنامه حتی مبغلی برای تأمین علوفه چهارپایان کاروان های زوار اختصاص یافته بود. از ششدانگ شهر ملایر، چهار و نیم دانگ به موقوفه سیف‌الدوله اختصاص دارد. سیف الدوله در سال ۱۳۳۹ قمری در ملایر درگذشت و بنا به وصیت خود در همان مکانی که تصمیم به وقف شهر گرفت، مدفون شد.
مقبره سیف الدوله
بنای این آرامگاه مقبره ای آجری است که آن را با پلانی چهار ضلعی و سقفی گنبدی شکل ساخته اند. گنبد و مقبره این مرد بزرگ با کاشیکاری های فیروزه ای و طرح های اسلیمی زینت داده شده است. این مقبره از نوع مقابر غیرمذهبی است. چهار ضلعی گنبد دارای پیشینه دوگانه است که یک بخش آن همان آتشکده ساسانیان و یا چهار تاق است و دیگری به دوره قاجاریه و حتی بعد از آن می رسد. در این مقبره علاوه بر قبر سیف الدوله قبر امیرالمؤید (حاکم ملایر) و نوه سیف الدوله و هفت قبر دیگر از منسوبان سیف الدوله قرار دارد. امیرالموید مانند جد خود، به خیر بودن و مردم داری شهرت داشت. رفتار بزرگوارانه این مرد تا آنجا بود که هنوز هم میان مردم شهر برای مثال یک فرد دست و دلباز و بخشنده گفته می شود. این مقبره نزدیک پارک سیفیه است. مرکز ایوان ورودی مقبره پوششی طاقی دارد و طول ایوان چهار متر و عرض آن یک و نیم متر است. این ایوان ورودی راهنمای شما به داخل اتاق بزرگی است که در مرکز با پوشش گنبدی شکل بنا شده است. به محض ورود به این اتاق، فضای معنوی حاکم در مقبره، شما را به آرامشی غیرقابل وصف دعوت می کند. با کمی کنکاش در محیط داخل آرامگاه، دو مقبره سیف الدوله و نوه او، امیرالموید نظرتان را جلب خواهد کرد. چهار اتاق کوچک مربع شکل به ضلع چهار متر با پوشش نیم گنبدی دیگر قسمت های تشکیل دهنده این مقبره هستند. هریک از این اتاق ها با دو ورودی به داخل فضای اصلی مقبره راه پیدا می کنند. در ضلع جنوبی شاهد یک ورودی بزرگ در مرکز ایوان و دو پنجره در طرفین آن هستید. این ورودی بزرگ، وجه تمایز آن از دیگر اضلاع بنا است. در مقبره تابلویی بزرگ که روی آن آیاتی از قران نوشته شده چشم نوازی می کند. چند عکس از سیف الدوله، امیر الموید و دیگر نوادگان و خانواده سیف الدوله نیز مشاهده می شود.
پارک سیفیه
از اموال سیف الدوله در ملایر، پارک سیفیه است که به عنوان تفرجگاه عمومی ساخته شد. پارک سیفیه از بزرگترین و زیباترین پارک های ملایر است که چنارهای تنومندی دارد و در شمال شرقی ملایر و در دامنه کوه گرمه ساخته شده و مساحت آن در حدود ۱۰ هکتار است. این پارک توسط مهندسان ایتالیایی اما با اسلوب ایرانی به شکل صلیبی و بیضی طراحی و ساخته شده است. پارک سیفیه دارای دو استخر، یک مسجد و یک ساختمان (محل سکونت سیف الدوله) بوده است. آب مورد نیاز آن از طریق احداث قناتی در هشت کیلومتری زرک توسط مقنیان یزدی از کوه های اطراف به محوطه پارک انتقال یافت. مجموعه پارک و مقبره سیف الدوله تحت عنوان باغ ایرانی در فهرست آثار تاریخی و ملی ایران به ثبت رسیده است. حوضچه ها و آبنما و جنگل مصنوعی بر روی تپه ها بر زیبایی این منطقه افزوده است. در آن زمان نهاوند و تویسرکان از توابع ملایر بوده است.
منبع: تریپ یار
نظرات