به گزارش سلام نو، در روستای اوغول بیگ که در حدود ۵ کیلومتری شهرستان تکاب واقع است، آثار تاریخی زیادی از تمدن و معماری و مهندسی گذشتگان وجود دارد. از جمله این آثار قلعه، یخچال و مسجدی است که مورد بازدید گردشگران است. یخچال اوغول بیگ نمادی از معماری و مهندسی انسان های دوران بسیار دور در این روستا است که با فکر و بدون هزینه زیاد توانسته اند با ذخیره برف و یخ در فصل زمستان، گرمای طاقت فرسای تابستان را در این منطقه مهار کنند. یخچال اوغول بیگ که مربوط به دوره قاجار است، در تاریخ ۲۷ دی ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۲۵۵ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
در زیر تپه ای در سمت غرب روستا ورودی کوچکی پیداست، اگر وارد آن شوید متوجه پله های زیادی خواهید شد که تا عمق حدود ۴۰ متری ادامه دارد. این بنای سحرآمیز که از آجر و ملات گچ، آهک و خاک رس ساخته شده است دارای طاقی گنبدی شکل است که از بیرون به شکل تپه دیده می شود. در پشت این یخچال حوضچه ای به وسعت بیش از ۲۰۰ متر مربع ساخته شده است که از رودخانه ساروق که رودی دائمی در تکاب است انشعابی به آن می رسد و آب این انشعاب جهت ته نشین شدن املاح آن اول به داخل این استخر می ریزد. در زمستان ها و فصل سرما این آب به درون یخچال هدایت شده و یخ می زد تا در تابستان مردم بتوانند از یخ آن استفاده کنند.
ساختار یخچال اوغول بیگ
مجموعه یخچال الغ بیگ متشکل از یک رشته نهر سنتی منشعب از سرشاخه های رودخانه ساروق است که آب آن از شرق به غرب جریان دارد و در زمستانهای سرد شهرستان تکاب آب جاری را به یک حوضچه کم عمق در شرق ساختمان اصلی یخچال هدایت میکرده و پس از انجماد، قطعات یخ توسط اهالی شکسته شده و از یک ورودی بنجره مانند به درون یخچال ریخته می شد. یک زهکش در کف بنا آب حاصل از ذوب تدریجی یخ را به باغی منتقل و از آن برای آبیاری استفاده میشده است. فاصله مظهر زهکش در باغ تا کناره یخچال حدود صد متراست. بنای یخچال در پلان کاملا گرد و دارای گنبدی آجری است که ارتفاع آن از زمین اطراف حدود ۵ متر و از کف بنا ۱۱متر می باشد. بزرگترین قطر گنبد ۹/۵ متر بوده و روزنه ای به قطر نیم متر در رأس آن وجود دارد که از آن برای نورگیری، تهویه و همچنین کنترل داخل بنا استفاده می شده است. بخشی از بنا که در زیر تراز زمین اطراف واقع شده از سنگ، و گنبد آن کلا از آجر مربع شکل ساخته شده است. ملات بخش سنگی ساروج و ملات بین آجرها گچ میباشد. ورودی یخچال در غرب آن قرار دارد و به فضای مسقف مربع شکل کوچک مجهز به یک در چوبی محدود می شود. دسترسی به کف یخچال از طریق هفده پله سنگی مماس به دیواره غربی و جنوبی داخل یخچال میسراست.
ویژگی
روی گنبد و ورودی های بنا با خاک رس و کاهگل بطور کاملا موثری عایقکاری میشد و به این ترتیب بدون صرف کمترین انرژی مصنوعی برودت زمستان در خدمت نیازهای تابستانی قرار می گرفت و از هرگونه تلفات برودت و اصراف آب آن جلوگیری می شده است.
موقعیت مکانی
این تاسیسات در کنار قلعه مخروبه و مسجد روستای بزرگ الغ بیگ شهرستان تکاب به فاصله پنج کیلومتری شمال شرقی شهرتکاب قرار گرفته است. روستای تاریخی اوغول بیگ دارای جاده آسفالت می باشد .
روستای اوغول بیگ
اوغول بیگ، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان تکاب در استان آذربایجان غربی است. مسجد تاریخی اوغول بیگ مهم ترین اثر تاریخی این روستا محسوب می شود که قدمت آن بیش از مسجد جامع تکاب است. مسجد اوغول بیگ نیز مربوط به دوره قاجار است و بعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. چشمه آب سرد و یخچال تاریخی روستا نیز از دیگر آثار مهم این منطقه بشمار می روند.
مردم روستای اوغول بیگ قومیت آذری دارند و از ترکان افشار هستند؛ زبان مورد استفاده در اوغول بیگ ترکی آذربایجانی با لهجه تکاب افشار است. بسیاری از مردم اوغول بیگ به شهرهای تکاب، زنجان، کرج، اسلامشهر و تهران مهاجرت کرده اند.
لازم به یادآوری است که محصولات و سوغات این روستا سیب، محصولات لبنی و دام و نان کؤکه می باشد.
منبع: تریپ یار
نظرات