به گزارش سلام نو، کاخ سرهنگ آباد که در نزدیکی زواره در روستای سرهنگ آباد واقع شده از جاذبه های گردشگری اردستان در استان اصفهان است. این کاخ شامل تالار کاخ با ترکیبی از سازه های خشتی، آجری و چوبی و تزئینات نقاشی، آینه کاری و نقاشی پشت شیشه و قراول خانه، حمام، برج های دیده بانی، اصطبل و آسیاب است. کاخ و یا شکارگاه سرهنگ آباد در سال ۱۳۵۵ توسط وزارت فرهنگ و هنر با شماره ۱۲۷۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کوشک یا کاخ و یا شکارگاه سرهنگ آباد در روستایی به همین نام از توابع دهستان سفلای زوار، در ۷۶ کیلومتری شرق اردستان از شهرستان های استان اصفهان قرار دارد. کوشک سرهنگ آباد توسط سهام السلطنه عرب عامری در حدود سال ۱۲۹۹ قمری مصادف با دوره ناصرالدین شاه قاجار برای پذیرایی از شاهزاده های قاجاری ساخته شده است. این کاخ که شباهت زیادی به چهل ستون اصفهان و باغ عفیف آباد شیراز دارد، مجموعه کاملی از بنای شاهانه است و به دلیل کوهستانی بودن منطقه بعنوان شکارگاه نیزاستفاده می شده است. عمارت چهل ستون سرهنگ آباد، زیباترین کاخ تاریخی کویر باقی مانده از دوران قاجار است و هدف از ساخت آن که مشتمل بر یک کوشک و شکارگاه است، بیشتر جنبه تفرجگاهی بوده است. این کاخ دارای سقف های چوبی و تزئینات سنگی شبیه به آنچه در عالی قاپو و چهل ستون مشاهده می شود، بوده و به رغم اینکه به عنوان کوشک و شکارگاه سهام السلطنه بنا شد، ولی هیچگاه مورد استفاده او قرار نگرفت.
عمارت تاریخی سرهنگ آباد اردستان در مساحتی حدود ۶۰۰ مترمربع احداث شده و کوشک اصلی آن ۳ طبقه و ۱۵۰۰ متر زیربنا دارد. معماری این مجموعه تلفیقی از معماری دوره قاجار و سبک دوره صفوی است به طور مثال ایوان عمارت اصلی با ستون های چوبی شبیه ایوان چهلستون ساخته شده و یا از قوس های نیم دایره ای شکل و تزئینات رایج در دوره قاجار استفاده شده است و تنوع فضای خاص دوره قاجار با قدرت هر چه تمام تر جلوه گر است و در نوع خود یکی از نمونه های موفق معماری دوره قاجاریه است. کاخ سرهنگ آباد در گذشته دارای دو فضای باز اصلی بوده که امروزه بقایائی از آنها باقی مانده که یکی از آنها به فرم حیاط مرکزی بوده است و ورودی اصلی، اتاق های اندرونی، حمام مجموعه و اصطبل و یکی از وجوه عمارت چهلستون در اطراف آن قرار داشته اند و در وسط آن یک حوض و دو باغچه قرار داشته است، دومین فضای باز، باغ مجموعه بوده که در دو طرف آن، عمارت بادگیر و چهلستون قرار داشته اند. در طراحی این مجموعه سعی شده بود که بهترین چشم اندازها به کوه های اطراف و فضاهای سبز وجود داشته باشد.
گچبری های این کاخ در نوع خود بی نظیر است. آینه کاری های مجموعه و نقاشی های موجود و نقش چوب ها از منبت و معرق تا تراش سنگ های کاخ به صورت عالی در بنا استفاده شده است. همچنین این کاخ دارای ۲۰ ستون سنگی است و ۳ ایوان جنوبی، شرقی و غربی این بنای با شکوه با نمای سنگی زیبا به ترتیب مشرف به رودخانه و چمنزار و کوهستان است. سقف ها با استفاده از تیرک های چوبی که دارای روکش فلزی هستند پوشانده شده و حجاری های بسیار ماندگاری نیز روی سنگ های مرمر این مجموعه به یادگار مانده است. شاه نشین مجموعه تاریخی سرهنگ آباد در ۳ طبقه احداث شده و در ایوان جنوبی آن نیز یک استخر بزرگ با پوشش فلزی احداث شده است. تنها سقف کاخ و شاه نشین دارای پوشش فلزی است و دیگر بخش های عمارت از خشت ساخته شده که به دلیل همین پوشش فلزی نیز مجموعه کاخ نسبت به دیگر بخش ها سالم مانده است. عمارت سرهنگ آباد دارای ۲ بادگیر قرینه است که یکی از آنها به طور کامل تخریب شده و دیگری سالم مانده است. قاعده بادگیر موجود در عمارت تاریخی سرهنگ آباد ۲ متر و ارتفاع آن به ۱۰ متر می رسد. معماری بادگیرها به گونه ای است که در ارتفاع ۷ متری، شکل دایره ای بادگیر تبدیل به یک ۸ ضلعی شده و از همانجا بادگیر به ۲طبقه تقسیم می شود. بادگیرخانه و شاه نشین در منتهی الیه غربی قرار دارد. این مجموعه ۳ بخش دیگر نیز دارد که در منتهی الیه شرقی مجموعه واقع شده و مشتمل بر حمام و سکونتگاه خدمه و اصطبل است. در گذشته حمام بزرگ و خوش طرحی چسبیده به قسمت اندرونی وجود داشته که سربینه اش دارای نقش و نگار بوده و بدنه آن سراسر کاشی بوده است. حمام مجموعه شامل فضاهائی چون سربینه، گرمخانه، دالان و خزینه و حوض مرمر بوده است. همچنین دو برج با کاربری نگهبانی در این مجموعه وجود داشته اند. ستون های رنگی و مرمرهای زیبای این کاخ را از معادن اطراف یزد استخراج و بار شتر کرده و به محل باغ آورده اند، همچنین از مصالح موجود در محل مانند خاک و سنگ استفاده زیادی در ساخت بنا شده است.
این مجموعه همچنین دارای جریان آب است که از کنار آن عبور می کند. در کاخ سرهنگ آباد، برای شرب و چرخش آسیاب و آبیاری درختان، از آب قنات سرهنگ آباد استفاده می شده است که از وسط باغ عبور کرده و به اطراف چهلستون صفا می بخشید و در حوض ها (وسط حیاط خلوت و حوض ایوان عمارت چهلستون) جای می گرفته و محور اصلی شکل دهنده فضاهای باغ بوده است. گیاهان هم به دو صورت انتزاعی و واقعی زینت بخش این باغ بوده اند، بیشتر تزئینات این باغ الهام گرفته از گیاهان است، آنچه که امروزه از پوشش گیاهی در این باغ باقی است شامل درختان قطور و کهن چنار است که عمدتاً در دو طرف محور آب (جوی و استخر) و دو ردیف مشخص قرار دارند، همچنین چندین سرو … نیز در آن کاشته شده است.
مسیر دسترسی
روستای سرهنگ آباد در زواره شهرستان اردستان واقع شده است. برای رفتن به این روستا مسیر پنجاه کیلومتری بادرود به سمت اردستان را طی کرده وپس از پانزده کیلومتر به سمت کویر به شهر تاریخی زواره خواهید رسید سپس از زواره جاده ای که به سمت انارک می رود را در پیش گرفته پانزده کیلومتر از مسیر را که طی کنید تابلو چند روستا منجمله سرهنگ آباد به چشمتان می خورد وراه فرعی آسفالت را به سمت راست جاده طی کرده تا پس از پانزده کیلومتر طی طریق به روستای سرهنگ آباد برسید.
منبع: تریپ یار
نظر شما