به گزارش سلام نو، عمارت تاریخی کیانی زاده که در محله میانده بشرویه قرار دارد در ردیف یکی از بناهای ارزشمند و شاخص شهرستان است. خانه کیانی زاده در زمان صفوی ساخته شد و در زمان قاجار، با چندین خانه دیگر ادغام شد و به شکل امروزی درآمد. هر چند کالبد فعلی بنا به دوره قاجار تعلق دارد اما در بخش هایی از فضای عمارت، به خوبی شواهد معماری دوران صفوی مشاهده می شود.
خانه کیانی زاده بشرویه یکی از آثار تاریخی مربوط به دوره صفویه است که در شهرستان بشرویه، در استان خراسان جنوبی قرار دارد. عمارت کیانی زاده در زمره زیباترین خانه های تاریخی ایران است. این بنای تاریخی یک بار در دوره قاجار مورد بازسازی قرار گرفت و تغییراتی در آن ایجاد شد. در حال حاضر به یک اقامتگاه بومگردی تبدیل شده است. لازم به ذکر است، بیشتر خانه های تاریخی بشرویه در دوره قاجار و با معماری آن دوره ساخته شده اند. ولی ساخت این خانه به دوره صفویه بازمی گردد. از این رو معماری داخلی این عمارت با سایر خانه های تاریخی بشرویه، کمی متفاوت است. این خانه زیبا نیز مانند سایر عمارت های تاریخی، جزء خانه های اشرافی بوده و نام آن برگرفته از مالک خانه می باشد.
ویژگیهای معماری
در حالیکه بیشتر خانه های تاریخی بشرویه در دوره قاجار و با معماری آن دوران، ساخته شده اند و رنگ و بوی ایرانی فرنگی دارند، این خانه در ابتدای ساخت آن، یک خانه معمولی بوده و ظاهراً ساخت آن در دوره صفویه ناتمام مانده است. در دوره قاجار، خانه های اشرافی بسیاری در سراسر ایران از جمله در شهرستان بشرویه ساخته شد. در آن زمان، خانه کیانی زاده که یک خانه معمولی از دوره قبل بود، قسمت هایی از آن، تخریب و دوباره بازسازی شد. این خانه این بار به سبک معماری قاجار، تبدیل به یکی از خانه های اعیانی این منطقه شد. همین امر سبب شده تا معماری داخلی آن، به خانه های قجری، شباهت بیشتری پیدا کند. این خانه، مانند سایر خانه های مناطق کویری، از یک معماری خاص تبعیت می کند. این معماری عنصر جدا نشدنی چون بادگیرهای زیبا دارد که به شیوایی در این خانه خودنمایی می کند. معماری خانه های تاریخی بشرویه، تقریباً از یک سبک پیروی می کنند، چرا که بیشتر آنها در دوره قاجار ساخته شده اند. زمانی که وارد این خانه ها می شوید، در تمامی آنها، یک هشتی مرکزی خواهید دید که در اطراف آن، چندین ایوان دو یا چهارطرفه وجود دارد. طراحی معماری خانه کیانی زاده نیز با تفاوت هایی جزئی ولی آشکار، تقریباً مشابه معماری سایر خانه های باستانی این شهرستان است. این تفاوت به دلیل آن است که، طرح و ساخت اولیه خانه کیانی مربوط به دوره صفویه است. تنها قسمت هایی از این خانه تخریب و در دوره قاجار بازسازی شده اند. مصالح بکار رفته در ساخت خانه کیانی زاده، آجر و خشت خام به همراه ملات گل گچ و اندود های آهکی و گچی است که در هر دو مرحله سفت کاری و نازک کاری مورد استفاده قرار گرفته اند.
معماری دوره صفویه و قاجار، هر کدام ویژگیهای خاص خود را دارند. یکی از ویژگی های معماری صفوی، ساده و در دسترس بودن و به دور از تجمل گرایی است. این امر درست برخلاف معماری دوره قاجار است. در این معماری صفوی معمولاً بناها، یکنواخت و به شکلی تکرارشونده ساخته شده اند. از دیگر ویژگی های این معماری می توان به کندو های مقرنسی و گنبد هایی اشاره کرد که با الگوبرداری از دوره های قبلی ساخته شده اند. معماری ایران در دوره قاجار با الگوبرداری از غرب، دستخوش تغییر و تحول زیادی شد و نوعی رویکرد آرامان خواهانه دارد. اصول طراحی و معماری سنتی در دوره قاجار در ساخت بناها رعایت می شد. ولی برای تزئینات داخلی بناها از عناصر و سبک های اروپایی استفاده می شد. معماری روسیه، بیشترین تاثیر را در معماری دوره قاجار داشت. در آن زمان برای تزئین داخل خانه از کاشی کاری و آینه کاری های زیبا استفاده می شد.
بخش‌های مختلف خانه
پس از ورود به خانه کیانی زاده، باید از یک دالان عبور کنید تا به هشتی، حیاط مرکزی و اندرونی خانه برسید. معماری خانه هایی که در آن دوره ساخته شده اند، بگونه ای است که از قسمت هشتی، به داخل خانه، دید وجود ندارد. در این خانه تاریخی، ایوانچه های دوسویه در شرق و غرب ساختمان جایگزین ایوانهای بزرگ شده اند. این ایوانچه ها با ایوانک هایی در دو طرف احاطه شده اند. در قسمت شمالی خانه، یک تالار زمستانه و در جنوب آن، یک تالار تابستانه وجود دارد. رواق هایی که در بخش های شرقی و غربی ایجاد شده اند نیز برای فصول بهار و پاییز، مناسب اند. با اینکه خانه کیانی زاده در دوره قاجار مورد تخریب و بازسازی قرار گرفته، ولی با ورود به آن می توان شواهدی که نشان می دهد، ساخت اولیه خانه متعلق به دوره صفویه است را دید. در واقع خانه فعلی از ترکیب چند خانه در دوره قاجار، به وجود آمده است.
موقعیت مکانی
شهرستان بشرویه از دو منطقه قدیمی و جدید تشکیل شده است. بیشتر آثار تاریخی از جمله خانه های تاریخی در بافت قدیمی بشرویه قرار دارند. قدمت این بافت از شهر، شش قرن است و از لحاظ تاریخی از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. در بافت تاریخی بشرویه، چهار محله به نامهای: سرپل، میان ده، پایین محله و مقری وجود دارد. خانه تاریخی کیانی زاده در محله میان ده قرار گرفته است. این عمارت تاریخی، واقع در شمال کوچه ساباط مستوفی و در نزدیکی یکی دیگر از خانه های مشهور تاریخی بشرویه، یعنی خانه مستوفی بشرویه می باشد.
منبع: تریپ یار
نظر شما