سلام نو – محمدعلی صف‌آرا: شایعه لو رفتن سوال‌های کنکور ۱۴۰۱ به خصوص در گروه علوم تجربی مسئله‌ای است که آزمون سراسری امسال را حسابی با مشکل مواجه کرده است. داوطلبان معترض و خانواده‌ها نگران هستند.
معاون اجتماعی پلیس فتای فراجا اعلام کرد که پلیس به موضوع ادعاهایی مبنی بر تقلب یا فروش سوالات کنکور ورود کرده و البته تاکنون این پلیس به موردی از فروش سوالات کنکور قبل از برگزاری آزمون نرسیده است.
عبدالرسوال پورعباس، رییس سازمان سنجش کشور هم قسم خورده که خبری از لو رفتن سوالات نبوده است. او می‌گوید که تقلب در هر آزمونی ممکن است رخ دهد، اما تقلب به معنای افشای سؤالات یعنی اینکه داوطلبان قبل از آزمون به سؤالات دسترسی داشته باشند، در کشور امکان ندارد.
برای بررسی دقیق‌تر کنکور امسال و حواشی آن خبرنگار سلام نو با جبار قاددرزاده، مشاور و کارشناس آموزشی گفت‌وگو کرد. قادرزاده که در سال‌های اخیر بیشتر در کنار دانش آموزان تجربی حضور داشته تاکید دارد که سازمان سنجش باید تحقیقاتی جدی درباره شایعات اخیر انجام دهد و اجازه خدشه‌دار شدن اعتبار خود را ندهد، چون همه به حفظ اعتماد سازمان سنجش نیاز دارند.
وی درباره شایعات مختلفِ لو رفتن سوالات کنکور می‌گوید: ما با چند شایعه مواجه هستیم. شایعه اول این است که سوالات کنکور تجربی شب قبل از آزمون لو رفته است. شایعه قوی‌تر آن است که سوالات ساعت ۴ صبح روز برگزاری آزمون، یعنی جمعه، لو رفته است. شایعه بعدی این است که سوال‌ها در آمل و بابل از ساعت ۴ صبح لو رفته است. در آخر هم گفته می‌شود که از طریق جابه‌جایی این سوال‌ها ۲۵ هزار نفر آن را دیده‌اند یا حداقل پست سوال‌ها به این اندازه بازدید داشته است.
این کارشناس آموزشی ادامه می‌دهد: نکته مهم‌تر این است که سازمان سنجش در یک اقدام بی‌سابقه قبل از پایان آزمون تجربی دفترچه شماره ۱ و ۲ آزمون را روی سایت خود منتشر می‌کند. این اقدام تنها به شایعه‌های دامن می‌زند و یک شایعه جدید می‌سازد مبنی بر اینکه سازمان سنجش متوجه لو رفتن سوالات شده، پس با این اقدام فرار رو به جلو کرده تا درز کردن سوالات به بیرون را طبیعی جلوه دهد.
قادرزاده در پاسخ به این سوال که شایعات این چنین مختص امسال بوده یا خیر، گفت: چنین شایعه تقلبی در کنکور سابقه نداشته است. در سال‌های گذشته آدم‌هایی که در عرصه آموزش اهل «شومن» بازی و خودنمایی هستند با تقویت چنین شایعاتی دست به توجیه عدم موفقیت خود می‌زنند. با این همه، شایعات هم هیچ وقت در این حد نبوده و امسال به اوج خود رسیده است.
وی ادامه داد: شایعه‌ای که امسال پخش شده از نظر ضریب نفوذ و پخش شدن با سال‌ها قبل قابل مقایسه نیست. البته در سال‌های قبل هیچ وقت این موضوع اثبات نشد که تقلبی اتفاق افتاده است.
این کارشناس آموزشی با توجه به سابقه مثبت سازمان سنجش در کمبود خطاهای این چنینی گفت: سازمان سنجش سازمانی با کم‌ترین ضریب خطا است، اما بی‌خطا نیست. شاید بپرسید چرا پس از چند دهه امسال اینطور شد؟ شاید بتوان بخشی از دلیل آن را به گسترش فضای مجازی مربوط دانست، فضایی که توان زیادی برای انتشار آخرین اخبار و شایعات دارد. ضمن اینکه گسترش امکانات ارتباطاتی یکی از زمینه‌های هر تخلفی است و فضای مجازی هم می‌تواند در این زمینه کمک کننده باشد.
وی با مطرح کردن این پرسش که آیا اصولا امکان لو رفتن سوالات کنکور وجود دارد یا خیر، گفت: پاسخ من به این سوال مثبت است. نمونه بارز آن لو رفتن سوالات آزمون دستیاری در زمان وزارت خانم مرضیه وحید دستجردی بود. آن زمان سوالات لو رفت و ایشان با شجاعتی کم نظیر وارد صحنه شدند و آزمون را لغو کردند و آزمون را بعد از یک ماه مجدد برگزار کردند.
قادرزاده ادامه داد: معتقدم اگر به این باور رسیدیم که سوال‌های کنکور لو رفته و گروه آزمایشی علوم تجربی که رشته‌های پرطرفدار آن ۷ هزار ظرفیت دارد ۲۵ هزار بازدید سوال داشته، باید به برگزاری مجدد کنکور ۱۴۰۱ فکر کرد. این اقدام شجاعت می‌خواهد و باعث افزایش اعتبار سازمان سنجش و سلامت آزمون‌های آینده می‌شود.
وی ادامه داد: اگر چنین فرضی صحیح باشد قطعا باید با برخورد جدی مواجه شود چون با اعصاب، روان و آینده تعداد زیادی از خانواده‌ها و دانش آموزان بازی شده است.
قادرزاده در پاسخ به این پرسش که چرا در کنکور هنر، زبان، انسانی یا حتی ریاضی این شایعات وجود نداشت، گفت: دلیل این امر به فشار رقابت بسیار زیاد رشته تجربی باز می‌گردد. از میان بیش از ۵۰۰ هزار داوطلب گروه علوم تجربه تنها بین ۱ تا ۱.۵ درصد آن‌ها می‌توانند به رشته‌های پرطرفدار برسند. در نتیجه در این فضا انگیزه برای خرید سوالات کنکور بالا می‌رود و اهمیت اقتصادی آن افزایش می‌یابد. در چنین شرایطی امکان تحریک آدم‌ها برای لو دادن سوال‌ها بیشتر می‌شود و اگر شایعه‌ای بخواهد پخش شود در این گروه آزمایشی بیشتر تحریک کننده است.
وی افزود: از سوی دیگر قوت و ضریب نفوذ این شایعه نشان می‌دهد که شاید و تنها شاید مشکلی وجود داشته است. در چنین شرایطی کم‌ترین وظیفه سازمان سنجش این است که خودش قبل از هر نهادی آستین بالا بزند و تحقیق کند و مسائل را برای مردم شفاف کند. تنها با این اقدام اعتبار سازمان سنجش احیا می‌شود.
این کارشناس آموزشی درباره سرانجام اعتراض‌هایی که این روزها به سازمان سنجش می‌شود، گفت: من چندان خوش‌بین نیستم که اعتراض‌ها به جایی برسد، چون پذیریش اعتراض به معنای پذیرش خطا است.
وی با اشاره به برخی اظهارات مسئولین سازمان سنجش گفت: معاون سازمان سنجش به تازگی گفته که نتایج کنکور بعد از تحقیقات منتشر می‌شود و حتی امکان تقلب هم مورد بررسی قرار می‌گیرد و پاسخ برگ‌ها با کلید تقلب مقایسه می‌شوند. این حرف، حرف صحیحی نیست چون سازمان سنجش باید جلوی تخلف را بگیرد، نه اینکه صرفا بگوید اجازه منفعت بردن متخلفین را نمی‌دهد.
این مشاور آموزشی ادامه داد: تخلف بدبینی می‌آورد و دانش آموزان را ناامید می‌کند. نتیجه اول این بدبینی بی‌اعتباری سازمان سنجش و نتیجه بعدی آن افزایش میل مهاجرت بین دانش آموزان است. من در تماس‌هایی که طی روزهای گذشته با دانش آموزانم داشتم هر دو مسئله را به وضوح مشاهده کردم.
قادرزاده با تاکید بر اینکه دانش آموزان و والدین فعلا نباید روح و روان خود را درگیر مسئله کنند و اجازه دهند فعلا مسائل جلو برود، گفت: در این فاصله دانش آموزان سعی کنند بدبینی به خرج ندهند و ذهن خود را آرام حفظ کنند تا نتایج کنکور و نتایج تحقیقات اعلام شود. اگر نتایج با سال‌های گذشته تفاوت فاحش داشت آن وقت می‌توان به سازمان سنجش مراجعه کرد.
وی با تاکید بر اینکه شخصا قضاوتی درباره وقوع یا عدم وقوع تقلب ندارد، افزود: اما آنچه که مشخص است این است که شایعه‌ها امسال قوی‌تر از هر سال است و این احتمال لو رفتن سوالات را افزایش می‌دهد. در نتیجه سازمان سنجش باید پاسخی شفاف به شایعه‌ها و سوال‌های داوطلبین و خانواده آن‌ها بدهد.
این کارشناس آموزشی ادامه داد: چیزی که مسلم است سازمان سنجش در کنترل ورود موبایل و وسائل هوشمند به حوزه‌ها موفق نبود چون درز سوالات از داخل حوزه به بیرون آن قطعی است. البته این مسئله تاثیری روی نتایج کنکور ندارد چون همه در آن زمان سر جلسه حضور دارند، اما نشان دهنده این است که کنترل سازمان سنجش موثر و بازدارنده نبوده است.
قادرزاده در انتها گفت: من امیدوارم سازمان سنجش برای روشن شدن فضا و آرامش روانی داوطلبین تحقیقاتی گسترده و شفاف را تدارک ببیند و از خدشه‌دار شدن اعتبار خود به عنوان سازمانی با قابلیت برگزاری آزمون‌های صادقانه جلوگیری کند، چون همه‌ی ما به این اعتماد نیاز داریم. سازمان سنجش برای جلب اعتماد واطمینان مخدوش شده مسیر تحقیق وصداقت و اقناع را در پیش بگیرد. قسم خوردن ابزار مناسبی برای جلب اعتماد مخاطبان نیست. اگر داوطلبان کنکور هم قسم بخورند که سوالات لو رفته ریاست سازمان چه پاسخی دارد؟
نظرات