معجزات سوره توحید

 فرهنگ وهنر: سوره توحید درباره یگانگی خدا و خلاصی انسان از آتش دورزخ سخن می گوید و ثواب خواندن آن معادل خواندن یک سوم قرآن است. سوره توحید فضایل و برکات بسیاری دارد. 

سوره توحید یکی از سوره های مکی در جزء سی ام قران کریم است که ۴ آیه دارید. قرائت سوره توحید در بسیاری از زمانها مکان ها و زمان ها مانند پس از نماز صبح، بعد از هر نماز واجب، هنگام خواب و... سفارش شده است.

سوره توحید درباره یگانگی خدا سخن می گوید و انسان را از شرک، خلاصی می دهد و به دنبال آن از آتش دوزخ رهایی می یابد، (المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۲۰، ص۳۸۷) به همین دلیل نام دیگر آن، سوره اخلاص می باشد و در نتیجه، حکایت از خالص کردن عبادت و نیایش برای اوست و هر کس بدین اعتقاد و اقرار پایبند باشد، مؤمنی با اخلاص خواهد بود.

این سوره که بر مداومت آن بعد از هر نماز تاکید شده است، حکم یک سوم قرآن دارد و خواندن ۳ بار در روز این سوره معادل یک ختم قرآن است.

 

متن و ترجمه سوره اخلاص

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ 

به نام خداوند رحمتگر مهربان 

قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ 

بگو اوست خدای یگانه 

اللَّهُ الصَّمَدُ 

خدای بی نیاز 

لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ 

نزاده و زاده نشده است 

وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُوًا أَحَدٌ 

و هیچ کس او را همتا نیست 

نام‌های دیگر سوره توحید

 نام دیگر این سوره ی مبارکه «اساس» است.

پیامبر(ص) فرمود:

«‏اُسِّسَتِ السَّمـاواتُ السَّبعُ وَ الأرَضُـونَ السَّبعُ عَلی قُـلْ هُـوَ اللَّهُ أحَدٌ»

بنای آسمان های هفتگانه و زمین های هفتگانه بر اساس ﴿قُلْ هُوَ اللَّه أحَد﴾  نهاده شده است یعنی آفرینش آن ها دلالت بر توحید و معرفت صفات خدای سبحان می باشد. (ختوم و اذکار ج۱ ص۱۹۰) 

نام دیگر آن « نِسْبَۀُالرَّبِّ » است یعنی نَسَب پروردگار، چنان که در خبر آمده هر چیزی نَسَبی دارد و سوره ی اخلاص نسب پروردگار است.

و نام دیگر این سوره ی مبارکه « مُقَشْقِشَۀ » یعنی پاک کننده می باشد و آن را با سوره ی « کافرون » ( مُقَشْقِشَتان ) می نامند زیرا این دو، انسان را از شرک و نفاق پاک و به دور نگه می دارند.

نام های دیگرسوره توحید ، «اخلاص، صمد، ، برائة، جمال، معرفت، مانع، نور، تفرید، تجرید، ولایت» می باشد. 

فضیلت سوره توحید

 سوره توحید یکی از ارزشمندترین سوره های قرآن است که به قرائت و ارتباط با آن بسیار سفارش شده است و آثار و فواید بیشماری دارد. هر کس سوره توحید را قرائت نماید با خواندن آیه اول، خداوند هزار نگاه به او می کند و با خواندن آیه دوم، خداوند هزار دعای او را مستجاب می کند و با آیه سوم هزار خواسته اش را به او می دهد و با آیه چهارم، هزار حاجت از حاجت های دنیا و آخرتش را روا می کند.(جامع الاخبار، ص۵۲)

رهایی از خطر و عذاب دوزخ

پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:

کسی که این سوره را بخواند و بدان توجّه کند خداوند وی را دوست می دارد و کسی که خدا او را دوست بدارد، اهل سعادت و نجات خواهد بود و هر کس آن را به جهت تعظیم و بزرگداشت تلاوت کند خداوند او را از عذاب دوزخ ایمن می نماید.(مجمع البیان، ثواب الاعمال ص ۲۸۵)

هر کس آن را در قبرستان یازده مرتبه بخواند و ثوابش را هدیه ی اموات نماید به تعداد آن اموات به او ثواب و پاداش داده می شود، و این سوره ی مبارکه خود حرز و ایمنی از هرگونه آفت و خطر می باشد.( مجمع البیان، ثواب الاعمال ص ۲۸۵) 

ثوابی برابر با خواندن قرآن

رسول خدا (ص)در روایتی فرمودند:

هر کس این سوره را قرائت کند چنان است که یک سوم قرآن را خوانده و به عدد هر یک از کسانی که به خدا و ملائکه و کتاب ها و رسولان او و روز معاد ایمان آورده اند، برایش حسنه نوشته می شود.(مجمع البیان، منهاج ص ۴۴۳)

آن کس که این سوره را بخواند رحمت خداوند وی را احاطه می کند و خدای تعالی با رحمت بر او نظر می نماید و هر گونه خواسته ای که دارد، خداوند متعال وی را ارزانی می دارد. (خواص الآیات ص ۱۶۷) 

امام صادق(ع) می فرمایند:

هر کس سوره ی﴿قُلْ هُوَ اللَّه أحَد﴾  را یک مرتبه قرائت کند مانند کسی است که یک سوم قرآن و یک سوم تورات و یک سوم انجیل و یک سوم زبور را خوانده باشد.(لثالی الاخبار ج ٣ ص ٣٥٣، تفسیر برهان)

آمرزش پدر و مادر

کلینی به سند معتبر از امام صادق(علیه السلام) روایت کرده است:

هرکه به خدا و روز قیامت ایمان دارد باید پس از هر نماز واجب خواندن سوره ﴿قُلْ هُوَ اللَّه أحَد﴾ را ترک نکند، به یقین هرکه آن را بخواند خدا خیر دنیا و آخرت را برای او گرد آورد و پدر و مادرش را و هرکه از پدر و مادرش پدید آمده می آمرزد.(مفاتیح ، فضیلت سوره توحید بعد از هر نماز) 

سید ابن طاووس از حضرت رسول(صلی الله علیه و آله) روایت کرده است:

هرکه پس از هر نماز سوره «توحید» را بخواند از آسمان رحمت بر سرش فرو ریزد و آرامش بر او نازل شود و خدا به سوی او به مِهر نظر اندازد و گناهانش را بیامرزد و هر حاجت که بخواهد برآورده نماید و در امان خدا باشد.(مفاتیح ، فضیلت سوره توحید بعد از هر نماز)

امام صادق(ع) می فرمایند:

کسی که یک شبانه روز بر او بگذرد و نمازهای پنج گانه را بخواند و در آن ﴿قُلْ هُوَ اللَّه أحَد﴾  را نخواند به او گفته می شود:ای بنده ی خدا، تو از نمازگزاران نیستی! (تفسیر نورالثقلین) و کسی که به خدا و روز قیامت ایمان دارد خواندن سوره ی ﴿قُلْ هُوَ اللَّه أحَد﴾  را بعد از هر نماز ترک نمی کند چرا که هر کس آن را بخواند خداوند خیر دنیا و آخرت را برایش جمع می نماید و خود و پدر و مادر و فرزندان شان را می آمرزد. (تفسیر برهان)

دوری از گناه

 امیرالمومنین علی(ع)فرمودند:

هر کس نماز صبح را بر پا دارد و پس از نماز در جایش بنشیند و سوره توحید را ۱۱ مرتبه قبل از طلوع خورشید قرائت کند آن روز مرتکب گناه نمی شود هر چند شیطان به سوی او طمع کند.( ثواب الاعمال، ص۳۴۱) 

حضرت علی(ع) در روایت دیگری فرمودند:

هر کس دوست دارد همانند طلای ناب و خالص از هر گونه آلودگی پاکیزه از گناهان و بدون هیچ گونه مظالم عباد از دنیا برود، بعد از نمازهای پنج گانه یومیّه سوره ی مبارکه ی « ‏قُلْ هُوَ اللَّهُ أحَدٌ » را دوازده مرتبه بخواند سپس دست ها را به دعا بردارد و بگوید:

« اَللّهُمَّ اِنِّی اَسْألُکَ بِاسْمِکَ المَکْنُونِ المَخْزُونِ الطّاهِرِ الطُّهرِ المُبارَکِ وَ اَسْألُکَ بِاسْمِکَ العَظِیمِ وَ سُلطانِکَ القَدِیمِ أنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ یَا واهِبَ العَطایا، یَا مُطلِقَ الاُسَاری، یا فَکّاکَ الرِّقابِ مِنَ النَّارِ اَسْألُکَ أنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أنْ تُعْتِقَ رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ وَ أنْ تُخْرِجَنِی مِنَ الدُّنیا آمِناً وَ أنْ تُدْخِلَنِی الجَنّۀَ سَالِماً وَ أنْ تَجْعَلَ دُعائِی اَوَّلَهُ فَلاحاً وَ اَوْسَطَهُ نَجاحاً وَ آخِرَهُ صَلاحاً اِنَّکَ أنْتَ عَلَّامُ الغُیُوبِ ».(وسائل ج ٤ ص ١٠٥٦، تفسیر نورالثقلین) 

امام صادق (ع) در روایتی می فرمایند :

کسی که در دو رکعت نخستین نماز شب در هر رکعت بعد از حمد سی مرتبه ﴿قُلْ هُوَ اللَّه أحَد﴾   را بخواند هیچ گناهی بر او باقی نمی ماند.(باقیات الصالحات ص ١٤١)

رهایی از عذاب قبر

پیامبر اکرم(ص) فرموده اند:

کسی که در بیماری موت سوره ی ﴿قُلْ هُوَ اللَّه أحَد﴾  را بخواند از فشار قبر و عذاب قبر ایمن خواهد بود و فرشتگان در روز قیامت وی را بر دست های خود حمل کرده و از صراط عبور نموده وارد بهشت می نمایند. (بحار ج ٩٢ ص ٣٥٣)

رهایی از زندان

امام صادق(ع) می فرماید:

چنانچه زندانی آن را هزار بار بخواند بر او گشایش می یابد و هر کس در هر کار سخت و مشقّت بار این سوره ی مبارکه را هزار بار بخواند از آن رهائی خواهد یافت.همچنین کسی که آن را هزار بار تلاوت نماید نمی میرد تا جایگاه خود را در بهشت ببیند.(خواص الآیات ص ١٦٨) 

آمرزش گناهان

از رسول خدا(ص) در روایاتی فرمودند:

کسی که در عمرش ده هزار بار با نیّت پاک در ماه رجب سوره ی ﴿قُلْ هُوَ اللَّه أحَد﴾  را بخواند روز قیامت بیاید در حالی که از گناهانش بیرون شده همانند روزی که از مادر زاده شده است و هفتاد مَلَک به پیشواز وی می آیند و او را به بهشت مژدگانی می دهند.(ختوم و اذکار ج ١ ص ١٩٢)

هر کس در شب یا روز جمعه ، ۲۰۰ مرتبه سوره توحید را در نماز ۴ رکعتی (۲تا دو رکعت) بخواند یعنی درهر رکعت بعد از حمد ۵۰ بار توحید را بخواند گناهانش بخشیده می شود هر چند به اندازه دریا باشد.(مصباح المجتهد، ص۲۶۱)

هر کس سوره ی ﴿قُلْ هُوَ اللَّه أحَد﴾  را هر روز دویست مرتبه بخواند خداوند به او یک هزار و پانصد حسنه پاداش می دهد و گناهان پنجاه ساله ی او را ـ به جز حق النّاس ـ می آمرزد. (بحارالانوار،ج ٩٢، ص ٣٥٢)

کسی که بعد از نماز جمعه سوره های « توحید » و « فلق » و « ناس » را هفت مرتبه بخواند، خداوند او را از بدی ها و ناگواری های آن هفته تا جمعه ی دیگر محفوظ می دارد. (بحارالانوار، ج ٩٢، ص ٣٥٥) 

هر کس سوره توحید را ۲۱ بار بخواند خداوند قصری در بهشت برای او بنا می کند و هر کس ۴۱ بار قرائت کند خداوند همه گناهانش از گذشته و آینده را می آمرزد.(فقه الرضا، ص۱۳۸)

امام صادق(ع) در این باره فرمودند:

هر کس این سوره را در هنگام خواب بخواند خداوند گناهان ۵۰ سال گذشته اش را می بخشد.(الکافی، ج۲، ص۵۳۹)

امنیت

امنیت خواهی و پرهیز از خطرات و حوادث ناگوار از خواسته های اولیه و همیشگی انسان هاست و مردم از هر گونه حادثه و بدی ای که زندگی آرام و بی دردسر آنها را دچار تشویش و گرفتاری کند مخالفند و در پی دستاویز هایی برای امان جویی از این ناگواری ها هستند.

سوره توحید از این دستاویزهای محکم الهی است که به وسیله آن می توان خود را در آغوش امیت الهی قرار داد. مواردی که به امنیت جویی از سوره توحید سفارش شده است از این قرار است:

۱. هنگام خواب 

حضرت علی(ع) فرمودند:

هر کس هنگام خواب، ۳ مرتبه سوره توحید را قرائت نماید، حق تعالی ۵۰ فرشته را مأمور حراست و نگهبانی او در آن شب قرار می دهد. (مکارم الاخلاق، ص۲۸۹)

از رسول خدا(ص) روایتی وجود دارد که ایشان هر شب که به رختخواب می رفت، دست های خود را می گشود و در آن می دمید آنگاه سوره های ﴿قُلْ هُوَ اللَّه أحَد﴾ ، ﴿قُلْ أعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ﴾ و ﴿قُلْ أعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ﴾ را می خواند و سپس دست های خود را بر سر و صورت و تا آنجائی که دست به اعضای بدن می رسید بر آن می کشید و این عمل را سه مرتبه تکرار می فرمود.(بحار ج ٩٢ ص ٣٥٩) 

۲. وارد شدن بر حاکم یا قدرتمند 

از رسول خدا(ص)در روایتی فرمودند:

هر وقت بر حاکم یا ستمگری وارد شوی در حالی که به او نگاه می کنی سوره توحید را سه مرتبه بخوان و دست چپت را مشت کن و برا این حال باشد تا از نزد او بیرون می روی. (الدعوات، ص۲۹۳) 

امام صادق(ع) فرموده اند:

هر کس پیش از رفتن به نزد قدرتمند و زورگویی سوره توحید را قرائت کند خداوند به واسطه آن مانع زیان دیدن او می شود.(ثواب الاعمال، ص ۱۲۹)

در روایتی از امام موسی کاظم(ع) آمده است:

کسی که می خواهد نزد زمامدار سرکش و ستمگر برود و از او خوف و هراسی داشته باشد سوره ی مبارکه ی  ﴿قُلْ هُوَ اللَّه أحَد﴾ را در پیش رو و پشت سر و طرف راست و طرف چپ بخواند حق تعالی شرّ آن حاکم را از او دفع و خیر وی را نصیبش می فرماید.(اصول کافی ج ٤ ص ٤٢٧) 

۳. هنگام سفر 

رسول خدا (ص) در روایتی فرمودند:

هر کس که می خواهد به سفری برود دو طرف چهارچوب در را بگیرد و ۱۱ بار توحید را قرائت نماید خداوند پاسبان او خواهد بود تا به منزلش بازگردد.(الدعوات، ص۲۹۵) 

۴. هنگام خروج از خانه 

امام صادق (ع)فرمودند:

هر کس هنگام خرج از منزل ۱۰ مرتبه سوره توحید را بخواند هموراه در حفظ و حراست خداوند است تا به خانه بازگردد. (بحارالانور، ج ٩٢، ص ٣٥١، تفسیر برهان) 

۵. رفع فقر و افزایش روزی 

از امیر المؤمنین(ع) روایت شده است:

هر وقت وارد منزل می شوید سوره توحید را بخوانید زیرا این کار فقر را از بین می برد. (الخصال، ص۶۲۶)

 حضرت محمد(ص) در روایتی می فرمایند :

هرگاه یکی از شما وارد خانه شدید اگر داخل خانه کسی بود بر خانواده ی خود سلام کنید و بگوئید:«ا لسَّلامُ عَلَیکُم » و اگر کسی نبود بگوئید:« اَلسَّلامُ عَلَینا مِنْ رَبِّنا » آنگاه سوره ی  ﴿قُلْ هُوَ اللَّه أحَد﴾ را بخوانید که باعث نفی فقر و فراخی معیشت می گردد.( تفسیر برهان) 

استجابت دعا

 رسول خدا(ص) در بیان شرایط یک نماز فرمودند:

در رکعت اول پس از حمد توحید را بخواند زیرا دعای پس از آن مستجاب می شود و بدین وسیله دعای قنوت آن نیز مستجاب می گردد. (من لا یحضره الفقیه، ج۱، ص۳۱۵)

در «زادالمتّقین» ذکر شده است جهت گرفتن حاجت، مدّت هفت روز بعد از نماز صبح پیش از آن که با کسی سخن بگوید هر روز صد مرتبه سوره ی توحید را با خضوع و خشوع بخواند حاجتش به یاری حق برآورده می گردد. (زاد المتقین ص ٢٥٥)

از مرحوم سیّد علیخان در «الکَلِمُ الطّیِّب» نقل شده است:

جهت روا شدن حاجات و دفع بلایا، سوره ی مبارکه ی «توحید» را هفتاد و یک بار بخوانند و در بین آن تکلّم نکنند به یاری حق تعالی به مراد می رسند و این عمل به تجربه رسیده است. (گوهر شب چراغ ج ١ ص ٢٠٢)

افزایش برکت

امام باقر(ع) فرمودند:

هر کس سوره توحید را یک بار بخواند مایه ایجاد برکت بر او می شود و هر کس این سوره را دو بار بخواند بر او و خانواده اش برکت داده می شود و اگر آن را سه بار قرائت نماید به او و خانواده و همسایگانش برکت داده می شود. (الکافی، ج۲، ص۶۱۹)  

شفا دهندگی

هر کس که حضرت زهرا سلام الله و فرزندانش را دوست دارد و دچار بیماری تب شود سوره توحید را ۱۰۰۰ بار بخواند آنگاه خداوند را به حق فاطمه قسم دهد که شفا خواهد گرفت. (مکارم الاخلاق، ص۳۶۶) 

امام باقر(ع) فرمودند:

هر کس سوره حمد و سوره توحید او را شفا ندهد هیچ چیز دیگری او را شفا نخواهد داد همه بیماری ها با این دو سوره درمان می شود. (وسائل الشیعه، ج۶، ص۲۳۳ )

هر گاه احساس درد دندان کردی سوره حمد و توحید را بخوان در حالی که دست خود را بر موضع درد گذاشته ای و پس از ان ایه ۸۸ سوره نمل را قرائت کن دردش آرام می گیرد. (طب الائمه، ص۲۴) 

از امام صادق علیه السلام نقل شده است:

هر کس این سوره را بر درد چشم بخوانند به قدرت خداوند دردش آرام می گیرد.(تفسیرالبرهان، ج۵، ص۷۹۸)

ختومات مجرب سوره توحید

 از پیامبر اکرم(ص) روایت شده است:

در روز ۵شنبه چهار رکعت نماز بجای آورد یعنی در هر دو رکعت یک سلام و به این شکل عمل کند: 

1.  رکعت اول:سوره حمد و۱۱ مرتبه توحید
2. رکعت دوم:سوره حمد و ۲۱ مرتبه توحید
3. رکعت سوم:سوره حمد و ۳۱ مرتبه نوحید
4.  رکعت چهارم:سوره حمد و ۴۱ مرتبه توحید را بخواند
5. بعد از فارغ شدن از نماز، ۵۱ مرتبه توحید را بخواند و ۵۱ مرتبه صلوات بفرستد و پس از آن به سجده رود و در سجده ۱۰۰ مرتبه بگوید:«یا الله یا الله» بعد از آن دعا کند به آنچه می خواهد می رسد. 

پیامبر اکرم صلی الله علیه واله فرمودند:

کسی که این نماز را بجا آورد و از خداوند بخواهد که کوه ها از همدیگر زوال پیدا کنند خواهد شد یا نزول باران را بخواهد خواهد شد و اینکه حجابی میان او و پروردگار نخواهد بود و اینکه خداوند هر آینه غضب خواهد کرد به کسی که این نماز را به جای آورد و حاجت خود را نخواهد.(کشکول ارومیه ای ص۳۱۸ به نقل از بحارالانوار) 

ختم سوره توحید برای وسعت روزی

در ۳ شب جمعه هر شب ۲ رکعت نماز بخوانید و در هر رکعت ۱۰ بار سوره حمد و ۱۱ بار سوره توحید را تکرار کنید و بعد از سلام نماز ۱۰۰ بار صلوات بفرستید.(درمان با قرآن، ص۱۷۷)