به گزارش سلام نو، اگر در جریان اصلاح نظام یارانه‌ای، کالا برگ الکترونیک، در دستور کار دولت قرار بگیرد، این‌گونه نیست که کارتی جداگانه و یا کوپن به مردم ارائه شود بلکه همان کارت بانکی، صرفا برای خرید کالاهای اساسی شارژ خواهد شد. بحث کالابرگ الکترونیک و یا کوپن در سال‌های اخیر بارها در جریان اصلاح یارانه‌های پنهان و یا حمایت از مردم جهت تامین کالاهای اساسی مطرح شده اما هیچ گاه به نتیجه نرسیده است.
مجلس برای سال جاری با توجه به مجوزی که برای اصلاح نرخ ارز ترجیحی به دولت داد، آن را موظف به ارائه کالابرگ الکترونیک برای تامین کالاهای اساسی کرد. اما اخیرا با ورود دولت به اجرای قانون بودجه در رابطه با تغییر رویه تامین ارز واردات و اصلاح نظام یارانه‌ای، موضوع نحوه حمایت‌ها مطرح است که اعلام مسئولان دولتی از این حکایت داشت که برای شروع این جریان، دو مرحله یارانه نقدی ۳۰۰ تا ۴۰۰ تومانی به حساب خانوارهایی که توسط وزارت رفاه تعیین و دهک بندی شده‌اند، واریز خواهد کرد که این اتفاق افتاد و حساب یارانه بگیران شارژ شد.
موضع دولت این بود که تا زمانی که بخواهد در مورد کالابرگ الکترونیک زیرساخت‌های لازم را مهیا و اجرایی کند، با توجه به زمانبر بودن آن فعلا پرداخت نقدی انجام داده است. آخرین اخبار درباره پرداخت کالابرگ را با هم در سایت فردا می خوانیم.
دهه شصتی ها به خوبی با مفهوم کالابرگ یا همان کوپن آشنا هستند، برگه هایی که باآن ها می توانستیم برخی از کالاهای اساسی را با قیمت مصوب دولتی تهیه کنیم که معمولا قیمتی به مراتب پایین تر از قیمت بازار داشت و در مکان های خاصی عرضه می شد. اما حالا دولت تصمیم گرفته همان کوپن را به روز کند و در قالب طرح کالابرگ الکترونیکی کالاهای اساسی را به قیمت کمتری در بین مردم توزیع کند. تصمیم این اتفاق قبل از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از کالاهای اساسی گرفته شده بود ولی فراهم نبودن زیرساخت ها آن را به تعویق انداخت و دولت در این مدت برای جبران مبلغ، یارانه نقدی را افزایش داد. با این حال طرح آزمایشی کالابرگ الکترونیکی قرار است از چندین شهر از جمله گرمسار، آبیک و ایلام شروع شود و بعد از آن شهرها و استان های دیگر هم به آن اضافه شوند. اما سؤالاتی که در این بین برای خیلی از مردم به وجود آمده این است که سازوکار و استفاده از کالابرگ‌های الکترونیکی چگونه است، این کالابرگ های الکترونیک به چه افرادی تعلق می گیرد، چه کالاهایی را می شود با این کالابرگ ها خرید و سوالاتی از این قبیل، در این مطلب، می‌خواهیم با توجه به صحبت‌های مسئولان به این پرسش ها پاسخ دهیم و با اجرای این طرح بیشتر آشنا شویم.
قانون کالابرگ الکترونیکی
پس از فراز و فرودهای بسیار در اوایل امسال دولت سیزدهم به دلیل مفاسد شکل گرفته و تضعیف زنجیره تولید، تصمیم به حذف ارز ترجیحی و تخصیص آن به شکل دیگری گرفت. به همین منظور، دولت تصمیم گرفت در ماه‌های ابتدایی حذف ارز ترجیحی، یارانه نقدی را به ۹ دهک درآمدی بدهد و پس از چند ماه زیرساخت اعطای کالابرگ الکترونیکی را فراهم آورد و جایگزین یارانه نقدی کند. البته موضوع کالابرگ از سال ۹۷ مطرح است و در جزء یک از بند «ص» تبصره یک قانون بودجه ۱۴۰۱ هم به آن الزام شده است. در همین زمینه اواسط خرداد امسال رئیس مجلس با بیان این که برای جلوگیری از مشکلات پرداخت یارانه نقدی و حاشیه‌های پیش روی آن مجلس اصرار بر کالابرگ الکترونیکیی دارد، از تلاش مجلس برای حفظ قدرت خرید مردم خبر داد.
دسترسی عادلانه به کالاهای اساسی
بحث کوپن یا کالابرگ الکترونیکی از تابستان سال ۹۷ و با افزایش چشمگیر قیمت کالاهای اساسی مطرح شد. بر این اساس، قرار است همان کارت بانکی که افراد با آن یارانه می‌گیرند به کالابرگ الکترونیکیی تبدیل شود تا مردم با استفاده از آن از فروشگاه‌ها سهمیه کالاهای اساسی خود را دریافت کنند.
چه کسانی را دربر می‌گیرد؟
بر اساس گزارش ها طرح جدید کالابرگ الکترونیکی هم مانند یارانه نقدی که به مردم داده می شود شامل ۹ دهک از افراد جامعه خواهد شد به طوری که سه دهک پایین درآمدی در این طرح به ازای هر نفر ۴۰۰ هزار تومان و شش دهک دیگر هم به ازای هر نفر ۳۰۰ هزار تومان کمک هزینه خرید کالاهای اساسی دریافت خواهند کرد. بنابر اعلام معاونت رفاهی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، حدود ۱۰ درصد از جمعیت کشور بنابر بررسی نزدیک به ۴۰ شاخص اقتصادی مختلف، در دهک دهم قرار گرفته و مشمول دریافت یارانه نمی‌شوند. البته بد نیست این نکته را هم بدانید که بعد از اجرای کالابرگ الکترونیکی دیگر یارانه نقدی پرداخت نمی شود.
ساز و کار کالابرگ الکترونیکی چگونه است؟
شاید برای شما هم جای سوال باشد که آیا کارت جدیدی برای استفاده از کالابرگ الکترونیکی برایتان در نظر گرفته می شود یا خیر؟ در این باره سید محمد رضا فاطمی امین، وزیر صمت می‌گوید: فرد با هر کارت بانکی که دارد و می‌خواهد خریدی انجام دهد، وقتی کارت را می‌کشد بخشی از هزینه از کارت فرد و بخشی دیگر از یارانه کسر می‌شود. یعنی به هیچ کارت جدیدی نیاز نیست و شما مثل سابق اقدام به خرید می کنید با این تفاوت که پیش از این یارانه نقدی به صورت نقد هم قابل برداشت بود اما با اجرای کالابرگ الکترونیکی مبلغ یارانه فقط برای خرید کالاهای اساسی برداشت می شود.
با کالابرگ الکترونیکی چه کالاهایی می شود خرید؟
مرغ، تخم مرغ، روغن، شیر، پنیر و ماکارونی کالاهایی هستند که با کالابرگ الکترونیکی می توان آن ها را خرید. هدف‌گذاری در این طرح، ارائه کالاهای ضروری معیشتی به مردم به قیمت شهریور ۱۴۰۰ است چون ۱۸اردیبهشت امسال رئیس مجلس اعلام کرد که «قیمت کالا در توزیع کالابرگ الکترونیکی باید همان قیمت شهریور ۱۴۰۰ باشد.» همچنین محمدرضا میرتاج الدینی، نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: میزان شارژ اعتبار در کارت بانکی یا کارت یارانه‌ای به اندازه مابه‌التفاوت قیمت شهریور سال گذشته با قیمت جدید است. مثلاً اگر کالایی ۳۰ هزار تومان بوده و با برداشته شدن ارز ترجیحی به ۵۰ هزار تومان می‌رسد، ۲۰ هزار تومان به اندازه مابه‌التفاوت آن کالا در قالب یارانه به حساب فرد واریز می‌شود و آن فرد ۳۰ هزار تومان را از جیب می‌دهد و ۲۰ هزار تومان مابه التفاوت از اعتبارش هزینه می‌شود. منتها تأکید بر این است که ابتدا باید اعتبار در کارت شارژ و سپس ارز ترجیحی حذف شود.
از چه فروشگاه هایی باید خرید کرد؟
به گفته رئیس سازمان برنامه و بودجه قرار است دستگاه‌های کارت‌خوان مخصوصی در فروشگاه‌ها نصب شود و مردم در هنگام خرید نوع کالای خریداری‌شده را در دستگاه انتخاب کنند تا یارانه آن محاسبه و از حساب یارانه آن ها کسر شود. به گفته میرکاظمی هم اکنون اگر یارانه کمک معیشتی آزاد شود، مردم می‌توانند با آن کالاهای دیگر هم خرید کنند، اما وقتی یارانه از طریق کالابرگ الکترونیکیی اختصاص پیدا کند، محدود به خرید اقلام مشخص خواهند بود. با این حال به نظر می رسد همه یا بخش عمده ای از فروشگاه ها که ۶ قلم کالای اساسی را می فروشند مانند نانوایی ها با اجرای طرح خیلی زود به کارت خوان های مخصوص مجهز شوند.
منبع: خراسان
طرح «مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها» از بیستم اردیبهشت ماه جاری از سوی دولت کلید خورد. با اصلاح نظام پرداخت یارانه‌ها، یارانه جدید برای ۷۲ میلیون نفر (۲۳ میلیون خانوار) واریز شد که برای سه دهک اول ۴۰۰ هزار تومان و برای دهک‌های بین چهار تا ۹ نیز ۳۰۰ هزار تومان بود.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی که مسئولیت تعیین وضعیت اقتصادی خانوار و دهک‌بندی آنها را برعهده داشت از زمان آغاز اجرای طرح، سامانه‌ای را برای ثبت اعتراض مردم نسبت به دهک بندی اعلام و سازمان هدفمندی یارانه‌ها نیز امکانی را برای ثبت نام افراد جامانده فراهم کرد. البته هنوز نتایج بررسی اعتراضات از سوی وزارت رفاه اعلام نشده است.
چندی پیش عبدالملکی، وزیر سابق رفاه درباره نحوه اجرای این طرح توضیح داده و گفته بود «برنامه اصلی دولت که در متن قانون بودجه هم آمده، «کالابرگ الکترونیک» است که افراد با همان کارت بانکی به فروشگاه‌هایی مراجعه و مقدار مشخص کالا را با قیمت مشخص دریافت می‌کنند که بناست نرخ آن کالاها، قیمت قبل از افزایش‌ها باشد. این کار زیرساخت‌هایی نیاز دارد و مدتی به طول می‌انجامد که طبق برنامه دولت، دوماه است. دولت در حال کار بر روی جزئیات است و هرزمان نهایی شود از یارانه نقدی به کالابرگ الکترونیکی منتقل می‌شویم. »
رئیس جمهور نیز شنبه شب گذشته با حضور در رسانه ملی، به سوالی پیرامون وضعیت اصلاح نظام پرداخت یارانه‌ها این گونه پاسخ داده است: «این طرح در راستای اجرایی کردن سیاست ریشه‌کن کردن فقر مطلق در دستورکار قرار گرفت. ما باید بتوانیم فاصله طبقاتی را بهبود ببخشیم. نظام جدید یارانه‌ها گامی برای بهبود این شرایط است. ما همچنین دنبال هدایت منابع ارزی به سمت تولید و جلوگیری از واردات بی‌رویه هستیم. اصلاح اقتصادی یک گام ابتدایی است و ما دنبال سرمایه گذاری برای رشد اقتصادی هستیم. تا زمانی که وضع کالابرگ الکترونیک قطعیت پیدا نکند، حتما پرداخت نقدی یارانه را ادامه می‌دهیم.»
به گزارش ایسنا، علی شهیدی، جانشین معاون رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز اخیرا پیرامون طرح اصلاح نظام یارانه‌ها و درباره راهکارهای کاهش تورم گفت: تورم‌های فعلی در اقتصاد ناشی از سه محل حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، رشد نقدینگی و افزایش قیمت کالاهای اساسی ناشی از جنگ اوکراین و روسیه است.
وی افزود: یکی از مهم‌ترین اعتراضات مردم در بحث یارانه‌ها این بود که پرداخت‌های یارانه‌ای جوابگوی افزایش قیمت‌ها نیست و متاسفانه این مسئله برای مردم به درستی تبیین نشد که تورم فعلی ناشی از سه محل مختلف است و پرداخت یارانه‌ها فقط یک بخش از تورم را پوشش می‌دهد.
جانشین معاون رفاه در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: تورم عمومی کشور که در این سال‌ها به ۳۰ درصد افزایش پیدا کرده و همچنین تورم ناشی از جنگ اوکراین و روسیه، خارج از پک یارانه‌ای بود که دولت پرداخت کرد.
شهیدی گفت: قرار است یارانه نقدی در قالب یک پلتفرم و بستر، به کالابرگ تبدیل شود و مردم با مراجعه به فروشگاه‌ها بتوانند کالاها را خریداری کنند که خوشبختانه کارهای آن تا حد خوبی پیش رفته، اما فارغ از بحث آماده شدن این بستر و پلتفرم، تبدیل پرداخت یارانه نقدی به کالابرگ خیلی فرقی نمی‌کند و تأثیری بر تورم نخواهد داشت.
وی افزود: تبدیل پرداخت یارانه نقدی به کالابرگ هرچند منجر به کاهش اندکی از رشد نقدینگی خواهدشد، اما به دلیل اینکه پول به شکلی غیر از ریال وارد چرخه اقتصادی می‌شود نهایتاً تأثیری بر تورم نمی‌گذارد.
جانشین معاون رفاه در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مدیریت مصرف مردم درباره برخی کالاها را ضروری دانست و در عین حال گفت: البته این موضوع معایب و محاسنی دارد که باید بیشتر درمورد آن بررسی و تحقیق کرد.
شهیدی معتقد است که پرداخت یارانه‌ها چه به شکل نقدی و چه به شکل کالابرگ به مردم، انحراف و فسادی ندارد چون مستقیماً و به صورت سیستماتیک به دست مصرف‌کننده اصلی می‌رسد.
نظرات