طریقه خواندن نماز عید فطر

فرهنگ و هنر: در نخستین روز ماه شوال مسلمانان نماز عید فطر را برگزار می کنند، موارد بسیار مهمی درباره طرز خواندن نماز عید فطر وجود دارد که بهتر است از آن ها مطلع باشید.

عید فطر، روز اول ماه شوال است در این روز، روزه حرام است و مسلمانان، نماز عید برگزار می کنند. نماز عید فطر از باشکوه ترین اعمال عبادی مسلمانان جهان است که در زمان حضور امام (عجّل الله فرجه الشریف) واجب و در زمان غیبت مستحب است. در ادامه این بخش از دین و مذهب نمناک طریقه خواندن نماز عید فطر را آورده ایم.

خواندن نماز عید فطر در بیرون از منزل

خواندن نماز عید زیر سقف کراهت دارد. پیامبران و امامان ما نماز عید فطر را در بیرون از منزل می خواندند و در این باره فرموده اند:
پیامبر (ص) روز عید، تمام اعضای خانواده اش را همراه خود بیرون می بُرد. (متقی الهندی، کنزالعمال، ج7، ص88)
پیامبر خدا (ص) فرمود:
خداوند متعال در روز عید فطر و عید قربان، به زمین با عنایت می نگرد. پس از خانه ها بیرون آیید تا رحمت به شما برسد. (متقی الهندی، کنزالعمال، ج8، ص548 )
امام صادق (ع) فرمود:
کسی که برای نماز عید بیرون می رود، سزاوار است بهترین جامه هایش را بپوشد و خود را با بهترین عطر، خوش بو سازد. (قاضی نعمان، دعائم الاسلام، ج1، ص185.)
به نقل از ابن عمر، پیامبر خدا (ص) برای نماز عید، پیاده بیرون می رفت و پیاده بر می گشت. (متقی الهندی، کنزالعمال، 1413ق، ج7، ص88 )
به نقل از ابورافع:پیامبر (ص) به نماز عیدین پیاده می رفت، نماز را بدون اذان و اقامه می خواند و از راهی غیر از راه آمدن، پیاده بر می گشت. (متقی الهندی، کنزالعمال، ج7، ص88 )
روایت شده است که علی (ع) روز عید بیرون آمد، پیوسته تکبیر گفت تا به محل برگزاری نماز در بیرون شهر (کوفه) رسید. (مجلسی، بحارالانوار، ج88، ص118)

 زمان اقامه نماز عید فطر

وقت نماز عید فطر از اول آفتاب روز عید تا زوال (ظهر شرعی) است یعنی وقتی خورشید به اندازه سه متر ارتفاع دارد تا زوال خورشید و اگر وقت نماز بگذرد، این نماز قضا ندارد. در عید فطر مستحب است بعد از بلند شدن آفتاب افطار کنند، زکات فطره را بدهند و بعد، نماز عید را بخوانند.

اذان و اقامه نماز عید فطر

نماز عید فطر، اذان و اقامه ندارد و مستحب است مؤذن سه مرتبه بگوید:«الصلاة»

خواندن نماز عید فطر به جماعت

نماز عید فطر در زمان حضور امام زمان واجب است و باید به جماعت‏ خوانده شود، و در زمان ما که امام زمان(عج) غایب است مستحب می باشد و به جماعت خواندن آن محل اختلاف فقهاست. (توضیح المسائل امام خمینی، ص234.)

امام خمینی:

احتیاط واجب آن است که نماز عید فطر را در زمان غیبت با جماعت نخوانند، ولی به قصد رجاء مانع ندارد و چنانچه، ولی فقیه یا نماینده او اقامه جماعت کند، اشکال ندارد.
آیت الله خامنه ای:

نمایندگان، ولی فقیه مجازند نماز عید فطر را به جماعت اقامه کنند. اما دیگران، احتیاط آن است که آن را فرادی بخوانند، یا آن را به قصد رجاء به جماعت اقامه کنند. نماز عید به جماعت برای کسانی که نمایندگی، ولی فقیه ندارند، به قصد ورود درست نیست. در مواردی که مصلحت اقتضا می کند، غیر از نمایندگان، ولی فقیه، افراد دیگر مجاز نیستند نماز عید را به جماعت اقامه کنند.
آیات عظام اراکی، گلپایگانی، خوئی، تبریزی، سیستانی و صافی:
نماز مستحب را نمی شود با جماعت خواند، مگر نماز درخواست باران و نمازی مانند نماز عید فطر و قربان که در زمان حضور امام معصوم واجب بوده و در زمان غیبت امام معصوم، مستحب شده است.
آیت الله صافی:ولی احتیاط این است که به جماعت آن را رجاءاً بخواند.
آیت الله زنجانی:بنابر احتیاط این است که آن را به جماعت نخوانند.
آیت الله فاضل لنکرانی:نماز عید فطر و قربان را نیز می توانند به جماعت بخوانند.

چگونگی خواندن

نماز عید دو رکعت است.

رکعت اول :
در نماز عید فطر پس از حمد سوره دیگری خوانده می شود و بهتر آن است که در رکعت اول، سوره غاشیه یا اعلی خوانده شود. بعد از سوره، پنج تکبیر و پنج قنوت خوانده می شود یعنی بعد از هر تکبیر یک قنوت خوانده می شود. بعد از تکبیر پنجم تکبیر دیگری گفته می شود و به رکوع رفته و پس از آن و دو سجده بجا می آورند.

رکعت دوم :
در رکعت دوم بهتر است پس از حمد، سوره شمس خوانده شود. در این رکعت چهار تکبیر و چهار قنوت خوانده می شود. بعد از تکبیر چهارم تکبیر دیگری گفته نمی شود و رکوع و دو سجده به دنبال آن است و در انتها بعد از تشهد سلام گفته می شود.

ذکر قنوت :
در قنوت، هر ذکر و دعایی مانند سایر نمازها خوانده شود کافی است ولی بهتر است این دعا را بخواند:
 

اَللّهُمَّ اَهْلَ الْکبْرِیاءِ وَالْعَظَمَةِ
وَاَهْلَ الْجوُدِ وَالْجَبَروُتِ
وَاَهْلَ الْعَفْوِ وَالرَّحْمَةِ
وَاَهْلَ التَّقْوی وَالْمَغْفِرَةِ ا
َسْألُک بِحَقِّ هَذَا الْیوْمِ
الَّذی جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمینَ عیداً
وَ لِمـُحَمَّد صلی الله علیه وآله
ذُخراً وَشَرَفاً وَ کَرامَةً وَمَزیداً
أَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
وَ اَنْ تُدْخِلَنی فی کُلِّ خَیرٍ
أدْخَلْتَ فیهِ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّد
وَ أَنْ تُخْرِجَنی مِنْ کلِّ سوُءٍ
اَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد
صَلَواتُک عَلَیهِ وَ عَلَیهِمْ
اَللّهُمَّ إنّی اَسْألُکَ خَیرَ ما سَألَکَ بِهِ
عِبَادُکَ الصَّالِحوُنَ وَأَعوُذُ بِکَ مِمَّا اسْتَعَاذَ مِنْهُ عِبَادُکَ الْمـُخْلَصوُنَ . (خمینی، تحریر الوسیله، ج1، ص273)
خداوندا تو سزاوار بزرگی، سرفرازی، بخشندگی، توانایی، بخشایش و رحمتی. سزاوار آنی که به خاطر تو پرهیز کنیم و از تو آمرزش بخواهیم در روزی که برای مسلمانان عید قرار داده ای. و برای محمد که درود خدا بر او و دودمانش باد، ذخیره افتخار و بلندی مقام که بر او و دودمانش درود فرستی و مرا بدان چه نیکی و سعادت است و به محمد (صلی الله علیه و آله وسلّم) و خاندانش ارزانی داشته ای بهره مند سازی و از هر بدی که محمد (صلی الله علیه و آله وسلّم) و خاندانش را خارج ساختی، رهایی دهی، درود تو بر محمد (صلی الله علیه و آله وسلّم) و خاندانش باد. خداوندا! از تو می خواهم بهترین چیزی را که بندگان شایسته ات از تو می خواهند، و به تو رو می آورم بدان گونه که بندگان شایسته ات از بدی ها پناه آورده اند.

تکبیر

بعد از نماز مغرب و عشا در شب عید فطر و بعد از نماز صبح و ظهر و عصر روز عید و نیز بعد از نماز عید فطر این تکبیرها را بگوید:

«اَللّهُ اَکبَرُ، اَللّهُ اَکبَرُ، لا إلهَ إلاّ اللّهُ وَ اَللّهُ اَکبَرُ، اللّهُ اَکبَرُ وَ لِلّهِ الْحَمْدُ، اَللّهُ اَکبَرُ عَلی ما هَدا هَدانا».

احکام نماز عید سعید فطر

احکام مهم نماز عید سعید فطر بر اساس فتوای امام خمینی(ره) و استفتائات مقام معظم رهبری
•    مستحب است در روز عید فطر قبل از نماز عید به خرما افطار کند.
•    مستحب است پیش از نماز عید غسل کند و دعاهایی که پیش از نماز و بعد از آن در کتاب های دعا ذکر شده به امید ثواب بخواند.
•    در نماز عید فطر شخص باید غیر از حمد و سوره چیز های دیگر نماز را خودش بخواند.
•    اگر فرد زمانی به نماز عید فطر برسد که امام مقداری از تکبیر ها را گفته، بعد از آن که امام به رکوع رفت، او باید آنچه از تکبیر ها و قنوت ها را که با امام نگفته خودش بگوید و اگر وقت کافی نبود در هر قنوت یک بار «سبحان الله و الحمد لله» بگوید و یا فقط تکبیر ها را بگوید، و اگر به آن مقدار هم فرصت نبود کافی است متابعت کند و به رکوع برود.
•    اگر فرد زمانی به نماز عید فطر برسد که امام در رکوع است، می تواند نیت کند و تکبیر اوّل نماز را بگوید و به رکوع رود.
•    اگر یک سجده در نماز عید فراموش شود، لازم است که بعد از نماز آن را بجا آورد، و همچنین اگر کاری که برای آن در نماز یومیه سجده سهو لازم است پیش آید، لازم است دو سجده سهو بجا آورد. (خمینی، تحریر الوسیله، 1386ش، ج1، ص274)
•    اگر شخص در تعداد تکبیر ها یا قنوت ها شک کند و در محل آن باشد، باید بنا را بر کمتر بگذارد.
•    در صورت فراموش نمودن قرائت یا تکبیرات یا قنوت ها، نمازش صحیح است.
•    در صورت فراموش نمودن رکوع یا دو سجده یا تکبیرة الاحرام، نمازش باطل می شود.
•    مستحب است موقع تکبیر گفتن دست ها را بلند کند و در نماز بر زمین سجده کند. (توضیح المسائل امام خمینی، 1387ش، ص235)
•    خطبه های نماز عید فطر بعد از نماز است و پس از نماز، امام جماعت در برابر مردم قرار می گیرد و مانند نماز جمعه رجاءً در دو نوبت سخنرانی می کند. (امام خمینی ،تحریر الوسیله، ج1، ص241)