احادیث غنی درباره صبر و بردباری

 فرهنگ و هنر: یکی از اعمالی که خداوند به آن سفارش کرده است صبر است و احادیث صبر کردن بر مصیبت و سختی از زبان ائمه معصومین بسیار نقل شده است. 

صبر یکی از محبوترین اعمال در پیشگاه خداوند است که بیش از هفتاد بار در قرآن ذکر شده است. احادیث و روایات بسیاری نیز در مورد فضیلت صبر و شکیبایی وجود دارد. 

صبر نقش مهمی در رسیدن انسان به کمالات را دارد. در احادیث و روایات پیامبر و ائمه معصوم(ع)، به دارندگان صفت صبر و بردباری، ثواب و اجر بی شماری معرفی شده است. 

صبر و ایمان

حضرت محمد (ص) فرمودند:

ایمان دو نیمه دارد، نیمی از آن در صبر است، و نیمی از آن در شُکر نهفته است.( نهج الفصاحه ،۱۰۷۰)

صبر نشانه ایمان

امام علی(ع) فرمودند:

مرد حقیقت ایمان را نمی چشد تا اینکه دارای سه خـصلت شـود:

1. به مسائل دینی آگاهی کامل داشته باشد. 
2.  در گرفتاریها صبور باشد. 
3.  در زندگی حساب و اندازه داشته باشد.(بحارالانوار، ج ۷۱، ص۸۵)

صبر، سلاح مومن

حضرت محمد (ص) فرمودند:

چه نیکو سلاحی است صبر و دُعا برای مؤمن.(نهج الفصاحه، ۳۱۲۸)

صبر از کمالات انسان

امام محمد باقر(ع) فرمودند:

تمام کمالات در سه چیز است:فقاهت و شناخت دقیق دین، صبر بر ناملایمات و سختی ها، مدیریت و برنامه ریزی برای زندگی.(تحف العقول، صفحه ۲۱۳)

صبر در برابر مصیبت

امام علی (ع) فرمودند:

صبر آن است که انسان مصیبتی را که به او می رسد ، تحمل کند و خشم خود را فرو برد. (غررالحکم، ج۲، حدیث ۱۸۷۴)

صبر نشانگر درون انسان

امام صادق(ع) فرمودند:

صبر، آنچه را که در درون بندگان خدا ازنور و صفا وجود دارد، آشکار می کند و بی صبری و ناشکیبایی، آنچه را که در درون آنها از ظلمت ووحشت است، ظاهر می سازد. ( بحار الانوار، ج ۶۸، ص ۹۰، ح ۴۴)

صبر نسبت به ایمان

حضرت محمد (ص) فرمودند:

صبر نسبت به ایمان مانند سر است نسبت به تن. ( اصول کافی، ج۳، باب الصبر، حدیث ۳)

صبر در کارها همانند سر در بدن است ، همانطور که وقتی سر از بدن جدا شود ، بدن فاسد میشود ، هنگامی هم که صبر از کارها جدا شود کارها تباه میشود. (بحارالانوار، ج۷۱، ص۷۳)

ریشه صبر

امام علی(ع) فرمودند:

ریشه صبر ، ایمان نیکو و عقیده استوار به خداوند است. (غررالحکم، ج۲، حدیث ۳۱۸۴)

صبر، محبوب ترین عمل نزد خدا

امام سجاد(ع) فرمودند:

نزد خداوند متعال حالتی محبوبتر از یکی از این دو حالت نیست:حالت غضب و خشمی که مؤمن با بردباری و حلم از آن بگذرد و حالت بلا و مصیبتی که مؤمن آن را با صبر و شکیبائی پشت سر بگذارد.(مستدرک الوسائل، ج۲، ص۴۲۴)

عاقبت صبر

امام صادق(ع) فرمودند:

عاقبت صبر و شکیبایی خیر است ، بنابراین صبر کند تا پیروز شوید. (بحارالانوار، ج۷۱، حدیث ۹۶)

اجر و ثواب صبر

امام علی (ع) فرمودند :

اگر صبر کنی به مقام و منزلت نیکان میرسی و اگر بی تابی کنی، آن تو را به آتش وارد میکند. (غررالحکم، ج ۳، ح۳۷۱۳)

تنها کسی به نعمت های آخرت میرسد، که در مقابل گرفتاریهای دنیا صبر و شکیبایی داشته باشد. (غررالحکم، ج۶، حدیث ۱۰۷۵۲)

امام باقر(ع) فرمودند:

کسی که صبر کند ، و کلمه استرجاع ، یعنی ( انا لله و انا الیه راجعون ) بگوید و هنگام گرفتاری خدا را ستایش کند ، پس او از کار خدا خشنود است و اجرش با خداست و کسی که این چنین نکند ، سرنوشت او تغییر نمیکند و مذمت میشود و پاداش او هم از بین میرود. (بحارالانوار، ج۷۱، ص۹۶)

امام حسن عسکری (ع) فرمودند:

هرکس ورع و پرهیزگاری روش زندگی او، بزرگواری و سخاوت عادت او و صبر و بردباری برنامه اش باشد، دوستانش زیاد خواهند بود و دیگران او را مورد مدح و ستایش قرار می دهند. (بحار الانوار، ج ۷۵، ص ۳۷۹)

نشانه‌های انسان صبور

حضرت محمد (ص) فرمودند:

نشانه انسان صبور در سه چیز است :

1.  اینکه کسل نمیشود
2.  دل تنگ نمیشود
3. از پروردگارش شکایت نمیکند

چرا که وقتی کسل شود، حق را ضایع و تباه خواهد کرد، و هنگامی که دلتنگ شد، سپاسگذاری نمیکند و وقتی که از پروردگارش شکایت کند ، گناه خواهد کرد. (بحارالانوار، ج۷۱، ص۸۶)

موارد صبر

امام علی (ع) فرمود :

صبر یا بر مصیبت است ، یا بر اطاعت خدا ، یا در مقابل معصیت است که قسمت سوم صبر که در مقابل معصیت است از دو قسمت قبلی با ارزش تر است. (میزان الحکمه، ج ۵، حدیث ۱۰۱۰۱)

نتیجه صبر و ناشکیبایی

حضرت علی(ع) فرمودند:

اگر صبر کنی، به خاطر صبر خودبه مقامات ابرار و نیکوکاران می رسی و اگر بی صبری کنی، این بی صبری تو را در عذاب دوزخ وارد می کند. (غرر الحکم،ح ۳۷۱۳)

معنای حلم و بردباری

امام هادی(ع) فرمودند:

یکی از اصحاب از امام هادی (ع)پیرامون معنای حِلم و بردباری سؤال نمود؟ حضرت در پاسخ فرمود:این که در هر حال مالک نَفْس خود باشی و خشم خود را فرو بری و آن را خاموش نمائی و این تحمّل و بردباری در حالی باشد که توان مقابله با شخصی را داشته باشی. (مستدرک الوسائل، ج۲، ص۳۰۴، حدیث ۱۷)

صبر تکیه‌گاهی در زندگی

امام جواد(ع) فرمودند:

در زندگی، صبر را تکیه گاه خود، فقر و تنگ دستی را همنشین خود قرار بده و با هواهای نفسانی مخالفت کن. و بدان که هیچگاه از دیدگاه خداوند پنهان و مخفی نخواهی ماند، پس مواظب باش که در چه حالتی خواهی بود. (بحارالأنوار، ج۷۵، ص ۳۵۸، حدیث ۱)

صبر در اطاعت خدا و ترک معاصی

امام کاظم (ع) فرمودند:

بر طاعت خدا صبر کن و در ترک معاصی او شکیبا باش؛ زیرا دنیا لحظه ای بیش نیست. آنچه گذشته جای شادی و غم ندارد و از آنچه نیامده نیز خبری نداری. پس لحظه ای را که در آن به سر می بری، صبور باش چنان که گویی خوشبخت و خوشحالی. (بحارالأنوار، ج. ۷۵، ص ۳۱۱، ح ۱)

بهشت پاداش صبور بودن

امام باقر (ع) فرمودند:

بهشت آمیخته به سختیها و صبر و بُردباری است، پس هر کس در دنیا بر سختی ها شکیبا و صبور باشد، وارد بهشت می شود، و جهنّم آمیخته به شهوات و خوشگذرانیهاست. پس هر کس خواسته ها و شهوات نفس خود را تأمین کند، وارد آتش می شود. ( اصول کافی، ج۷۳، ص۲ ، حدیث ۷)

صبر آسانتر از تحمل عذاب

امام علی (ع) فرمودند:

صبر بر طاعت خدا ، از صبر بر عذاب او آسانتر است. (غررالحکم، ج۲،حدیث ۱۷۳۱)

صبر انسان‌های آزاده

ابوبصیر از امام صادق (ع) نقل کرده که فرمودند :

انسان آزاده همیشه آزاده است ، اگر حادثه ای برای او پیش آید ، صبر و شکیبایی دارد ، و اگر مصیبتها بر او فرو ریزد ، او را نمی شکند اگرچه اسیر و مغلوب شود و آسایش او به سختی تبدیل شود. (بحارالانوار، ج۷۱، ص۶۹)