فرهنگ و هنر: امام رضا علیه السلام امام هشتم ما و فرزند امام موسی کاظم علیه السلام است. ایشان در مدینه متولد شدند و مرقد مطهرشان در شهر مقدس مشهد واقع است. به مناسبت تولد این امام همام در این بخش اعمال روز و شب ولادت امام رضا (ع ) را آورده ایم.
تاریخ ولادت امام رضا (ع) و زندگینامه ایشان
حضرت علی بن موسی الرضا (ع) امام هشتم شیعیان جهان در تاریخ در روز ۱۱ ذی القعده سال ۱۴۸ هجری قمری به دنیا آمد. اگرچه برخی مورخان تاریخ تولد آن حضرت را در یازدهم ذی الحجه سال ۱۵۳ و برخی دیگر یازدهم ذی القعده سال ۱۵۱ و یا سال ۱۵۳ قمری ذکر کرده اند، اما معروف و مشهوراست که ایشان یازدهم ذی القعده سال ۱۴۸ قمری، چند هفته پس از شهادت جدش امام جعفرصادق علیه السلام متولد شدند. (الارشاد (شیخ مفید)، ص ۵۹۱)
نام مبارکش، علی، کنیه آن حضرت، ابوالحسن و دارای القاب متعددی از جمله؛ رضا، صادق، صابر، فاضل، قره اعین المؤمنین و… هستند، اما مشهورترین لقب ایشان، «رضا» به معنای «خشنودی» است.
پدر امام رضا علیه السلام امام موسی کاظم و مادر امام رضا نجمه خاتون بوده اند. نجمه خاتون، در مورد ولادت آن حضرت گوید:هنگامی که فرزندم رضا را به دنیا آوردم، پدرش امام موسی کاظم علیه السلام به من فرمود:او را بگیر و خوب نگهدار زیرا او بقیه الله در زمین است. (اثبات الهداة، ج ۳، ص ۲۳۳)
اعمال شب و روز ولادت امام رضا
برای شب و روز میلاد این امام بزرگوار نماز و زیارتنامه ای سفارش شده است. خواندن زیارت امام رضا علیه السلام و زیارت جامعه صغیره و صلوات خاص امام رضا در روز ولادت امام رضا (ع )در کتاب مفاتیح الجنان توصیه شده است.
زیارت اول امام رضا (ع)
برای آن بزرگوار زیارات چندی نقل شده و زیارت مشهور آن حضرت زیارتی است که در کتب معتبر مذکور است و به شیخ جلیل القدر محمّد بن حسن بن ولید که از مشایخ جناب صدوق است منسوب کردهاند و از کتاب«مزار»ابن قولویه معلوم میشود که از ائمه علیهم السّلام روایت شده و کیفیّت آن موافق کتاب من لا یحضره الفقیه چنان است که:چون زیارت قبر امام رضا علیه السّلام را در طوس قصد کنی،پیش از آنکه از خانه بیرون روی غسل کن و وقتی که غسل میکنی بگو:
اللَّهُمَّ طَهِّرْنِی وَ طَهِّرْ لِی قَلْبِی وَ اشْرَحْ لِی صَدْرِی وَ أَجْرِ عَلَی لِسَانِی مِدْحَتَکَ وَ الثَّنَاءَ عَلَیْکَ
بارالها مرا پاک کن و دلم را طاهر گردان و سینه ام را بگشا و بر زبانم مدحو ستایش بر تو را جاری گردان
فَإِنَّهُ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِکَ اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ لِی طَهُوراً وَ شِفَاءً
زیرا که نیرویی نباشد جز به وجود تو پروردگارا آن را وسیله پاکی و درمانم قرار ده
و می گویی در وقت بیرون رفتن:
بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ إِلَی اللَّهِ وَ إِلَی ابْنِ رَسُولِ اللَّهِ
به نام خدا و به ذات خدا و بسوی خدا و بسوی فرزند رسول خدا
حَسْبِیَ اللَّهُ تَوَکَّلْتُ عَلَی اللَّهِ اللَّهُمَّ إِلَیْکَ تَوَجَّهْتُ وَ إِلَیْکَ قَصَدْتُ وَ مَا عِنْدَکَ أَرَدْتُ
بس است مرا خدا بر خدا توکل کردم بارالها بسوی تو رو کردم و بسوی تو آهنگ نمودم و آنچه را نزد توست خواسته و اراده کردم
پس چون بیرون روی بر در خانه خود بایست و بگو:
اللَّهُمَّ إِلَیْکَ وَجَّهْتُ وَجْهِی وَ عَلَیْکَ خَلَّفْتُ أَهْلِی وَ مَالِی وَ مَا خَوَّلْتَنِی وَ بِکَ وَثِقْتُ
بارالها بسوی تو روی خود را نمودم و بر عهده تو اهل خانه و مالم و آنچه بمن دادی بجا نهادم و بتو اطمینان و وثوق دارم
فَلاَ تُخَیِّبْنِی یَا مَنْ لاَ یُخَیِّبُ مَنْ أَرَادَهُ وَ لاَ یُضَیِّعُ مَنْ حَفِظَهُ
پس مرا تهی دست مساز ای که هر که او را اراده کرد تهی دستش نسازد و آن را که در حفظ خود دارد ضایع نسازد
صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ (وَ آلِهِ) وَ احْفَظْنِی بِحِفْظِکَ فَإِنَّهُ لاَ یَضِیعُ مَنْ حَفِظْتَ
درود فرست بر محمد و آل محمد و مرا در پناه حفظ خود نگهداری فرما زیرا که هر که را تو نگهداری فرمودی ضایع نشود
پس هر گاه رسیدی به سلامت إن شاء الله پس هر گاه خواهی به زیارت بروی غسل بکن و بگو در وقتی که غسل می کنی:
اللَّهُمَّ طَهِّرْنِی وَ طَهِّرْ لِی قَلْبِی وَ اشْرَحْ لِی صَدْرِی
بارالها مرا پاک ساز و قلب و دلم را طاهر گردان و سینه ام را بگشا
وَ أَجْرِ عَلَی لِسَانِی مِدْحَتَکَ وَ مَحَبَّتَکَ وَ الثَّنَاءَ عَلَیْکَ فَإِنَّهُ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِکَ
و بر لسان و زبان من مدح و ثنای و محبت خود را جاری گردان زیرا که هیچ نیرو و قوتی جز به تو نخواهد بود
وَ قَدْ عَلِمْتُ أَنَّ قِوَامَ دِینِی التَّسْلِیمُ لِأَمْرِکَ وَ الاِتِّبَاعُ لِسُنَّةِ نَبِیِّکَ وَ الشَّهَادَةُ عَلَی جَمِیعِ خَلْقِکَ
و محققا من دانسته ام که بجا بودن و قوام دینم سر نهادن به فرمان توست و پیروی از سنت پیغمبرت و گواهی بر همه خلق تو
اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ لِی شِفَاءً وَ نُوراً إِنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
بارالها آن را برای من درمان و نور قرار ده بدرستی که تو بر هر چیز توانایی.
پس بپوش پاکیزه ترین جامه های خود را و برو با پای برهنه به آرامی و وقار و دلت بیاد خدا باشد و بگو:
اللَّهُ أَکْبَرُ و لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ و سُبْحَانَ اللَّهِ و الْحَمْدُ لِلَّهِ
خدا بزرگتر است و خدایی جز ذات پروردگار نیست و منزه است خدا و ستایش مخصوص خداست
و گامهای خود را کوتاه بردار و چون داخل روضه مقدسه شوی بگو:
بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ عَلَی مِلَّةِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ
به نام خدا و به ذات خدا و بر آیین و ملت رسول الله که درود خدای بر او و بر آلش باد
أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِیکَ لَهُ
گواهی می دهم که خدایی جز خدای یکتا نیست که بی شریک و انباز است
وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ اللَّهِ
و باز شهادت می دهم که محققا حضرت محمد (ص) بنده او و فرستاده او بر خلق است و اینکه حضرت علی (ع) ولی خداست
پس برو به نزد ضریح و قبله را در پشت خود بگیر و روبروی آن حضرت بایست و بگو:
أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِیکَ لَهُ
شهادت می دهم که خدایی جز خدای یکتا نیست که بی شریک و انباز است
وَ أَشْهَدُ أَنْ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ أَنَّهُ سَیِّدُ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ وَ أَنَّهُ سَیِّدُ الْأَنْبِیَاءِ وَ الْمُرْسَلِینَ
و باز شهادت می دهم که محمد (ص) بنده او و فرستاده او بر خلق است و همانا او بزرگ نسبت به خلق اولین و آخرین است و او سید پیغمبران و فرستادگان خداست
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَ رَسُولِکَ وَ نَبِیِّکَ وَ سَیِّدِ خَلْقِکَ أَجْمَعِینَ صَلاَةً لاَ یَقْوَی عَلَی إِحْصَائِهَا غَیْرُکَ
پروردگارا درود فرست بر محمد (ص) بنده و فرستاده و پیغام آور و سید و بزرگ تمام خلق تو درودی که کسی غیر تو قادر بر حساب و ثوابش نباشد
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ
پروردگارا درود فرست بر امیر مؤمنان علی بن ابی طالب (ع)
عَبْدِکَ وَ أَخِی رَسُولِکَ الَّذِی انْتَجَبْتَهُ بِعِلْمِکَ وَ جَعَلْتَهُ هَادِیاً لِمَنْ شِئْتَ مِنْ خَلْقِکَ
بنده تو و برادر رسول تو که او را به علم و حکمت خود از تمام خلق برگزیدی و بر هر کس از خلق خواستی راهنما گردانیدی
وَ الدَّلِیلَ عَلَی مَنْ بَعَثْتَهُ بِرِسَالاَتِکَ وَ دَیَّانَ (دَیَّانِ) الدِّینِ بِعَدْلِکَ وَ فَصْلَ (فَصْلِ) قَضَائِکَ بَیْنَ خَلْقِکَ
و دلیل و رهبر بر پیمبرانی که به رسالتهای خود به خلق مبعوث کردی هم او را دلیل امت بر حقانیت آنان قرار دادی و حاکم در امر دین خود بعدل برگماشتی و برای قطع حکومت بین خلق حاکم گردانیدی
وَ الْمُهَیْمِنَ (الْمُهَیْمِنِ) عَلَی ذَلِکَ کُلِّهِ وَ السَّلاَمُ عَلَیْهِ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ
و مقام او را عالیتر از همه مقرر داشتی سلام و رحمت و برکات خدا بر آن بزرگوار باد
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی فَاطِمَةَ بِنْتِ نَبِیِّکَ وَ زَوْجَةِ وَلِیِّکَ وَ أُمِّ السِّبْطَیْنِ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ سَیِّدَیْ شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ
پروردگارا درود فرست بر فاطمه زهرا دختر پیغمبرت و همسر ولیت و مادر دو سبط رسولت حسن و حسین که دو سید جوانان اهل بهشتند
الطُّهْرَةِ الطَّاهِرَةِ الْمُطَهَّرَةِ التَّقِیَّةِ النَّقِیَّةِ الرَّضِیَّةِ الزَّکِیَّةِ سَیِّدَةِ نِسَاءِ أَهْلِ الْجَنَّةِ أَجْمَعِینَ صَلاَةً لاَ یَقْوَی عَلَی إِحْصَائِهَا غَیْرُکَ
آن پاک گوهر طاهر و مطهرو با تقوای کامل و پاکیزه خدا از او خوشنود و نفس مقدسش مبرا و بزرگ تمام زنان اهل بهشت است خدایا بر او درود و رحمتی فرست که کسی غیر تو قادر بر حساب ثوابش نباشد
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ سِبْطَیْ نَبِیِّکَ وَ سَیِّدَیْ شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ
پروردگارا درود فرست بر حسن و حسین دو سبط پیغمبرت و دو سید جوانان اهل بهشت
الْقَائِمَیْنِ فِی خَلْقِکَ وَ الدَّلِیلَیْنِ عَلَی مَنْ بَعَثْتَ (بَعَثْتَهُ) بِرِسَالاَتِکَ وَ دَیَّانَیِ الدِّینِ بِعَدْلِکَ وَ فَصْلَیْ قَضَائِکَ بَیْنَ خَلْقِکَ
آن دو بزرگواری که در میان خلق قیام کردند و هر دو دلیل و رهنما بودند بر آنکه تو مبعوث به رسالتهایت فرمودی و حاکم در امر دین خود به عدل برگماشتی و برای قطع حکومت بین خلق حاکم گردانیدی
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ عَبْدِکَ الْقَائِمِ فِی خَلْقِکَ
پروردگارا درود و رحمت فرست بر علی بن الحسین بنده تو که در میان خلق قیام کرد
وَ الدَّلِیلِ عَلَی مَنْ بَعَثْتَ بِرِسَالاَتِکَ وَ دَیَّانِ الدِّینِ بِعَدْلِکَ وَ فَصْلِ قَضَائِکَ بَیْنَ خَلْقِکَ سَیِّدِ الْعَابِدِینَ
و دلیل بود بر آنکه تو مبعوث به رسالتهایت فرمودی و حاکم در امر دین خود به عدل برگماشتی و برای قطع حکومت بین خلق حاکم گردانیدی و او سید و بزرگ اهل عبادت بود
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَبْدِکَ وَ خَلِیفَتِکَ فِی أَرْضِکَ بَاقِرِ عِلْمِ النَّبِیِّینَ
پروردگارا درود و رحمت فرست بر محمد بن علی بنده تو و خلیفه تو در روی زمین و مبین علم پیغمبران
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الصَّادِقِ عَبْدِکَ وَ وَلِیِّ دِینِکَ وَ حُجَّتِکَ عَلَی خَلْقِکَ أَجْمَعِینَ الصَّادِقِ الْبَارِّ
خدایا درود و رحمت فرست بر جعفر بن محمد الصادق بنده خاص تو و حافظ دین تو و حجت تو بر خلق عالم آن امام صادق نیکوکار
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ عَبْدِکَ الصَّالِحِ وَ لِسَانِکَ فِی خَلْقِکَ النَّاطِقِ بِحُکْمِکَ (بِحِکْمَتِکَ) وَ الْحُجَّةِ عَلَی بَرِیَّتِکَ
خدایا درود فرست بر موسی بن جعفر بنده شایسته تو و لسان بیان تو در میان خلق و ناطق به حکم تو و حجت الهی بر تمام خلق تو
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی عَلِیِّ بْنِ مُوسَی الرِّضَا الْمُرْتَضَی عَبْدِکَ وَ وَلِیِّ دِینِکَ الْقَائِمِ بِعَدْلِکَ
پروردگارا درود و رحمت فرست بر علی بن موسی که در مقام رضا به حد کمال بود او بنده تو و حافظ دین تو و قیام کننده به حکم عدل تو
وَ الدَّاعِی إِلَی دِینِکَ وَ دِینِ آبَائِهِ الصَّادِقِینَ صَلاَةً لاَ یَقْوَی عَلَی إِحْصَائِهَا غَیْرُکَ
و دعوت کننده بسوی دین تو و دین پدران با صدق و حقیقت خود بود بر آن بزرگوار درود و رحمتی فرست که کسی غیر تو قادر بر حساب ثوابش نباشد
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَبْدِکَ وَ وَلِیِّکَ الْقَائِمِ بِأَمْرِکَ وَ الدَّاعِی إِلَی سَبِیلِکَ
خدایا درود و رحمت فرست بر محمد بن علی بنده تو و سلطان قائمبه امر تو و دعوت کننده خلق به راه تو
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَ وَلِیِّ دِینِکَ
پروردگارا درود و رحمت فرست بر علی بن محمد بنده تو و حافظ و نگهبان دین تو
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الْعَامِلِ بِأَمْرِکَ الْقَائِمِ فِی خَلْقِکَ وَ حُجَّتِکَ الْمُؤَدِّی عَنْ نَبِیِّکَ
پروردگارا درود و رحمت فرست بر حسن بن علی که عامل به فرمان تو و قیام کننده در میان خلق تو و حجت تو که از جانب پیغمبرت ادای فرایض دین و تعلیم حق می فرمود
وَ شَاهِدِکَ عَلَی خَلْقِکَ الْمَخْصُوصِ بِکَرَامَتِکَ الدَّاعِی إِلَی طَاعَتِکَ وَ طَاعَةِ رَسُولِکَ صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ
و شاهد بر حقانیت بر خلق بود و به کرامت و لطف تو اختصاص داشت و دعوت خلق به راه طاعت و بندگی تو و طاعت رسول تو نمود درود و رحمتهای تو بر جمیع آن بزرگواران باد
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی حُجَّتِکَ وَ وَلِیِّکَ الْقَائِمِ فِی خَلْقِکَ صَلاَةً تَامَّةً نَامِیَةً بَاقِیَةً
پروردگارا درود فرست بر حجت خود بر اهل عالم و ولی قائم در میان خلق خود درود و رحمتی که تام و کامل و با افزایش و باقی تا ابد باشد
تُعَجِّلُ بِهَا فَرَجَهُ وَ تَنْصُرُهُ بِهَا وَ تَجْعَلُنَا مَعَهُ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ
و آن رحمت موجب تعجیل در فرج و ظهور او شود و هم بآن رحمت او را یاری کنی و ما را هم با او در دنیا و آخرت همنشین گردانی
اللَّهُمَّ إِنِّی أَتَقَرَّبُ إِلَیْکَ بِحُبِّهِمْ وَ أُوَالِی وَلِیَّهُمْ وَ أُعَادِی عَدُوَّهُمْ
پروردگارا من به درگاه تو بواسطه دوستی این بزرگواران تقرب می جویم و دوست آنها را دوست و دشمنانشان را دشمن می دارم
فَارْزُقْنِی بِهِمْ خَیْرَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ
تو هم بواسطه حب آنها خیر دنیا و آخرت را نصیب من بگردان
وَ اصْرِفْ عَنِّی بِهِمْ شَرَّ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ أَهْوَالَ یَوْمِ الْقِیَامَةِ
و شر دنیا و آخرت و اهوال روز قیامت را بواسطه کرامت آن بزرگواران از من دور بگردان
پس می نشینی نزد سر آن حضرت و می گویی:
السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَلِیَّ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا حُجَّةَ اللَّهِ
سلام ما بر تو ای ولی خدا سلام ما بر تو ای حجت بالغه خدا بر خلق
السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا نُورَ اللَّهِ فِی ظُلُمَاتِ الْأَرْضِ السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا عَمُودَ الدِّینِ
سلام ما بر تو ای نور خدا در تاریکیهای زمین سلام ما بر تو ای ستون عمارت دین
السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ آدَمَ صِفْوَةِ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ نُوحٍ نَبِیِّ اللَّهِ
سلام ما بر تو ای وارث علم آدم برگزیده خدا سلام ما بر تو ای وارث حلم نوح پیغمبر خدا
السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ إِبْرَاهِیمَ خَلِیلِ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ إِسْمَاعِیلَ ذَبِیحِ اللَّهِ
سلام ما بر تو ای وارث ابراهیم دوست خاص خدا سلام ما بر تو ای وارث اسماعیل ذبیح خدا
السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ مُوسَی کَلِیمِ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ عِیسَی رُوحِ اللَّهِ
سلام ما بر تو ای وارث کمالات موسای متکلمبا خدا سلام ما بر تو ای وارث عیسای روح قدسی خدا
السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ مُحَمَّدٍ رَسُولِ اللَّهِ
سلام ما بر تو ای وارث حضرت محمد فرستاده خدا
السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیٍّ وَلِیِّ اللَّهِ وَ وَصِیِّ رَسُولِ رَبِّ الْعَالَمِینَ
سلام ما بر تو ای وارث امیر المؤمنین ولی خدا و وصی رسول پروردگار عالم
السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ فَاطِمَةَ الزَّهْرَاءِ السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ سَیِّدَیْ شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ
سلام ما بر تو ای وارث فاطمه زهراء سلام ما بر تو ای وارث حسن و حسین دو سید جوانان اهل بهشت
السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ زَیْنِ الْعَابِدِینَ
سلام ما بر تو ای وارث علی بن الحسین سید اهل عبادت
السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ بَاقِرِ عِلْمِ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ
سلام ما بر تو ای وارث محمد بن علی باقر کاشف و مبین علوم اولین و آخرین
السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الصَّادِقِ الْبَارِّ السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ
سلام ما بر تو ای وارث علم جعفر بن محمد صادق نیکوکار سلام ما بر تو ای وارث مظلومیت موسی بن جعفر
السَّلاَمُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الصِّدِّیقُ الشَّهِیدُ السَّلاَمُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْوَصِیُّ الْبَارُّ التَّقِیُ
سلام ما بر تو ای با صدق و حقیقت و ای شهید راه خدا سلام ما بر تو ای وصی و جانشین رسول (ص) و نیکوکار و متقی
أَشْهَدُ أَنَّکَ قَدْ أَقَمْتَ الصَّلاَةَ وَ آتَیْتَ الزَّکَاةَ
گواهی می دهم که همانا تو نماز را استوار کردی و بپا داشتی و زکوة عطا کردی
وَ أَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَیْتَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ عَبَدْتَ اللَّهَ (مُخْلِصاً) حَتَّی أَتَاکَ الْیَقِینُ
و به وظیفه امر به معروف و نهی از منکر پیوسته قیام کردی تا هنگام رحلتت که مقام شهود و عین الیقین قیامت است فرا رسید
السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا أَبَا الْحَسَنِ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ
سلام ما بر تو ای ابا الحسن الرضا و رحمت و برکات الهی بر روح پاک تو باد
پس خود را بر ضریح می چسبانی و می گویی:
اللَّهُمَّ إِلَیْکَ صَمَدْتُ مِنْ أَرْضِی وَ قَطَعْتُ الْبِلاَدِ رَجَاءَ رَحْمَتِکَ
پروردگارا من قاصد درگاه تو از سرزمین خود و وطن خویش گردیدم تا قطع بلاد و مسافت بسیار به امید رحمت تو
فَلاَ تُخَیِّبْنِی وَ لاَ تَرُدَّنِی بِغَیْرِ قَضَاءِ حَاجَتِی وَ ارْحَمْ تَقَلُّبِی عَلَی قَبْرِ ابْنِ أَخِی رَسُولِکَ صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ
پس مرا از آن درگاه کرم ناامید مساز و تا حاجتم روا مسازی باز مگردان و به روی آوردن به قبر مطهر فرزند علی برادر رسولت صلی الله علیه و آله در حقم ترحم فرما
بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی یَا مَوْلاَیَ أَتَیْتُکَ زَائِراً وَافِداً عَائِذاً مِمَّا جَنَیْتُ عَلَی نَفْسِی وَ احْتَطَبْتُ عَلَی ظَهْرِی
ای مولای من پدر و مادرم فدای تو باد من بعزم زیارتت آمدم و بدرگاه شما وارد شده و پناه آورده ام بشما از شر و عذاب آنچه بر خود خیانت کرده ام و بار سنگین گناه را به دوش کشیده ام
فَکُنْ لِی شَافِعاً إِلَی اللَّهِ یَوْمَ فَقْرِی وَ فَاقَتِی فَلَکَ عِنْدَ اللَّهِ مَقَامٌ مَحْمُودٌ وَ أَنْتَ عِنْدَهُ وَجِیهٌ
تا تو به درگاه خدا روز فقر و بینواییم مرا شفاعت کنی که تو را نزد خدا مقام محمود شفاعت است و نزد حق محبوب و آبرومندی
پس دست راست را بلند می کنی و دست چپ را بر قبر می گشایی و می گویی:
اللَّهُمَّ إِنِّی أَتَقَرَّبُ إِلَیْکَ بِحُبِّهِمْ وَ بِوِلاَیَتِهِمْ أَتَوَلَّی آخِرَهُمْ بِمَا تَوَلَّیْتُ بِهِ أَوَّلَهُمْ وَ أَبْرَأُ مِنْ کُلِّ وَلِیجَةٍ دُونَهُمْ
پروردگارا من همانا به درگاه حضرتت تقرب می جویم بواسطه محبت و دوستی اهل بیت و اول و آخرین این خاندان رسالت را یک یک دوست می دارم و از همه وسیلهای غیر اینها بیزارم
اللَّهُمَّ الْعَنِ الَّذِینَ بَدَّلُوا نِعْمَتَکَ وَ اتَّهَمُوا نَبِیَّکَ وَ جَحَدُوا بِآیَاتِکَ وَ سَخِرُوا بِإِمَامِکَ
خدایا لعنت کن کسانی را که نعمتت را مبدل کردند و پیغمبرت را متهم داشته و آیات تو را انکار کردند
وَ حَمَلُوا النَّاسَ عَلَی أَکْتَافِ آلِ مُحَمَّدٍ
و مردم را بر علیه آل محمد وادار کردند
اللَّهُمَّ إِنِّی أَتَقَرَّبُ إِلَیْکَ بِاللَّعْنَةِ عَلَیْهِمْ وَ الْبَرَاءَةِ مِنْهُمْ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ یَا رَحْمَانُ
پروردگارا من به درگاه تو تقرب می جویم به لعن کردن و بیزاری جستن از آن مردم در دنیا و آخرت ای خدای مهربان
پس برمی گردی و بنزد پای آن حضرت می روی و می گویی:
صَلَّی اللَّهُ عَلَیْکَ یَا أَبَا الْحَسَنِ صَلَّی اللَّهُ عَلَی رُوحِکَ وَ بَدَنِکَ
درود و رحمت خدا بر تو ای ابا الحسن الرضا درود و رحمت حق بر روح و جسم پاک تو باد
صَبَرْتَ وَ أَنْتَ الصَّادِقُ الْمُصَدَّقُ قَتَلَ اللَّهُ مَنْ قَتَلَکَ بِالْأَیْدِی وَ الْأَلْسُنِ
تو صبر کردی و تو در دین خدا با صدق و حقیقت و تصدیق کامل بودی خدا بکشد آنان را که تو را کشتند و به دست و زبان تو را آزردند
نماز زیارت امام رضا (ع)
پس تضرع و مبالغه کن در لعنت کردن بر کشنده امیر المؤمنین و قاتلان حسن و حسین علیهم السلام و قاتلان جمیع اهل بیت رسول خدا علیهم السلام پس از پشت قبر برو و نزد سر آن حضرت دو رکعت نماز بکن در رکعت اول سوره یس و در رکعت دوم سوره الرحمن بخوان و جهد کن در دعا و تضرع و بسیار دعا کن از برای خود و پدر و مادر خود و جمیع برادران مؤمن خود و آنچه خواهی نزد سر آن حضرت بمان و باید که نمازهای خود را نزد قبر بکنی.
دعای بعد نماز زیارت امام رضا (ع)
مؤلف گوید که این زیارت بهترین زیارات آن حضرت است و در فقیه و عیون و کتب علامه مجلسی و غیره وَ سَخِرُوا بِإِمَامِکَ که در آخر زیارت است با دو میم است یعنی و لعنت کن خداوندا کسانی را که استهزا نمودند به امامی که تو از جهه ایشان مقرر فرمودی و لکن در مصباح الزایر سَخِرُوا بِأَیَّامِکَ است و این نیز درست بلکه شاید از جهتی اولی باشد چه آنکه مراد از ایام ائمه علیهم السلام است چنانکه در خبر صقر بن ابی دلف در فصل پنجم از باب اول معلوم شد و بدان نیز که لعنت کردن بر قاتلان ائمه علیهم السلام به هر زبانی که کرده شود خوب است و اگر این عبارت را که از بعضی ادعیه اخذ شده بخواند شاید انسب باشد.
اَللَّهُمَّ الْعَنْ قَتَلَةَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ قَتَلَةَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ وَ قَتَلَةَ أَهْلِ بَیْتِ نَبِیِّکَ
خدایا لعنت کن قاتلان امیر المؤمنین و قاتلان و کشندگان حسن و حسین علیهم السلام را و همچنین قاتلان اهل بیت پیغمبرت را
اللَّهُمَّ الْعَنْ أَعْدَاءَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ قَتَلَتَهُمْ
بارالها لعنت کن دشمنان آل محمد را و کشندگان آنها را
وَ زِدْهُمْ عَذَاباً فَوْقَ الْعَذَابِ وَ هَوَاناً فَوْقَ هَوَانٍ وَ ذُلاًّ فَوْقَ ذُلٍّ وَ خِزْیاً فَوْقَ خِزْیٍ
و بیفزا عذاب آنها را روی عذاب و خواری و زبونی روی خواری و زبونی و رسوایی فوق رسوایی
اللَّهُمَّ دُعَّهُمْ إِلَی النَّارِ دَعّاً وَ أَرْکِسْهُمْ فِی أَلِیمِ عَذَابِکَ رَکْساً وَ احْشُرْهُمْ وَ أَتْبَاعَهُمْ إِلَی جَهَنَّمَ زُمَراً
پروردگارا آنان را بسوی آتش به سختی بران و در عذاب دردناک و الیمت سرنگونشان فرمای یکباره و با اتباع و پیروانشان بسوی دوزخ گروه گروه محشورشان فرمای.
دعای دیگری برای بعد نماز زیارت امام رضا (ع)
و در تحفة الزائر است که شیخ مفید ذکر کرده که مستحب است که بعد از نماز زیارت امام رضا علیه السلام، این دعا بخوانند
اَللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ یَا اللَّهُ الدَّائِمُ فِی مُلْکِهِ الْقَائِمُ فِی عِزِّهِ الْمُطَاعُ فِی سُلْطَانِهِ الْمُتَفَرِّدُ فِی کِبْرِیَائِهِ
پروردگارا همانا از تو درخواست می کنم ای خدایی که سلطنتش ابدی است و در مقام عزت به ذات خود قائم و حکمش در همه عالم مطاع و در عظمت و کبرایی یکتا است
الْمُتَوَحِّدُ فِی دَیْمُومِیَّةِ بَقَائِهِ الْعَادِلُ فِی بَرِیَّتِهِ الْعَالِمُ فِی قَضِیَّتِهِ الْکَرِیمُ فِی تَأْخِیرِ عُقُوبَتِهِ
و یگانه و بی شریک در وجود سرمدی است با عدل در کار خلق خود و دانا در قضاء و قدر خویش است و کریم و مهربان در تأخیر عقوبت بندگان است
إِلَهِی حَاجَاتِی مَصْرُوفَةٌ إِلَیْکَ وَ آمَالِی مَوْقُوفَةٌ لَدَیْکَ وَ کُلَّمَا وَفَّقْتَنِی مِنْ خَیْرٍ (بِخَیْرٍ) فَأَنْتَ دَلِیلِی عَلَیْهِ وَ طَرِیقِی إِلَیْهِ
ای خدای من حاجتهایم از هر در منصرف به درگاه کرم توست و آرزوهایم همه متوقف نزد توستو هر گاه مرا بر کار خیری موفق داشتی پس راهنمایم به خیر تو شدی بلکه راهم تویی
یَا قَدِیراً لاَ تَئُودُهُ الْمَطَالِبُ یَا مَلِیّاً یَلْجَأُ إِلَیْهِ کُلُّ رَاغِبٍ
ای قادری که خلق هر قدر از او طلب و درخواست کنند بر اعطای آن مطلب توانائی و از کثرت مطالب خلق خستگی و ملال نخواهی یافت ای دارایی که هر محتاجی پناه بدرگاه تو آورد و راغب عطای توست
مَا زِلْتُ مَصْحُوباً مِنْکَ بِالنِّعَمِ جَارِیاً عَلَی عَادَاتِ الْإِحْسَانِ وَ الْکَرَمِ
من همیشه با نعمتهایت قرین بوده ام و عادات احسان و لطف و کرمت بر من پی در پی است
أَسْأَلُکَ بِالْقُدْرَةِ النَّافِذَةِ فِی جَمِیعِ الْأَشْیَاءِ وَ قَضَائِکَ الْمُبْرَمِ الَّذِی تَحْجُبُهُ بِأَیْسَرِ الدُّعَاءِ
ای خدا از تو درخواست می کنم به حق قدرت کامل و نافذت در جمیع موجودات و قضای مقطوعت که به دعایی آسان مستور می گردانی
وَ بِالنَّظْرَةِ الَّتِی نَظَرْتَ بِهَا إِلَی الْجِبَالِ فَتَشَامَخَتْ وَ إِلَی الْأَرَضِینَ فَتَسَطَّحَتْ وَ إِلَی السَّمَاوَاتِ فَارْتَفَعَتْ وَ إِلَی الْبِحَارِ فَتَفَجَّرَتْ
و بدان نظر عنایتی که به کوه ها کردی آنها را رفیع ساختی و به زمین نمودی آن را مسطح گردانیدی و به آسمانها نمودی و رفعت بدانها بخشیدی و به دریاها انداختی و به جریان و تموج آوردی
یَا مَنْ جَلَّ عَنْ أَدَوَاتِ لَحَظَاتِ الْبَشَرِ وَ لَطُفَ عَنْ دَقَائِقِ خَطَرَاتِ الْفِکَرِ
ای آنکه بزرگتری از قوای ادراکی بشر و لطیفتری از آنکه به فکر و اندیشه احدی خطور کنی
لاَ تُحْمَدُ یَا سَیِّدِی إِلاَّ بِتَوْفِیقٍ مِنْکَ یَقْتَضِی حَمْداً وَ لاَ تُشْکَرُ عَلَی أَصْغَرِ مِنَّةٍ إِلاَّ اسْتَوْجَبْتَ بِهَا شُکْراً
کسی ثناء و حمد تو را جز به توفیق تو نتواند و آن توفیق باز مستوجب حمد دیگری است و کسی شکر تو بر کوچکترین نعمتت نتواند مگر آنکه مستوجب شکر دیگری باشی
فَمَتَی تُحْصَی نَعْمَاؤُکَ یَا إِلَهِی وَ تُجَازَی آلاَؤُکَ یَا مَوْلاَیَ وَ تُکَافَأُ صَنَائِعُکَ
باری ای خدای من کی توان نعمتهای بیحد و نهایتت را به شمار آورد و بر آن نعم و آلاء سپاسگزاری کرد و صنایع و عطایای تو را کی تواند خلق از عهده عوض و تکافیء آن برآید
یَا سَیِّدِی وَ مِنْ نِعَمِکَ یَحْمَدُ الْحَامِدُونَ وَ مِنْ شُکْرِکَ یَشْکُرُ الشَّاکِرُونَ
ای سید من در صورتی که به نعمتهای تو حمد و ستایش گزارانت حمد و ستایش تو گویند
وَ أَنْتَ الْمُعْتَمَدُ لِلذُّنُوبِ فِی عَفْوِکَ وَ النَّاشِرِ عَلَی الْخَاطِئِینَ جَنَاحَ سِتْرِکَ
تویی که بر عفو و بخششت معصیت کاران اعتماد دارند و تویی که پر و بال پرده پوشی و عفوت بر سر خطا کاران گسترده است
وَ أَنْتَ الْکَاشِفُ لِلضُّرِّ بِیَدِکَ فَکَمْ مِنْ سَیِّئَةٍ أَخْفَاهَا حِلْمُکَ حَتَّی دَخِلَتْ وَ حَسَنَةٍ ضَاعَفَهَا فَضْلُکَ حَتَّی عَظُمَتْ عَلَیْهَا مُجَازَاتُکَ
و تو غم و رنج و الام خلق را به دست لطف برطرف میسازی و چه بسیار گناهان را حلم تو پنهان کرده تا محو و نابود گردانید و چه حسناتی را که تو چندین برابر کردی تا آنکه پاداش تو بر آن عظیم گشت
جَلَلْتَ أَنْ یُخَافَ مِنْکَ إِلاَّ الْعَدْلُ وَ أَنْ یُرْجَی مِنْکَ إِلاَّ الْإِحْسَانُ وَ الْفَضْلُ
و از آن بزرگتر و برتری که از غیرعدالتت ترسان باشند و تو کریمتر از آنی که خلق جز فضل و احسان از تو امید دارند
فَامْنُنْ عَلَیَّ بِمَا أَوْجَبَهُ فَضْلُکَ وَ لاَ تَخْذُلْنِی بِمَا یَحْکُمُ بِهِ عَدْلُکَ
پس ای خدا بر من منت گذار به چیزی که مقتضای فضل و کرم توست و به عدل خود مرا خوار مگردان
سَیِّدِی لَوْ عَلِمَتِ الْأَرْضُ بِذُنُوبِی لَسَاخَتْ بِی أَوِ الْجِبَالُ لَهَدَّتْنِی أَوِ السَّمَاوَاتُ لاَخْتَطَفَتْنِی
ای آقای من اگر زمین آگه از گناهان من بود مرا در قعر خود فرو می برد و اگر کوه ها مطلع بود بر سر من خراب میشد و اگر آسمانها مرا قطعه قطعه
أَوِ الْبِحَارُ لَأَغْرَقَتْنِی سَیِّدِی سَیِّدِی سَیِّدِی مَوْلاَیَ مَوْلاَیَ مَوْلاَیَ
و اگر دریاها مرا غرق میکرد ای آقای من ای آقای من ای آقای من ای مولای من ای مولای من ای مولای من
قَدْ تَکَرَّرَ وُقُوفِی لِضِیَافَتِکَ فَلاَ تَحْرِمْنِی مَا وَعَدْتَ الْمُتَعَرِّضِینَ لِمَسْأَلَتِکَ
چه بسیار به درگاهت به مهمانی آمدم پس مرا از آنچه به سائلان درگاهت که به سؤال متعرض احسان تواند وعده فرمودی محروم مساز
یَا مَعْرُوفَ الْعَارِفِینَ یَا مَعْبُودَ الْعَابِدِینَ یَا مَشْکُورَ الشَّاکِرِینَ یَا جَلِیسَ الذَّاکِرِینَ
ای مشهود عارفان و ای معبود اهل عبادت و معرفت و مشکور سپاسگزاران ای همنشین یاد کنندگان از تو
یَا مَحْمُودَ مَنْ حَمِدَهُ یَا مَوْجُودَ مَنْ طَلَبَهُ یَا مَوْصُوفَ مَنْ وَحَّدَهُ یَا مَحْبُوبَ مَنْ أَحَبَّهُ
و ای پسند خاطر آنکه تو را حمد و ثنا گوید ای موجود حاضر برای هر که تو را طلبد ای شناخته شده نزد آنکه تو را به وحدانیت شناخت و ای محبوب آنکه تو را دوست دارد
یَا غَوْثَ مَنْ أَرَادَهُ یَا مَقْصُودَ مَنْ أَنَابَ إِلَیْهِ
ای پناه آنکه تو را خواهد ای مقصود آنکه به درگاه تو رجوع و انابه کند
یَا مَنْ لاَ یَعْلَمُ الْغَیْبَ إِلاَّ هُوَ یَا مَنْ لاَ یَصْرِفُ السُّوءَ إِلاَّ هُوَ یَا مَنْ لاَ یُدَبِّرُ الْأَمْرَ إِلاَّ هُوَ
ای خدایی که به علم غیب عالم کس جز تو آگاه نیست ای خدایی که جز تو کسی برطرف کننده رنج و آلام خلق نیست ای کسی که تدبیر امور عالم تنها بدست توست
یَا مَنْ لاَ یَغْفِرُ الذَّنْبَ إِلاَّ هُوَ یَا مَنْ لاَ یَخْلُقُ الْخَلْقَ إِلاَّ هُوَ یَا مَنْ لاَ یُنَزِّلُ الْغَیْثَ إِلاَّ هُوَ
ای کسی که گناه خلق را جز تو کسی نتواند بخشید ای کسی که خلق عالم را بیافرید ای کسی که جز تو کسی باران را نبارد
صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِی یَا خَیْرَ الْغَافِرِینَ
درود فرست بر محمد و آل اطهارش و مرا بیامرز ای بهترین آمرزندگان
رَبِّ إِنِّی أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ حَیَاءٍ وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ رَجَاءٍ وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ إِنَابَةٍ
پروردگارا همانا من از تو آمرزش میطلبم از راه حیا و شرمساری و باز آمرزش می طلبم به طریق رجا و امیدواری و باز آمرزش می طلبم از روی توبه و انابه و بازگشت به درگاه تو
وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ رَغْبَةٍ وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ رَهْبَةٍ
و آمرزش می طلبم با حال شوق و رغبت و آمرزش می طلبم با حال خوف و ترس
وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ طَاعَةٍ وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ إِیمَانٍ وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ إِقْرَارٍ
و استغفار می کنم از روی طاعت و بندگی تو و آمرزش می طلبم از روی ایمان به تو و آمرزش می طلبم با حال اقرار و اعتراف به گناه
وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ إِخْلاَصٍ وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ تَقْوَی
و آمرزش می طلبم از روی اخلاص و آمرزش می طلبم از روی تقوی و پارسایی
وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ تَوَکُّلٍ وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ ذِلَّةٍ
و آمرزش می طلبم از روی توکل به خدا و آمرزش می طلبم از روی ذلت و مسکنت
وَ أَسْتَغْفِرُکَ اسْتِغْفَارَ عَامِلٍ لَکَ هَارِبٍ مِنْکَ إِلَیْکَ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
و استغفار می کنم استغفار کسی که برای تو به کار پرداخته و از تو بسوی تو می گریزد پس خدایا درود فرست بر محمد و آل محمد
وَ تُبْ عَلَیَّ وَ عَلَی وَالِدَیَّ بِمَا تُبْتَ وَ تَتُوبُ عَلَی جَمِیعِ خَلْقِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
و بر من و والدینم به قبول توبه و مغفرت و آمرزش باز گرد بدان قسمی که توبه جمیع خلق خود را می پذیری ای مهربانترین مهربانان عالم
یَا مَنْ یُسَمَّی بِالْغَفُورِ الرَّحِیمِ یَا مَنْ یُسَمَّی بِالْغَفُورِ الرَّحِیمِ یَا مَنْ یُسَمَّی بِالْغَفُورِ الرَّحِیمِ
ای آنکه به نام غفور و رحیم نامیده می شوی ای آنکه به نام غفور و رحیم نامیده می شوی ای آنکه به نام غفور و رحیم نامیده می شوی
صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اقْبَلْ تَوْبَتِی وَ زَکِّ عَمَلِی وَ اشْکُرْ سَعْیِی وَ ارْحَمْ ضَرَاعَتِی
درود فرست بر محمد و آل او و توبه مرا بپذیر و عملم را پاکیزه دار و بر سعی و کوششم پاداش عطا فرما و به تضرع و زاریم ترحم کن
وَ لاَ تَحْجُبْ صَوْتِی وَ لاَ تُخَیِّبْ مَسْأَلَتِی یَا غَوْثَ الْمُسْتَغِیثِینَ
و صدای دعایم را از سمع قبول خود دور و مستور مساز و سؤال و درخواستم را عطا کن و محروم و ناامیدم مگردان ای پناه بخش فریاد خواهان
وَ أَبْلِغْ أَئِمَّتِی سَلاَمِی وَ دُعَائِی وَ شَفِّعْهُمْ فِی جَمِیعِ مَا سَأَلْتُکَ وَ أَوْصِلْ هَدِیَّتِی إِلَیْهِمْ کَمَا یَنْبَغِی لَهُمْ
و سلام و دعایم را به امامان و پیشوایانم برسان و در آنچه از تو درخواست کردم آن بزرگواران را شفیع من گردان و هدیه مرا به آن بزرگواران چنانکه لایق آنهاست واصل ساز
وَ زِدْهُمْ مِنْ ذَلِکَ مَا یَنْبَغِی لَکَ بِأَضْعَافٍ لاَ یُحْصِیهَا غَیْرُکَ
و بر آن هدیه آنچه سزاوار کرم توست هم چندین برابر که جز تو کسی شمارشش نداند بیفزا
وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی أَطْیَبِ الْمُرْسَلِینَ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ
که هیچ قدرت و نیرویی جز بواسطه خدای بلند مرتبه بزرگ نخواهد بود و خدا درود و رحمت فرستد بر نیکوترین پیغمبران محمد (ص) و آل اطهار او.
مولف گوید که علامه مجلسی در بحار از بعض مولفات قدمای اصحاب، زیارتی برای حضرت امام رضا(ع) نقل کرده که معروف است به جوادیه و در آخر آن زیارت است که نماز زیارت به جا آور و تسبیح کن و هدیه نما آن را به آن حضرت، پس بگو:
اَللهُمَّ اِنّی اَساَلُکَ یا اللهُ الدّائِمُ
و این دعا را تا به آخر نقل کرده. پس هرگاه در آن مشهد مقدس آن زیارت را خواندی این دعا را ترک مکن.
زیارت جامعه صغیره
شیخ صدوق در کتاب «من لا یحضره الفقیه» روایت کرده:که از حضرت امام رضا(علیه السلام) در باب آمدن نزد قبر حضرت امام موسی بن جعفر پرسیدند، آن حضرت فرمود:در مساجدی که در اطراف قبر آن حضرت است نماز بخوانید و در همه مکان ها (یعنی در زیارت هر یک از امامان (علیهم السلام) یا مطلق زیارت گاه های شریفهٔ مقدّسه، مانند آرامگاه های پیامبران و سایر اوصیا چنان که روشن است، جایز است اینکه بگویید:
اَلسَّلاَمُ عَلَی أَوْلِیَاءِ اللَّهِ وَ أَصْفِیَائِهِ السَّلاَمُ عَلَی أُمَنَاءِ اللَّهِ وَ أَحِبَّائِهِ
سلام بر اولیاء خدا و برگزیدگان او باد سلام بر آنان که امین خدا هستند سلام بر دوستان (خاص) خدا
السَّلاَمُ عَلَی أَنْصَارِ اللَّهِ وَ خُلَفَائِهِ السَّلاَمُ عَلَی مَحَالِّ مَعْرِفَةِ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَی مَسَاکِنِ ذِکْرِ اللَّهِ
سلام بر یاری کنندگان (دین) خدا و جانشینان و خلفای الهی سلام بر دلهای محل معرفت خدا سلام بر قلوب پاک که منزلگاه ذکر خداست
السَّلاَمُ عَلَی مُظْهِرِی أَمْرِ اللَّهِ وَ نَهْیِهِ السَّلاَمُ عَلَی الدُّعَاةِ إِلَی اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَی الْمُسْتَقِرِّینَ فِی مَرْضَاةِ اللَّهِ
سلام بر آشکار کنندگان امر و نهی وحی خدا سلام بر داعیان خلق بسوی خدا سلام بر آنان که در راه رضای خدا ثابت قدم و پایدارند
السَّلاَمُ عَلَی الْمُخْلِصِینَ فِی طَاعَةِ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَی الْأَدِلاَّءِ عَلَی اللَّهِ
سلام بر آنان که در طاعت خدا با اخلاصند سلام بر رهبران خلق بسوی خدا
السَّلاَمُ عَلَی الَّذِینَ مَنْ وَالاَهُمْ فَقَدْ وَالَی اللَّهَ وَ مَنْ عَادَاهُمْ فَقَدْ عَادَی اللَّهَ وَ مَنْ عَرَفَهُمْ فَقَدْ عَرَفَ اللَّهَ
سلام بر آنان که هر که آنها را دوست دارد خدا را دوست داشته و هر که با آنها دشمن است با خدا دشمن است و هر که آنان را شناخت خدا را شناخته
وَ مَنْ جَهِلَهُمْ فَقَدْ جَهِلَ اللَّهَ وَ مَنِ اعْتَصَمَ بِهِمْ فَقَدِ اعْتَصَمَ بِاللَّهِ
و هر که آن بزرگواران را نشناخت خدا را نشناخته است و هر کس در امان آنها رفت و به آنها چنگ زد در حفظ و امان خدا رفته
وَ مَنْ تَخَلَّی مِنْهُمْ فَقَدْ تَخَلَّی مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ
و هر کس آنها را واگذاشت خدای عز و جل را واگذاشته
وَ أُشْهِدُ اللَّهَ أَنِّی سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمْتُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبْتُمْ مُؤْمِنٌ بِسِرِّکُمْ وَ عَلاَنِیَتِکُمْ مُفَوِّضٌ فِی ذَلِکَ کُلِّهِ إِلَیْکُمْ
و خدا را گواه می گیرم که من صلحم با هر که شما صلح باشید و در جنگ و مخالفتم با هر که شما در جنگ و خلاف باشید و من در ظاهر و باطن به شما ایمان دارم و کارم را در همه حال به شما تفویض کرده ام
لَعَنَ اللَّهُ عَدُوَّ آلِ مُحَمَّدٍ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ وَ أَبْرَأُ إِلَی اللَّهِ مِنْهُمْ
خدا لعنت کند دشمنان آل محمد (ع) را از جن و انس و من بسوی خدا از آنها بیزاری می جویم
وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ
و درود خدا بر محمد (ص) و آلش باد.
و این زیارت در کتاب کافی و تهذیب و کامل الزیاره نقل شده و در همه کتب بعد از اتمام زیارت مذکور است که این یعنی این کلماتی که ذکر شد مجزی است در همه زیارتها و بسیار صلوات می فرستی بر محمد و آل محمد علیهم السلام و نام می بری یک یک را به نامهای ایشان و بیزاری می جویی از دشمنان ایشان و اختیار می نمایی هر دعایی را که خواهی از برای خود و مؤمنین و مؤمنات مؤلف گوید که ظاهر آن است که تتمه مذکوره جزء حدیث بوده باشد و بر تقدیری که عبارت بعضی از محدثین باشد چون اعاظم مشایخ حدیث چنین فهمیده اند که در همه زیارتها کافی است چنانچه ظاهر اول حدیث بر آن دلالت دارد و در باب زیارات جامعه نقل نموده اند و الفاظ زیارت همه از صفات جامعه است که اختصاص به بعضی ندارد بنابر این خاطر از جامعه بودن این زیارت جمع و خواندن آن در همه مشاهد حتی در مشاهد انبیا و اوصیا علیهم السلام چنانچه جمعی از علما در مشهد جناب یونس علیه السلام نقل کرده اند مناسب است و چون در ذیل زیارت امر به صلوات بر هر یک بخصوص وارد شده است اگر صلوات منسوبه به ابو الحسن ضراب اصفهانی را که در آخر اعمال روز جمعه نقل کردیم بخوانی بسیار مناسب است.
صلوات خاص امام رضا (ع)
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی عَلِیِّ بْنِ مُوسَی الرِّضَا الْمُرْتَضَی الاِْمامِ التَّقِیِّ النَّقِیِّ وَحُجَّتِکَ عَلی مَنْ فَوْقَ الاَْرْضِ وَمَنْ تَحْتَ الثَّری الصِّدّیقِ الشَّهیدِ صَلوةً کَثیرَةً تآمَّةً زاکِیَةً مُتَواصِلَةً مُتَواتِرَةً مُتَرادِفَةً کَاَفْضَلِ ما صَلَّیْتَ عَلی اَحَدٍ مِنْ اَوْلِیآئِکَ
خدایا درود فرست بر علی بن موسی الرضا آن امام پسندیده با تقوای پاک و حجت تو بر هر که روی زمین و هر که در زیر زمین است آن راستگوی شهید درودی بسیار و تام و تمام و پاکیزه و پیوسته و پی در پی و دنبال هم مانند بهترین درودی که می فرستی بر یکی از دوستانت
نماز و زیارت مختصر امام رضا علیه السلام
زیارتی است که شیخ مفید در کتاب «مُقنعه» نقل کرده و فرموده:پس از آنکه غسل زیارت کردی و پاکیزه ترین جامه های خود را پوشیدی نزد قبر آن حضرت می ایستی و می گویی :
السَّلامُ عَلَیْکَ یَا وَلِیَّ اللّٰهِ وَابْنَ وَلِیِّهِ، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا حُجَّةَ اللّٰهِ وَابْنَ حُجَّتِهِ، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا إِمامَ الْهُدیٰ وَالْعُرْوَةَ الْوُثْقیٰ وَرَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَکاتُهُ، أَشْهَدُ أَنَّکَ مَضَیْتَ عَلَیٰ مَا مَضیٰ عَلَیْهِ آباؤُکَ الطَّاهِرُونَ صَلَواتُ اللّٰهِ عَلَیْهِمْ، لَمْ تُؤْثِرْ عَمیً عَلَیٰ هُدیً، وَلَمْ تَمِلْ مِنْ حَقٍّ إِلیٰ باطِلٍ، وَأَنَّکَ نَصَحْتَ لِلّٰهِ وَ لِرَسُولِهِ، وَأَدَّیْتَ الْأَمانَةَ، فَجَزاکَ اللّٰهُ عَنِ الْإِسْلامِ وَأَهْلِهِ خَیْرَ الْجَزَاءِ، أَتَیْتُکَ بِأَبِی وَأُمِّی زَائِراً عَارِفاً بِحَقِّکَ، مُوالِیاً لِأَوْلِیائِکَ، مُعادِیاً لِأَعْدائِکَ، فَاشْفَعْ لِی عِنْدَ رَبِّکَ
.سلام بر تو ای ولی خدا و فرزند ولی خدا، سلام بر تو ای حجّت خدا و فرزند حجّت خدا، سلام بر تو ای امام هدایت و دستاویز استوارتر و رحمت و برکات خدا بر تو باد، گواهی می دهم که تو گذشتی بر آنچه پدران پاک تو گذشتند، کوردلی را بر هدایت ترجیح ندادی و از حق به باطل منحرف نگشتی و برای خدا و رسولش خیرخواهی نمودی و امانت را ادا کردی، خدا از سوی اسلام و اهلش تو را پاداش دهد.بهترین پاداش، من به عنوان زائر به حضورت آمدم، به حقّت آگاهم، دوستدار دوستانت و دشمن دشمنانت هستم، مرا نزد پروردگارت شفاعت کن.
سپس خود را به قبر بچسبان و آن را ببوس و دو طرف صورت خود را بر آن بگذار، آنگاه به جانب بالای سر بازگرد و بگو:
السَّلامُ عَلَیْکَ یَا مَوْلایَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللّٰهِ وَرَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَکاتُهُ، أَشْهَدُ أَنَّکَ الْإِمامُ الْهادِی وَالْوَلِیُّ الْمُرْشِدُ، أَبْرَأُ إِلَی اللّٰهِ مِنْ أَعْدائِکَ، وَأَتَقَرَّبُ إِلَی اللّٰهِ بِوِلایَتِکَ صَلَّی اللّٰهُ عَلَیْکَ وَرَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَکاتُهُ.
سلام بر تو ای مولایم ای فرزند رسول خدا و رحمت و برکات خدا بر تو باد. گواهی می دهم که تو پیشوای راهنما و سرپرست ارشاد کننده ای، به سوی خدا از دشمنانت بیزاری می نمایم و به ولایتت به جانب خدا تقرّب می جویم، درود و رحمت و برکات خدا بر تو باد.
آنگاه دو رکعت نماز زیارت به جای آر و بعد از آن هرچه خواستی نماز بخوان و به طرف پایین پا بازگرد و به آنچه می خواهی دعا کن، ان شاء الله.
شهادت امام رضا علیه السلام
حضرت علی بن موسی الرضا (ع) در ۵۵ سالگی در خلافت مأمون عباسی و با توطئه وی در خراسان مسموم و در پایان ماه صفر سال ۲۰۳ قمری به شهادت رسیدند. حرم امام رضا (ع) در ایران در استان خراسان رضوی و در مرکز شهر مشهد می باشد و نزد مسلمانان شیعه بسیار مقدس و قابل احترام می باشد.
نظر شما