به گزارش سلام نو_ فرهنگ و هنر: خداوند برای وارد شدن به بهشت و جهنم مراتب مختلفی را تعیین کرده است که انسانها با توجه به اعمال خود و میزان خوب و بد بودن آنها از درهای مختلفی وارد بهشت یا جهنم می شوند. هر کدام از درهای بهشت یا جهنم، درجه ای از خوب و بد بودن بهشت و جهنم را نشان می دهند.
خداوند در قرآن جهنم را نیز مانند بهشت دارای در می داند و می فرماید:همان دوزخی که هفت در دارد، و برای هر دری گروهی از پیروان شیطان تقسیم شده اند «لَها سَبْعَهُ أَبْوابٍ لِکلِّ بابٍ مِنْهُمْ جُزْءٌ مَقْسُومٌ»؛ جهنم نیز هفت در دارد و برای هر دری، گروه معینی از آنها تقسیم شده اند. (سوره حجر، آیه۴۴)
دوزخ به بیان قرآن هفت «در» دارد؛ اما درهای بهشت در چهار آیه قرآن، به طور مطلق و بدون تعیین تعداد آمده است. (سوره ص، آیه ۵۰؛ سوره زمر، آیه ۷۱ تا ۷۳)
امام صادق(ع)، به نقل از پدر بزرگوار خود می فرماید:
جهنّم هفت در دارد؛ از یک در فرعون و هامان و قارون داخل می شوند، و از یک در مشرکین و کافرینی که به قدر یک چشم بر هم زدن ایمان نیاورده اند، و از یک در بنو امیه وارد می شوند که اختصاص به آنان دارد و کسی در آن در با آنها شریک نیست؛ و آن باب لَظَی و باب سَقَر و باب هاویه است.
و چون وارد آن در شوند، آن در آنها را هفتاد سال راه پائین می برد، و هر بار که آنها را هفتاد سال به پائین ببرد آتش چنان فورانی کند که شعله و شراره اش آنها را به طبقات بالا تا هفتاد سال راه پرتاب کند، و هم چنین باز آنها را هفتاد سال راه پائین می برد؛ و پیوسته به همین طرز هستند ابداً و به طور جاودانی و خلود می مانند.
و از یک در آن، دشمنان ما و مبغضان ما و خوارکنندگان ما وارد می شوند، و آن در بزرگترین در است و آتش آن نیز شدیدتر است. («خصال» طبع سنگی، ج ۲، ص ۱۲؛ بحار الانوار، ج ۸، ص ۲۸۵)
در حقیقت درهای جهنم برای گناهانی است که انسان به سبب انجام آنها وارد دوزخ می شود، هر در برای نوعی از گناه است. واضح است درهای زیاد به منظور کثرت افراد هنگام ورود نیست، همچنین جنبه تشریفاتی ندارد، بلکه به عوامل مختلفی اشاره می کند که انسان با ارتکاب به آنها وارد بهشت یا جهنم می شود. همانطور که درهای بهشت برای طاعات، اعمال صالح و مجاهدت هایی است که بوسیله آن بهشتیان وارد بهشت می شوند.
اما در احادیث دیگر برای بهشت،هشت در عنوان شده است.
چنانچه امام جعفر صادق(ع) فرموده است:
بدانید که بهشت هشت در دارد و عرض هر دری، به اندازه چهل سال راه است. (الخصال، ص ۴۰۸)
چرا بهشت ۸ در و جهنم ۷ در دارد؟
۱. در آیات متعددی از قرآن کریم آمده است که برای بهشت و جهنم درهائی وجود دارد از جمله در این دو آیه:
«وَسِیقَ الَّذِینَ کَفَرُوا إِلَیٰ جَهَنَّمَ زُمَرًا ۖ حَتَّیٰ إِذَا جَاءُوهَا فُتِحَتْ أَبْوَابُهَا »؛ و کسانی که کافر شدند گروه گروه به سوی جهنم رانده می شوند وقتی به دوزخ رسیدند درهای آن گشوده می شود. (سوره زمر، آیه ۷۱)
«وَسِیقَ الَّذِینَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَی الْجَنَّةِ زُمَرًا ۖ حَتَّیٰ إِذَا جَاءُوهَا وَفُتِحَتْ أَبْوَابُهَا »؛و کسانی که تقوای الهی پیشه کردند گروه گروه به سوی بهشت برده می شوند و هنگامی که به آن می رسند درهای بهشت گشوده می شود. (سوره زمر، آیه ۷۳)
در قرآن به تعداد درهای بهشت اشاره ای نشده است اما در مورد تعداد درهای جهنم می فرماید:
«وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِینَ، لَهَا سَبْعَةُ أَبْوَابٍ لِکُلِّ بَابٍ مِنْهُمْ جُزْءٌ مَقْسُومٌ»؛ و دوزخ میعادگاه همه آنهاست هفت در دارد و برای هر دری گروه معینی از آنها تقسیم شده اند. (سوره حجر، آیه ۴۳ و ۴۴)
۲. جهنم دارای هفت در است و مطابق روایات، بهشت دارای هشت در می باشد. (خصال صدوق ج۲ ص۴۰۸ باب الثمانیه ح۶)
این تفاوت بیانگر آن است که راههای نیل به بهشت بیش از جهنم است زیرا رحمت خداوند بر غضبش پیشی دارد، (یا من سبقت رحمته غضبه)(دعای جوشن کبیر)
۳. وجود درهای متعدد برای بهشت و جهنم به دلیل مراتب اعمال خوب و بد و درجات افراد دارای طبقات است که با میزان اعمال خوب یا بد افراد متفاوت است مثلا درباره منافقان آمده است که آنان در پائین ترین درکات دوزخ قرار دارند:
«إِنَّ الْمُنَافِقِینَ فِی الدَّرْکِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ وَلَن تَجِدَ لَهُمْ نَصِیرًا»، (سوره نساء، آیه ۱۴۵؛المیزان، ج۱۲، ص۱۷۰)
و نیز درباره مؤمنان قرآن می فرماید:هر عمل نیکی که از آن سر می زند به یکی از درها و درجه های بهشت راه می یابند به عنوان نمونه به هشت عامل ورود به بهشت در سوره رعد اشاره فرموده است که عبارتند از رعایت عهد و پیمان، خوف الهی، انفاق، بر پا داشتن نماز، صله ارحام، ، ترس از بد عاقبتی، صبر در راه خدا و بدی را با خوبی پاسخ گفتن.(سوره رعد، آیات ۲۰-۲۳؛تفسیر نمونه، ج۱۰، ص۱۹۴ و ۱۹۵)
۴. بر اساس آیات و احادیث، هر یک از درهای بهشت و جهنم با نام های متفاوتی خوانده می شوند.
پیامبر اکرم(ص) می فرمایند:
یکی از درهای بهشت «ریان» (به معنی شاداب، سیراب) نام دارد که فقط روزه داران از آن وارد می شوند. در دیگر «معروف» نام دارد که اهل معروف و کارهای خیر از آن وارد می شوند. در دیگر «صبر» است و نیز در دیگر آن «شکر» است. در دیگر بهشتی «بلا» نام دارد و در دیگر آن «اعظم» است که مخصوص پارسایان و پرهیزکاران است.(میزان الحکمه، ج۱، ص ۴۳۱، ح ۲۵۹۵)
امام علی(ع) فرموده است:
بهشت دارای هشت در است، دری که از آن پیامبران و صدّیقان وارد می شوند؛ دری که شهدا و صالحان از آن وارد می شوند؛( اشاره به ایه ۶۹ سوره نساء)، از پنج در دیگر شیعیان و دوستداران ما وارد می شوند، و از در آخر سایر مسلمانانی که به یگانگی خدا عقیده دارند و در دل آنان ذرّه ای از بغض و کینه نسبت به ما اهل بیت(ع) وجود ندارد. (الخصال، ص ۴۰۸؛ بحارالانور، ج ۸، ص ۳۹)
۵- اسامی درهای جهنم و بهشت فقط موارد ذکر شده نیست و اسامی دیگری برای آنها نیز گفته شده است. حتی این که کدام در از بهشت و یا جهنم مخصوص چه افراد یا گروهی است یاد شده است.(خصال صدوق ۲، باب السبعه، ص۳۶۱، و باب الثمانیه ص۴۰۸)
شکل درهای بهشت و جهنم چگونه است؟
مرحوم طبرسی در مجمع البیان نقل کرده است که حضرت علی (ع) در رابطه با درهای جهنم فرمودند:
درها، طبقه طبقه است، برخی از آنها بالای دیگری است. بعد حضرت با دست های خود طبقه ها را نشان دادند و فرمودند:بهشت را خدا مسطح قرار داده و درجات بهشت در عرض هم هستند، اما جهنم را طبقاتی قرار داده است. شاید به این خاطر خدا جهنم را طبقه طبقه قرار داده که کسی بیش از حد خود عذاب نبیند، هر چقدر در جهنم پایین تر برویم عذاب شدید تر می شود. اما در بهشت، آن فردی که در پایین ترین درجه است باز هم به تناسب خود نصیبی از درجات بالاتر دارد. سپس امیرالمومنین هرکدام از طبقات جهنم را اسم بردند که در قرآن اسم های آن آمده است.
اولین طبقه ی جهنم که از قسمت های دیگر بهتر است هاویه است هرچقدر پایین تر برود سخت تر می شود.
حضرت می فرمایند:در جهنم چاهی است که اگر سر آن برداشته شود همه ی دوزخ را شعله ور می کند.
اسامی درب های بهشت و جهنم
با توجه به احادیث و روایات می توان فهمید که انسانها بر اساس اعمالی که انجام داده اند دارای مراتب و موقعیت های مختلفی هستند که به تناسب اعمال خود از درب های معینی وارد بهشت می شوند. اسامی درب های بهشت به شرح زیر است:
- باب المجاهدین
- باب المصلین(در نماز گزاران)
- باب الصائمین(روزه داران)
- باب الصابرین(صبر کنندگان)
- باب الشاکرین(شکر گزاران)
- باب الذاکرین(یاد آوران خدا)
- باب الحاجین(حج کنندگان)
- باب اهل المعروف
امام صادق(ع) در مورد باب اهل المعروف می فرماید:
در کارهای نیک با برادرانتان رقابت کنید و از اهل معروف باشید، زیرا برای بهشت دری است که به آن در معروف می گویند و داخل آن نمی روند و مگر کسی که در دنیا کارهای نیک انجام داده است.(نور الثقلین ، ج۴،ص۵۰۶)
امام محمد باقر(ع) نامهای درهای جهنم را چنین بازگو می فرماید:
در اعلی جهنم، جحیم نام دارد
لظی (پوست بدنت و صورت را می برد)
سقر (آتش داغ)
حطمه (آتش افروخته)
هاویه (آتش سوزان)
سعیر (سوزان)
جهنم(میزان الحکمه،ج۱، ص۴۷۱، ح۲۹۰۴)
گفتنی است که تمام این اسامی به ترتیب در سوره های مائده آیه ۱۰ و معراج آیه ۱۵ و مدثر آیه ۴۲ و همزه آیه ۵ و قارعه آیه ۹ و حج آیه ۴ و مانند آن آمده است.
روی درب های بهشت چه چیزی نوشته شده است؟
پیامبر(ص) فرموده است:
«وقتی جبرئیل مرا به آسمان عروج داد، بهشت و نعمت های آن و جهنم و عذاب های آن را مشاهده کردم، جبرئیل به من گفت:آن چه را بر درهای بهشت نوشته شده بخوانم.
بر در اوّل نوشته شده بود:لاإله الاّ اللّه، محمّدَُ رسول اللّه، علی ولی اللّه، هر کاری راهی دارد و راه زندگی چهار چیز است:
قناعت و صرفه جویی؛ حق گویی؛ خودداری از کینه ورزیدن و همنشینی با نیکان.
بر در دوم نوشته شده بود:لااله الاّاللّه… هر کاری راهی دارد، و راه خوشحالی در آخرت چهار چیز است:دست نوازش بر یتمیان کشیدن، مهربانی با بی سرپرستان، کوشش برای رفع گرفتاری های اهل ایمان و دلجویی از فقیران و تهی دستان.
بر در سوم نوشته شده بود:لا اللّه الاّ اللّه… هر کاری راهی دارد و راه سلامتی در دنیا چهار چیز است:کم حرف زدن، کم خوابیدن، کم راه رفتن و کم خوردن.
بر در چهارم نوشته شده بود:لا اله الاّ اللّه… هر کس به خدا و روز قیامت ایمان دارد، باید میهمان خویش را احترام کند. هر کس به خدا و قیامت ایمان دارد، باید همسایه خود را اکرام نماید، هر کس به خدا و قیامت ایمان دارد، باید پدر و مادر خود را احترام کند، و هر کس به خدا و قیامت عقیده دارد، یا سخن حق بگوید، یا ساکت بماند.
بر در پنجم، بعد از شهادت به یگانگی خدا و نبّوت پیامبر(ص) و امامت علی(ع) نوشته شده بود:هر کس می خواهد به او ظلم نشود، به دیگران ظلم نکند؛ هر کس که می خواهد ناسزا نشنود، ناسزا نگوید؛ هر کس که می خواهدخوار نشود، کسی را ذلیل نکند و هر کس که می خواهد در دنیا و آخرت به ریسمان محکمی چنگ بزند، به وحدانیت خدا و نبّّوت پیغمبر(ص) و امامت علی(ع) اقرار کند.
بر در ششم، بعد از اقرار های سه گانه فوق نوشته شده بود:هر کس که می خواهد قبرش فراخ باشد، مسجد بسازد؛هر کس که می خواهد جانوران زیر زمین بدن او را نخورند، در مسجد ها زیاد بماند؛ هر کس که می خواهد بدن او در قبر تر و تازه بماند، مسجد را جارو کند و هرکس که می خواهد خانه خود را در بهشت ببیند، مسجدها را با فرش بپوشاند.
بر در هفتم نوشته بود:نورانیت و روشنایی قلب در چهار چیز است:عیادت بیمار، تشییع جنازه، تهیه کفن برای دیگران، و قرض دادن به افراد.
بر در هشتم نوشته شده بود:هر کس که می خواهد از این درها وارد بهشت شود، باید دارای چهار خصلت باشد:
سخاوت مندی و بزرگواری، خوش خلقی و اخلاق خوب، صدقه دادن، و خودداری از اذیت و آزار بندگان خدا. (معالم الزلفی،ص ۴۱۹؛ بحارالانوار، ج ۸، ص ۱۴۴)
نظر شما