عراق واردات ۶ محصول کشاورزی ایران را ممنوع کرد / علت چه بود؟

به گزارش سلام نو به نقل از تجارت‌نیوز، دولت عراق واردات شش محصول کشاورزی را از ۲۸ مرداد ممنوع اعلام کرد. این محصولات کشاورزی شامل سیب‌زمینی، هندوانه، گوجه فرنگی، خربزه، خیار و بادمجان می‌شود. این خبر برای دولت و بسیاری از کشاورزان ایرانی مهم است، زیرا عراق یکی از بزرگ‌ترین خریداران ایران در این حوزه به حساب می‌آید. حال برخی نگران هستند که پس از اجرای این تصمیم محصولات ایرانی بدون مشتری بماند.

موضوعی که ممکن است منجر به هدررفت بسیاری از سرمایه‌ها در ایران شود. بنابراین انتظار می‌رود که دولت و کشاورزان به دنبال یافتن بازار جایگزینی باشند. برخی از کارشناسان حوزه کشاورزی معتقدند که این محصولات باید به اندازه مصرف داخلی کشور تولید شوند. چراکه از دست دادن بازارهایی مانند عراق قابل پیش‌بینی بود.

بنابراین تولید بیشتر از نیاز داخلی محصولات کشاورزی زمانی سنجیده است که قراردادهای معتبر، قطعی و بلندمدت با مشتری خارجی امضا کنیم. زیرا بدون این قراردادها بازگشت سرمایه قابل پیش‌بینی نیست.

صادرات هندوانه به صرفه است؟

مجتبی شادلو، نایب رئیس اتحادیه باغداران تهران،  گفت: این محصولات نمی‌توانند مدت زیادی در سردخانه بمانند. هیچ کدام از آن‌ها محصولات استراتژیک نیستند. بنابراین نباید این محصولات را در دستور کار کشت قرار دهیم. به ویژه به دلیل محدودیت‌هایی که در زمینه آب داریم. ما باید از امکانات خاک حاصل‌خیر و آب کشور برای کشت محصولات استراتژیک استفاده کنیم. کشت و صادرات محصولاتی مثل هندوانه فرصت نیست، بلکه دغدغه است.

او ادامه داد: نباید امروز را نگاه کنیم و برای درآمدزایی اساس کشاورزی در آینده را برهم بریزیم. این بازارها مطلق و همیشگی نیستند. تنها زمانی می‌شود بر مبنای این بازارها برنامه‌ریزی کرد که ضمانت خرید طولانی‌مدت باشد. حتی در بحث کشت باغات هم این وضعیت وجود داشت. با این تفاوت که باغات را نمی‌توانیم جابه‌جا کنیم. نمی‌شود یک باغ چهل ساله که کلی هزینه برده و به اوج باردهی رسیده را تغییر کاربری دهیم. اما در محصولاتی که ذکر شد این محدودیت‌ها وجود ندارد.

محصولات کشاورزی ممنوع‌شده قابل جابه‌جایی هستند

شادلو افزود: محصولات کشاورزی ممنوع‌شده فصلی و قابل جابه‌جایی هستند. این کار سختی نیست. ما نباید اشتباهی را تکرار کنیم که در مورد هندوانه انجام دادیم. یک زمانی اینقدر تولید کردیم که کشورهایی نظیر ترکیه با سوءاستفاده، این میوه را از میادین تره‌بار ما ترانزیت می‌کردند. زیرا بیش از حد ارزان بود. ملاک خرید آن‌ها قیمت‌های کشور خودشان نیست، بلکه قیمت‌های سرخورده داخلی است. وقتی برنامه‌ریزی می‌کنیم باید به این مسائل بیندیشیم. چرا کشتی انجام می‌دهیم که بازار آن معلوم نیست؟

وی خاطرنشان کرد: چرا باید محصولاتی همچون گندم، برنج را رها کنیم و خود را درگیر کشت محصولاتی مانند هندوانه کنیم که این مشکلات ایجاد شود. گندم و برنج هم محصولاتی استراتژیک هستند،  هم بازار جهانی تشنه آن‌ها است.

نباید مبنای صادرات عرضه و تقاضا باشد

شادلو با تاکید بر اینکه روندی که در چند سال آخر کشت محصولاتی نامبرده داشتیم، بیشتر از نیاز داخلی بود، تشریح کرد: عراق هم کشوری است که صادرات محصولات کشاورزی به آن به‌صرفه بود. چرا که برایهزینه حمل‌ونقل آن چندان بالا نیست. اما مبنای صادرات ما روی عرضه و تقاضای صرف قرار داشت و هیچ قراردادی در این زمینه به امضا نرسید. هیچ یک از کشورها وظیفه‌ای در قبال دیگری پیدا نکردند. مشخص نشد که میزان عمده‌فروشی یا خورده فروشی چه قدر است. وقتی صادرات ما بر اساس عرضه و تقاضا صرف باشد این چالش‌ها حتمی است.

این مقام صنفی در پایان یادآور شد: مبرهن بود که عراق ممکن است محصولات کشاورزی ما را نخواهد و باید فکری درباره آن می‌شد. ما باید محصولی تولید می‌کردیم که بازار آن قطعی باشد. این یک تکلیف قطعی حاکمیت است. سیستم‌هایی هستند که بر تولید نظارت دارند. آن‌ها نباید اجازه می‌دادند این تولیدات اتفاق بیفتد. الان کشاورز کلی سرمایه‌گذاری مالی و یدی کرده‌اند، محصول آماده شده است اما بازار خرید ندارد. این نهایت گرفتاری برای یک تولیدکننده است.