سلام نو - سرویس گردشگری: شهر شیراز از دوره‌های مختلف زمانی، آثار تاریخی متفاوتی در خود جای داده که هر کدام با توجه به ساختاری که دارند، می‌توانند نمادی از فرهنگ، هنر و تاریخ گذشته ایران باشند؛ از جمله آثار تاریخی شیراز در زمان زندیه.
دوره زندیه به عنوان یکی از باشکوه‌ترین دوره‌ها، برای شیراز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. کریم خان زند معروف به وکیل‌الرعایا، در دوران زندیه، شهر شیراز را به عنوان پایتخت حکومت خود برگزید و به همین سبب برای آبادانی آن بسیار کوشید.
در دوران زندیه شاهد ساخت بناهای تاریخی و فرهنگی هستیم که شامل مواردی بی‌مثال‌اند که در ادامه به ارائه توضیحاتی در مورد هر یک از این آثار خواهیم پرداخت.
آثار تاریخی شیراز در زمان زندیه
مهم‌ترین آثاری که از شیراز در زمان زندیه برای شهر شعر به جای مانده، تحت عنوان مجموعه وکیل معرفی می‌شود که این شهر پر اسرار را به نمادی از تمدن بدل ساخته است.
شهر شیراز با تولد بزرگانی چون سعدی و حافظ، به اندازه کافی در مرکز توجه قرار دارد. حال اگر بخواهیم اماکن تاریخی و توریستی را هم به پرونده هنری این شهر بیافزاییم، باید شیراز را دُر حلقه بنامیم.
از جمله آثار تاریخی و گردشگری دوران زند، در شهر شعر و ادب، می‌توان به مواردی که در ادامه آورده شده، اشاره کرد.
بازار وکیل؛ گوهر شیراز در زمان زندیه
حتماً اولین و مهم‌ترین نماد از یک تمدن و شهرنشینی، مربوط به مراکز خرید آن است که در گذشته به صورت بازارهایی سرپوشیده بنا می‌شده است. در مورد شهر شیراز هم بازار وکیل، نه تنها یک بازار سنتی است که حجره‌ها و راسته‌های متفاوتی در خود دارد، بلکه از نظر هنر و معماری به کار رفته در ساخت بنا هم، دارای ویژگی‌هایی است که سبب خاص بودن آن برای بازدیدکنندگان شده است.
با وجود اینکه انتظار می‌رود بازار وکیل به سبب تاریخچه‌ای که دارد، جزء اماکن تاریخی باشد که تنها برای بازدید قابل مراجعه است؛ اما همچنان در این مکان تجارت در جریان است و غرفه‌های متنوعی سر تا سر بازار وجود دارند که جمعیت بالایی در حال بازدید و خرید از آن هستند.
به همین خاطر با بازدید از این بازار می‌توانید با مردم مهربان و خون گرم شیرازی معاشرت کنید و بیشتر با فرهنگ‌شان آشنایی پیدا کنید.
مسجد وکیل؛ بنای دلنواز
آوازه مسجد وکیل به گوش هر ایرانی خورده است. این بنای مذهبی به سبب معماری و ساختاری که دارد، بیشتر از هر سازه دیگر متعلق به این دوران، جلوه‌گری می‌کند و از جلوه‌های هنر شیراز در زمان زندیه است.
مسجد وکیل از دسته مساجد شبستانی است که طاق‌های جالبی در قسمت شبستان دارد و سبب تنوع و تفاوت آن نسبت به دیگر مساجد شده‌اند.
به کارگیری کاشی‌کاری‌ها و شیشه‌های رنگی در پنجره‌ها، انعکاس زیبایی از نور را پدید آورده که فضای رنگینی در داخل مسجد ایجاد می‌کند.
ارگ کریم‌خانی؛ قلب تپنده شیراز در زمان زندیه
ارگ کریم‌خانی به عنوان بخشی از عظمت این شهر، بنای سلطنتی این دوران بوده که در ساخت آن، بهترین معماران فعالیت داشتند. در این بنای عظیم، سنگ‌تراشی‌هایی اجرا شده که هر کدام به نحوی توانسته بر شکوه آن بیافزاید.
این سازه درست مانند یک قلعه نظامی است که با توجه به نحوه ایجاد کاخ‌ها در این دوران، ساخته شده است. تزئینات خاص و متفاوتی که برای این بنا تعریف شده، با بهره‌گیری از مصالح و یا هنر شهرهای مختلف ایجاد شده است.
حمام وکیل
در دوران زندیه، به دستور کریم خان زند، حمام وکیل ساخته شد که به عنوان شاهکاری متفاوت در میان آثار تاریخی شیراز در زمان زندیه معرفی می‌شود.
ساخت این حمام مطابق با اصول و اساس معماری دوران خود، دارای بخش‌های مختلفی مانند، ورودی، رختکن و گرماخانه است که هر کدام در بخشی از حمام بنا شده‌اند و دارای آرایه‌های معماری منحصربه‌فردی هستند.
لازم به ذکر است که این بنا دارای سازوکاری ویژه برای جریان گرما و بخار بوده که سبب تحسین معماران ایران گشته است.
با توجه به همین مسائل هم این بنا را به عنوان اثر معماری فاخر، در میان فهرست آثار ملی ایران قرار داده‌اند.
البته ناگفته نماند که برخلاف بازار و مسجد وکیل که همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرند، حمام وکیل در میان دسته آثاری قرار گرفته که کاربرد بازدیدی دارد و ساختار موزه‌ای به خود گرفته است.
باغ تکیه هفت تنان؛ یادگار متفاوت شیراز در زمان زندیه
جدا از سازه‌ها، برخی از آثار هم وجود دارد که در شیراز در زمان زندیه مورد بازسازی قرار گرفته، باغ تکیه هفت تنان در شیراز، نمونه‌ای از این موارد است که در دوران کریم خان زند بازسازی و بهسازی شد.
به سبب نزدیکی این باغ به آرامگاه حافظ، حال و هوای عرفانی بر این محوطه حاکم است؛ به خصوص که طبیعت زیبایی از شیراز را در خود جای داده است. همچنین پیشینه این باغ به گونه‌ای است که آن را از جمله اماکن مقدس می‌دانستند و برای مراسمی چون طلب باران، یا دعا به این محوطه روی می‌آوردند.
هر یک از این سازه‌ها در جایگاه خود، نقش مهمی در شهرت و محبوبیت شهر بهار نارنج‌ها بازی کرده‌اند. به همین سبب دوران زندیه، همواره برای شیرازیان جزء بازه‌های زمانی پرافتخار بوده و هست.
در صورت سفر به شیراز، توصیه می‌شود که حتماً از این بناهای باشکوه دیدن کنید تا بتوانید بهتر با تاریخ شیراز در زمان زندیه آشنایی پیدا کنید.
نظرات