صنعت بانکداری که برای سال‌ها انحصار خود را در زمینه ارائه خدمات مالی حفظ کرده بود، حالا و به لطف گسترش فناوری‌هایی مانند API، تبدیل به یکی از ارکان یک اکوسیستم گسترده شده است. امروز دیگر وقتی عبارت «خدمات مالی و بانکی» را می‌شنویم، اپلیکیشن‌های مختلفی به ذهن می‌آیند. اما بانکداری باز گامی فراتر از ارائه خدمات مالی به صورت دیجیتال است. وقتی از بانکداری باز صحبت می‌شود، در واقع درباره یک تجربه کاربری جامع و بهینه صحبت می‌کنیم که نیازهای مالی مشتریان را فراتر از تصورات‌شان برآورده می‌کند.
اما برای خلق این تجربه نیاز به برداشتن چهار گام اساسی داریم:
- آمادگی رگولاتری: شفافیت وضعیت رگولاتوری در سطح کشوری
- آزادسازی اطلاعات افراد: امکان کنترل دسترسی اطلاعات شهروندان توسط خودشان
- اتصال بازیگران ثالث به داده‌های بانک: اجازه دسترسی کسب‌وکارها به اطلاعات کاربران در سیستم بانکی
- خلق ارزش جدید: ایجاد ارزش‌های نوین توسط بازیگران ثالث
در اکوسیستم بانکداری باز، بانک‌ها و کسب‌وکارها در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند تا با به‌اشتراک‌گذاری منابع و استعدادها، خدمات متنوعی به کاربران خود ارائه دهند.
البته گذر از بانکداری سنتی به بانکداری باز با مخاطراتی همراه خواهد بود، اما نکته مهم آمادگی برای مواجهه با این مشکلات است. این مشکلات می‌تواند در زمینه محافظت از اطلاعات شخصی کاربران (که باید با ایجاد زیرساخت‌های لازم و استانداردسازی فرایند تبادل اطلاعات صورت بگیرد) باشد و یا در حوزه کیفیت خدمات ارائه‌شده توسط کسب‌وکارها؛ اما این گذار برای بقای اکوسیستم مالی ضروری است.
تحولات تاثیرگذار بر تسریع روند پلتفرمی شدن بانک‌ها
تحولاتی که هم‌زمان با پیشرفت فناوری‌های جدید اتفاق افتاده است باعث تسریع گذار بانک‌ها به عرصه پلتفرمی می‌شود. از جمله این تحولات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تغییر در انتظارات مشتریان
- مشتریان اطلاعات خود را صرفا در اختیار شرک‌تهایی قرار می‌دهند که به آن‌ها اعتماد دارند.
- انتظار مشتریان برای دریافت خدمات کاربرپسند، راحت و مقرون‌به‌صرفه بیشتر می‌شود.
- دسترسی به داده‌های مختلف از طریق اپ‌های ثالث ساده‌تر می‌شود.
- ارتباطات میان ابزارهایی مثل اسپیکرهای هوشمند و افزارهای خانگی IoT پیشرفته‌تر می‌شود.
تغییر در محیط کسب‌وکار، از جمله رقابت با خارج از صنعت
- ظهور تازه‌واردانی با توانمندی ارائ‌هی فناوری‌های مالی (فینتک) و سایر امکانات راحت‌تر با قیمت کمتر.
- امروزه بانک‌ها محیطی را برای توسعه فراهم می‌کنند که در آن توسعه‌دهندگان اپ‌های گوناگون می‌توانند با استفاده از رابط‌های برنامه‌نویسی نرم‌افزار یا APIها با بانک‌ها همکاری کنند.
تغییر در قوانین و مقررات برای ترویج بانکداری باز
- تسهیل قوانین و مقررات برای تشویق بانکداری باز (شکل ۳)
- سازمان‌های مصرف‌کننده و فروشندگان IT تقاضا دارند بانک‌ها داده‌هایشان را در اختیار آن‌ها قرار دهند.
نوآوری در فناوری
- ظهور فرمت‌های جدید داده و کانال‌های جدید
- تولید سریع‌تر کالاها و خدمات به واسطه‌ی توسعه‌ی چابک و زیرساخت پرداخت بلادرنگ ۲۴ ساعته
با پیشرفت حرکت به سوی بانکداری باز به تبع واکنش به این تغییرات، بانکداری به یک پلتفرم تبدیل خواهد شد، به یک مدل کسب‌وکار که با ایجاد زمینه برای همکاری میان بانک‌ها و فروشندگان ثالث، همان‌گونه که میان شرکت‌های دیجیتال شاهد هستیم، ارزش خلق خواهد کرد. این پلتفرم نوین، برخلاف مدل سنتی زنجیره‌ی ارزش، به طور مستمر به واسطه‌ی چرخه‌ی تعاملی خلق ارزش تکامل می‌یابد، و شرکت‌کنندگان در این تعامل (یعنی کاربران و شرکت‌ها) ارزش را خلق و مصرف می‌کنند.
ویژگی‌های بانکداری مبتنی بر پلتفرم
به طور خلاصه ویژگی‌های بانکداری مبتنی بر پلتفرم در چهار گروه خلاصه می‌شود:
خلق ارزش مشتری: ایجاد تجربه‌های جدید و منحصربه‌فرد در حوزه مالی
نقش و کارکرد بانک‌ها در زیست‌بوم: تغییر نقش بانک‌ها از محل تجمع پول و مرکز تبادلات مالی و دریافت تسهیلات به مرکز ارائه خدمات و بهبود تجربه کاربران و مشتریان
استراتژی‌های درآمدزایی: جایگزینی درآمد حاصل از ارائه خدمات با بهره حاصل از ارائه تسهیلات
ایجاد زیرساخت: ایجاد زیرساخت‌های جامع برای ایجاد امکان ارائه خدمات
این ویژگی‌ها باعث شده تا جذابیت بانکداری باز نه‌تنها برای مشتریان، بلکه برای بانک‌ها نیز تبیین شود. از این سو انتظار می‌رود با تدریج روند حرکت به سوی بانکداری باز سرعت بیشتری بگیرد.
جهان در مسیر بانکداری باز
بانک‌های مختلف در جهان اقدامات خود برای حرکت به سوی بانکداری باز را تسریع کرده‌اند. برای مثال بانک‌های ژاپنی با شرکت‌های فینتک برای ارائه خدمات متنوع به مشتریان خود همکاری می‌کنند. همچنین بانک BBVA اسپانیا از جمله بانک‌هایی بود که خیلی زود سرمایه‌گذاری در عرصه فینتک را آغاز کرد. این بانک توانسته با توسعه زیرساخت‌های خود، محیط جدیدی را خلق کند که توسعه‌دهندگان و کسب‌وکارهای ثالث می‌توانند بر بستر آن خدمات و کالاهای خود را ارائه کنند.
بانک انگلیسی متروبانک از جمله بانک‌های تازه تاسیس است که توانسته بر سلطه بانک‌های سنتی در لندن پایان دهد. این بانک با ارائه خدمات خود در قالب پلتفرمی، رشد به‌نسبت سریعی را تجربه کرده و تا به امروز توانسته ۵۶ شعبه افتتاح کند. بانک آلمانی سولاریس بانک نیز در سال ۲۰۱۶ میلادی کار خود را با دریافت مجوز فناورانه شروع کرد و با ارائه APIهای خود، به شرکت‌های فاقد مجوز بانکی کمک می‌کند تا خدمات مالی خود را به مشتریان ارائه کنند.
در کشور ما نیز این حرکت نوپا هرچند با سرعتی کم، اما در جریان است. مطالعه نمونه‌های موفق در این زمینه می‌تواند ذهن ما را نسبت به بانکداری باز شفاف‌تر کرده و با مسیر آشنا کند.
از این رو پادیوم به عنوان یک بازارچه API و خدمات دیجیتال، و در راستای وظیفه خود در زمینه توسعه اکوسیستم و گفتمان‌سازی، یک وایت‌پیپر با موضوع گذار به مدل کسب‌وکار پلتفرمی در بانکداری منتشر کرده است که می‌تواند به عنوان یک راهنمای جامع در زمینه بانکداری باز، چراغی روشن در این مسیر باشد.
مدل‌های جدید کسب‌وکار APIها
APIها فرصت کسب‌وکار جدیدی را پیش روی بانک‌ها قرار می‌دهند که مستلزم مدل جدیدی است که با مدل‌های مرسوم و رایج مبتنی بر محصول یا کانال خود تفاوت دارد. ذینفعان کسب‌وکار ممکن است نسبت به APIها دیدگاه محدودی داشته باشند یا صرفا از منظر فناوری به آن‌ها نگاه کنند و این امر توانایی بانک‌ها را برای درآمدزایی از APIها و ایجاد جریان‌های درآمدی جدید محدود می‌کند.
شما می‌توانید این نسخه کامل وایت‌پیپر را از این لینک دریافت کنید:
گذار به مدل کسب‌وکار پلتفرمی در بانکداری
و یا در بخش مقاله‌های بین‌المللی پادیوم آن را مطالعه کنید.
درباره پادیوم
پادیوم به عنوان یک پلتفرم دوسویه، زمینه را برای ارائه و دریافت خدمات کسب‌وکارها و سازمان‌ها فراهم آورده است. بازارچه API پادیوم در سال ۱۳۹۸ در گروه فناپ و با حمایت بانک پاسارگاد کار خود را آغاز کرده و خدمات متنوعی را به مشتریان و کاربران خود ارائه می‌دهد. با استفاده از خدمات پادیوم می‌توانید پازل کسب‌وکار خود را تکمیل کرده و به راحتی آن را راه‌اندازی کنید و توسعه دهید. برای مشاهده خدمات پادیوم می‌توانید از بازارچه API آن بازدید کنید.
نظر شما