سلام نو - سرویس گردشگری: اصفهان با تعداد زیادی از بناهای تاریخی، دل هر گردشگری را میبرد. در میان مشهورترین آثار تاریخی میتوان به کاخ چهلستون اشاره کرد؛ باغی سلطنتی که همچنان باشکوه برجای مانده است. کاخ چهلستون از مراکز تفریحی اصفهان است که در دوران صفوی به دستور شاه عباس اول ساخته شد و در دوران شاه عباس دوم تکمیل گردید. باغ محصوری به ابعاد ۲۲۵ متر در ۲۷۵ متر که در میان آن یک عمارت و استخر بزرگ ساخته شده است. در میان جاهای دیدنی اصفهان کاخ چهلستون به خاطر معماری ایرانی و فرنگی، باغ ایرانی سرسبز و زیبایش مورد توجه بیشتری قرار گرفته و علاوه بر اینکه نام آن در لیست آثار ملی ثبت شده، در میراث جهانی یونسکو هم جای گرفته.
کاخ چهلستون اصفهان فقط ۲۰ ستون چوبی دارد. علت این نامگذاری، انعکاس نمای بیرونی عمارت در آب استخر است که باعث شده تعداد ستونها دوبرابر دیده شود. انعکاس کوشک در طول روز و شب در آب، تجربهای است که نباید از دست بدهید.
کاخ چهلستون در کجا واقع شده است؟
کاخ چهلستون در شرق خیابان چهارباغ پایین، جنوب خیابان سپه و غرب میدان نقش جهان قرار دارد. برای دسترسی میتوانید از وسایل نقلیه عمومی یا خودروی شخصی استفاده کنید. ایستگاه متروی میدان امام حسین یا ایستگاه اتوبوس میدان امام حسین تا کاخ چهلستون فاصله زیادی ندارد و میتوانید این مسیر را پیاده کنید. اگر با خودروی شخصی میروید، میتوانید از پارکینگهای عمومی خیابانهای اطراف استفاده کنید. همچنین اگر از سمت میدان نقش جهان قصد بازدید از کاخ را دارید، میتوانید بهراحتی با کمی پیادهروی به مقصد برسید. برای این منظور از خیابان سپه بهسمت دروازه دولت حرکت کنید. در تقاطع خیابان استانداری بهسمت چپ بپیچید. اندکی بعد کاخ موزه چهلستون را خواهید دید.
علت نامگذاری کاخ چهلستون
ایوان اصلی کاخ چهلستون بر بیست ستون استوار است. بسیاری از محققان وجه تسمیه کاخ را انعکاس بیست ستون روی استخر زیبا و بزرگ عمارت میدانند. البته نقشی که عدد ۴۰ در ادب فارسی دارد (این عدد نشان تعدد و کثرت است) نیز شاید دلیل دیگری برای نامگذاری چهلستون باشد.
سرگذشت کاخ چهلستون
باغ چهلستون اصفهان، نمونهای از یک باغ سلطنتی از دوره صفوی است. تا سال ۱۳۲۷ خورشیدی بهدلیل کمبود اطلاعات، اظهارنظر درباره تاریخ بنای چهلستون مشکل بود. در همان سال، در جبهه تالار کاخ، اشعاری در دو کتیبه از زیر گچ به دست آمد که یکی کوتاهتر و بر زمینه صورتیرنگ، بنای تالار چهلستون را به شاه عباس دوم نسبت میداد و سال اتمام آن را ۱۰۵۷ هجری قمری تعیین میکرد. کتیبه دیگر که طولانیتر و خطوط آن گچبری بر زمینه آبیرنگ است، از تعمیرات زمان شاه سلطان حسین حکایت دارد.
یکی از برنامههای شهری دوره شاه عباس اول، پس از انتخاب اصفهان بهعنوان پایتخت در سال ۱۰۰۷ هجری قمری، احداث خیابان زیبا و طویل چهارباغ و باغهای متعدد پیرامون آن بود. از جمله این باغها میتوان به باغ خرگاه، باغ بلبل، باغ هشت بهشت، باغ فتحآباد، باغ کاج، باغ نسترن، باغ خلعت، باغ انگورستان اشاره کرد. پیدرپی بودن باغها که یادآور مفهوم «باغ اندر باغ» است، از جمله اصول طرحاندازی شهر اصفهان محسوب میشد. امروزه به جز باغ هشت بهشت و باغ چهلستون، سایر باغها از بین رفتهاند و تنها نامی از آنها باقی است.
با انتخاب اصفهان بهعنوان پایتخت و گسترش شهر به طرف جنوب و احداث میدان نقش جهان، استقرار کاخهای شاهی به وسیله شیخ بهایی پایهریزی شد و انتخاب فضای وسیع در دولتخانه، حکایت از ذوق و استعداد و خلاقیت شیخ بهایی، دانشمند بلندآوازه دوره صفوی داشت. شروع این مجموعه کاخها عالیقاپو بود و تا میدان اصلی و مرکزی چهارباغ عباسی ادامه داشت. در این محوطه بزرگ که چند کاخ سلطنتی نیز مستقر بود، عماراتی مانند تالار اشرف، جبهخانه، رکیب خانه، کشیکخانه، تالار طویله، کاخ هشتبهشت، توحید خانه و برخی عمارتهای دیگر ساخته شد.
در میان باغ چهلستون، شاهعباس عمارتی به شکل کلاهفرنگی با اتاقهای کوچک در اطراف آن ساخت که از آن بهعنوان هسته اولیه کاخ چهلستون یاد میشود. این باغ درباری برای پذیرایی از میهمانان دربار شاه در مراسم و جشنها استفاده میشد. پس از آن با شروع سلطنت شاه عباس دوم، هفتمین پادشاه صفوی، عمارت چهلستون توسعه داده شد و تالارها و ایوانهایی بر آن افزودهاند. از آن جمله میتوان به تالار آینه، تالار هجده ستون، دو اتاق بزرگ شمالی و جنوبی تالار آینه، ایوانهای طرفین سرسرای پادشاهی و حوض بزرگ مقابل تالار با کلیه تزیینات نقاشی، آیینهکاری و کاشیکاری دیوارها و سقفها اشاره کرد. تالارهای وسیع کاخ در دوره شاه عباس دوم نیز محل بار عام و کاخ پذیراییهای رسمی بوده است. این کاخ در سال ۱۰۵۶ هجری قمری با حضور شاه عباس دوم و سفیران کشورهای خارجی افتتاح شد.
با توجه به ماده تاریخهایی که بعضی از شعرای عصر صفویه در اشعارشان آوردهاند و با مراجعه به کتب و متون مربوط به آن روزگار، سال اتمام کاخ چهلستون ۱۰۵۷ هجری در زمان سلطنت شاه عباس دوم بوده است. از جمله این شعرا صائب تبریزی، ملک الشعرای آن روزگار است که طی قصیدهای بلند بالا چهلستون را توصیف میکند و در آخر قصیده با مصراع «قبلهگاه تاجداران باد دائم این مکان»، سال ۱۰۵۷ هجری را بیان کرده است.
در دوازدهمین سال سلطنت شاه سلطان حسین، کاخ چهلستون دچار حریق شد و سپس تعمیراتی در آن و به احتمالزیاد مطابق سابق به عمل آمد. بنابر اظهارنظر سیاحانی همچون فلاندن و کست در زمان پادشاهی محمدشاه قاجار و نیز مادام دیو لافوآ، در سال ۱۲۹۸ هجری قمری، باغ چهلستون به حالت اصلی خود باقی بود؛ اما از سال ۱۳۰۰ هجری قمری در زمان ظل السلطان، فرزند ناصرالدین شاه و والی اصفهان، خرابی بسیار در این عمارت به عمد راه یافت.
نحوه دسترسی به کاخ چهلستون
آدرس: اصفهان، شرق خیابان خیابان چهارباغ پایین، جنوب خیابان سپه، غرب میدان نقش جهان
برای بازدید از کاخ چهلستون میتوان از تاکسی، مترو و اتوبوس استفاده کرد.
در صورت استفاده از مترو، باید در ایستگاه شهدا پیاده شده و بقیه مسیر را با تاکسی و یا پیاده به سمت کاخ چهلستون بروید.
در صورت استفاده از اتوبوس، باید سوار اتوبوسهای خط (میدان امام حسین به میدان لاله) شوید و در ایستگاه شهرداری پیاده شده و مابقی راه را پیاده تا کاخ بروید.
ساعت و هزینه بازدید از کاخ چهلستون
بازدید از کاخ چهلستون در تمام ایام سال به جز ایام سوگواری، از ساعت ۸:۳۰ صبح تا ۱۹ عصر امکانپذیر است.
هزینه بازدید کاخ چهلستون برای اتباع ایرانی ۵ هزار تومان و اتباع خارجی ۵۰ هزار تومان است.
نظرات