چشمه بل؛کوتاه ترین رودخانه جهان

سلام نو-سرویس گردشگری:چشمه بل چشمه‌ای طبیعی است که سرچشمه‌ی آن در استان کرمانشاه، در کوه‌های شاهو و بیشتر حوضه‌ی آبریز آن در استان کردستان واقع شده‌ است. چشمه بل یکی از پرآب‌ترین چشمه‌های هورامان و غرب ایران و از جاذبه های گردشگری پاوه به‌شمار می‌آید. این چشمه احتمالاً نام خود را از خدای آب بابلیان باستان که بل نام داشت گرفته‌است. در دو کیلومتری روستای هجیج و در فاصله کمی از رودخانه سیروان واقع شده و آب آن پس از خروج از دل کوه، تشکیل آبشاری داده و به رودخانه می‌ریزد. رودی که از چشمه بل سرچشمه می‌گیرد با ۱۵ متر طول، به عنوان کوتاه‌ترین رودخانه دنیا شناخته شده‌ است.

معرفی چشمه بل

میراث ملی چشمه بل که سرچشمهٔ آن در استان کرمانشاه، در کوه‌ های شاهو و بیشتر حوضهٔ آبریز آن در استان کردستان واقع شده ‌است، یکی از پرآب ترین چشمه ‌های هورامان و غرب ایران است.این چشمه احتمالاً نام خود را از خدای آب بابل باستان که بَل نام داشت گرفته‌ است. چشمه بل که در دو کیلومتری روستای هجیج و در فاصله کمی از رودخانه سیروان واقع شده از پرآب ترین چشمه های دائمی منطقه هورامان بوده و پس از خروج پر فشار از دل کوه "دالانی"، آبشاری تشکیل داده و به رودخانه می ‌ریزد، برخی به آن آۀ بشار بل نیز می گویند. رودی که از چشمه بل سرچشمه می ‌گیرد با ۱۵ متر طول، به عنوان کوتاه ‌ترین رودخانه دنیا شناخته شده ‌است. محل خروج آب این چشمه از دل کوه شباهت بسیاری به دهانه یک غار که به علت ریزش مسدود شده باشد، دارد و هر بیننده ای جذب زیبایی مسحور کننده این چشمه و محل تلاقی آن با آب سیروان می شود.این چشمهٔ پرآب که دبی آن در حدود ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ لیتر در ثانیه است، می ‌تواند آب آشامیدنی حدود دو میلیون نفر را تأمین کند. چشمه بل در واقع بیش از دو برابر نیاز آبی کرمانشاه و سنندج را تامین می کند.چشمه بل پس از طی حدود دویست متر با شیب تند به رودخانه سیروان می ریزد و روانه خاک کشور عراق می شود.چشمه بل برای مردم منطقه و اورامان از اهمیت فرهنگی و تاریخی چشمگیری برخوردار است؛ شاعران هورامی زبان در اشعار خود نیز به چشمه بل اشاره کرده ‌اند.محققان، پیدایش آن را مربوط به دوران کرتاسه (از دورانهای زمین شناسی) در شصت میلیون سال قبل می دانند.آب این چشمه پس از جوشش از دو دریچه که یکی از آنها در حدود دو متر قطر دارد و بیش از نصف لوله را پر کرده است با سرعت زیاد به سمت رودخانه جریان می یابد و دریچه دیگر که کمی از دریچه اول کوچکتر است به ارتفاع نیم متر سهم خود را از آب چشمه جوشان بل گرفته و به سمت رودخانه هدایت می کند. چشمه بل احتمالاً پر آب ترین چشمه منطقه اورامان است.وجود لایه هایی نفوذ ناپذیر در دو کوه اطراف خروجی چشمه بل باعث شده است که تمام بارش های سالیانه کوه دربند در لایه های زمینی نفوذ کرده و در یک مسیر اصلی این کوه در دامنه و دهانه چشمه بل خارج شود.در اورامان قدیم استفاده از آب چشمه ‌ها و رودبار ها بعنوان آسیاب آبی مرسوم بوده و یکی ازمعروفترین آسیابهای آبی همین منطقه آسیاب چشمه بل بوده است.آب این چشمه از جمله آب های معدنی ناب جهان است؛ به طوری که معادل این چشمه با این کیفیت آب، فقط در نقاط معدودی از جهان مشاهده شده است؛ آبی که از دل صخره های سر سخت اورامان جاری است و به رودخانه ˈسیروانˈ می پیوندد.

نحوه دسترسی

مهمترین مسیرهای اورامان، مسیرهایی هستند که در بین مریوان تا پاوه قرار گرفته اند . مسیری که از اورامان تخت می گذرد. مسیری که از گردنه ته ته و نوسود می گذرد و به پاوه می رسد. مسیری که از پاوه به سمت نودشه می رود، سه مسیر اصلی در این راه هستند.برای اقامت شبانه، میتوانید هجیج را انتخاب کنید که از زیباترین روستاهای منطقه بشمار می رود. (به مدد معماری پله ای، طبیعت سبز و دریاچه ای که در کنار روستا ایجاد شده است.)چشمه بل نیز در شمال غربی استان کرمانشاه به فاصله چهارده کیلومتری از شهر نودشه در کنار بقعه امامزاده ˈسید عبید اللهˈ (منتسب به برادر امام رضا (ع) که در بین اهالی منطقه به ˈکوسه هجیجˈ شهرت دارد واقع شده است.برای دسترسی به آبشار و سرچشمه بل می بایست به کرمانشاه و پاوه سفر کنید که دسترسی به آن از دو مسیر امکان پذیر است، یکی آن که وارد سنندج شوید و سپس به سمت مریوان رفته و از سه ‌راه حزب‌ الله و از مسیر دزلی به این منطقه برسید و دیگری از پاوه به روستای هجیج به آبشار برسید و در مسیر از دیدن جنگل‌ های طبیعی بلوط لذت ببرید.این چشمه که طبق بررسی ‌های بعمل آمده چشمه آب معدنی است، در کنار شاخة اصلی رودخانه سیروان در دو کیلومتری روستای هجیج واقع شده است. چشمه‌ بل در حدود ۳۵ کیلومتری شمال شهر پاوه قرار دارد و جاده مریوان به پاوه از کنار آن می ‌گذرد. بخشی از این جاده خاکی است اما در فصل زمستان کماکان باز است.در حال حاضر جاده مذکور از شهر پاوه تا روستای ورا آسفالت بوده و بقیه آن در دست بهسازی است. طی این مسیر و دیدار از چشم اندازهای طبیعی بویژه بخش مهمی از رودخانه سیروان دیدنی و جذاب است. روستای نمونه گردشگری هجیج و مقبره "کوسه هجیج " نیز در دو کیلومتری غرب چشمه قرار دارد.