سلام نو _ سرویس گردشگری: بناهای مذهبی همچون آتشکده‌ها، کلیساها، معابد و مساجد در سراسر جهان نمادی از تمدن، فرهنگ و اجتماع زمان خود محسوب می‌شدند؛ از همین رو است که در ساخت آن‌ها تمامی هنر و ظرافت‌های معماری به‌کار گرفته می‌شد. در ایران نیز بناهای مذهبی جزو مهم‌ترین آثار تاریخی و جاذبه‌های گردشگری هستند به همین جهت در ادامه به تعدادی از مساجد محبوب در اردبیل می‌پردازیم.
چند مسجد محبوب و دیدنی در اردبیل
جمعه مسجد
جمعه مسجد از جاهای دیدنی اردبیل در محله پیرشمس‌الدین است. این بنای تاریخی در کنار آتشکده‌ای قرار دارد که مربوط به دوره اشکانی بود. ساختمان پیشین مسجد که بخشی از آن مربوط به آتشکده بوده است، شامل حیات، ایوان و طاق باشکوهی می‌شد. این بنادر حمله مغول در سال ۶۲۰ هجری قمری از بین رفت و در حدود سال ۶۵۰ هجری قمری مجددا بازسازی شد؛ در حال حاضر، ساختمان اصلی مسجد از بین رفته و تنها بخش‌هایی از آن باقی مانده است.
ساختمان اصلی جمعه مسجد اردبیل، در حال حاضر از بین رفته است و قسمت‌های باقی‌مانده از بنای مسجد، صرفا گنبدخانه و ایوان مسجد بزرگ را تشکیل می‌دهد.
اگرچه قدمت مسجد به دوره سلجوقی می‌رسد، معماری مسجد با معماری مساجد دوره سلجوقی تفاوتی بزرگ دارد؛ به این مضمون که مساجد دوره سلجوقی اغلب چهارایوانی بوده‌اند؛ اما این مسجد چهارایوانی نیست. مسجد جمعه اردبیل که سازه اصلی آن آجر است، از سه بخش تشکیل می‌شود.
اولین قسمت مسجد پایه مناره‌ای است که در فاصله اندکی از مسجد قرار دارد. این مناره به شیوه معماری سلجوقیان ساخته شده و دارای دو قسمت است. قسمتی از آن پایه مناره است که به‌صورت هشت‌ضلعی ساخته شده و بخش دیگر، بدنه استوانه‌ای مناره است که پنج متر قطر دارد. در بدنه مناره نیز کتیبه‌ای قرار گرفته است.
گفته می‌شود که کتیبه متعلق به «اوزون حسن آق قویونلو» است که تاریخ ۸۷۸ هجری را دارد. این کتیبه هیچ ربطی به مسجد ندارد و شیوه قرارگیری آن روی مناره، نشان می‌دهد که از جای دیگری آورده شده و روی مناره قرار داده شده است.
نشانی: ایران، استان اردبیل، اردبیل، بلوار مدنی
مسجد میرزا علی اکبر
مسجد میرزا علی اکبر با قدمتی که به دوره قاجار بازمی‌گردد، توسط حاج محمد حسین امین ساخته و بعدها به دست مرحوم میرزا علی اکبر مجتهد تعمیر شد.
این مسجد دو در دارد و سقف آن روی ۳۰ ستون با قطر متوسط ۸۸ سانتی‌متر واقع شده است. یکی از بخش‌های جالب مسجد اطاق یا حجله حضرت ابوالفضل العباس محسوب می‌شود که دارای تزیینات چوبی است. از دیگر جاذبه‌های مسجد میرزا علی اکبر می‌توان به مناره کاشی‌کاری‌شده، منبر مشبک چوبی و دروازه سنگ و آجر آن اشاره کرد. در تاریخ ۱۱ تیر ۱۳۷۵، این بنای تاریخی به‌عنوان یکی از دیدنی های اردبیل، در فهرست آثار ملی ایران با شماره ۱۷۴۲ به ثبت رسید.
نشانی: ایران، استان اردبیل، اردبیل، خیابان سی متری
دو مسجد محبوب‌تر اردبیل
مسجد حاج فخر
مسجد حاج فخر از مساجد تاریخی و جاهای دیدنی اردبیل به شمار می‌رود و در نزدیکی مجموعه شیخ صفی الدین اردبیلی قرار دارد. این مسجد کوچک حدود سال ۱۳۲۰، توسط فردی به نام حاج ملا فخر به‌صورت موقوفی ساخته شد و بیشتر به‌واسطه مناره کوتاه خود شناخته می‌شود.
نشانی: ایران، استان اردبیل، اردبیل، محله چهارراه امام
مسجد عالی قاپو اردبیل
محله عالی قاپو جایگاه خاصی در تاریخ شهر اردبیل دارد و میراث های بزرگی را در دل خود جای داده است.
قدمت مسجد عالی قاپوی اردبیل نیز به ۵۰۰ سال می رسد و در آن دوران که سلسله صفویه مذهب شیعه را رسمی کردند و نقش بزرگی در تاریخ ایفا کردند، این مسجد به عنوان کانوان فعالیت های اجتماعی و فرهنگی نقش محوری داشته است. میدان عالی قاپو هم چندین دهه پیش محل قمه زنی عزاداران حسینی بوده است. بعد از تخریب بنای اولیه مسجد در طی ۳ سال و در سال ۱۳۹۰ ساخت بنای نوساز آن به پایان رسید و مسجد به بهره برداری رسید.
معماری مسجد عالی قاپو اردبیل
مسجد عالی قاپوی اردبیل با الهام از اصول معماری بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی و به سبک معماری اسلامی دوران صفوی بازسازی شده و این بازسازی بخشی از تاریخ شهر را احیا کرده است. پروژه بازسازی مسجد عالی قاپو به دست گروهی از کارشناسان سازمان میراث فرهنگی انجام شد. مسجد Alighapoo Mosque در زمینی به مساحت هزار و ۹۰۰ مترمربع و در ۲ طبقه ساخته شده و دارای ۲ شبستان زنانه و مردانه است.
بخش بزرگی از شکوه معماری این بنا را با ایستادن مقابل درب ورودی آن خواهید دید. آجرکاری های زیبا، کاشی کاری ها خانچه ها، طاقچه ها، معرق کاری ها و کتیبه های قرآنی که به خط ثلث نوشته شده اند از زیباترین جزییات معماری این بنا هستند.
وارد مسجد که می شوید تحت تاثیر عظمت آن قرار می گیرید، ستون های متعددی که طاق نماها را به دوش می کشند قاب زیبایی از معماری سنتی ایران را به تصور کشیده اند. بر روی زمینی راه می روید که با فرش های قرمز دکور شده و لوسترهای بزرگی از بالای سقف آویزان است، اینجا در ماه محرم مکان پذیرایی و ارائه نذری هاست.
بعد از اینکه بازدیدتان تمام شد، سری به پیاده راه عالی قاپو بزنید و آنجا طعم لذیذ حلوا سیاه را بچشید. اگر بعد از ظهر به مسجد بروید، هنگام غروب یا شب لحظات خوبی را در پیاده راه عالی قاپو سپری خواهید کرد.
نظر شما