سلام نو _ سرویس گردشگری: ناصرالدین شاه قاجار نیز در این کاخ تاج‌گذاری کرد و اولین پادشاه ایران بود که سفری به اروپا داشت. همین امر باعث شد کاخ گلستان تحت‌تاثیر معماری اروپایی دستخوش تغییرات زیادی شود و شکل متفاوتی به خود بگیرد. در زمان قاجار، این مجموعه به‌عنوان محلی برای حکم‌رانی و اقامتگاه سلطنتی و همین طور تعلیم هنرمندان و معماران بود و از همین رو کاخ یادشده در قرن ۱۹ مرکز مهمی برای تولید هنر محسوب می‌شد. با این اوصاف می‌توان قدمت کاخ گلستان را بیش از چهار قرن دانست که هنوز هم از مجموعه‌های تاریخی منحصربه‌فرد ایران به شمار می‌رود و به‌دلیل وقوع اتفاقات مهم در آن، سندی باارزش از مهم‌ترین بخش تاریخ ایران است.
کاخ گلستان؛ نمونه معماری تلفیقی
کاخ گلستان از یک مجموعه تاریخی تشکیل شده است که شامل چندین کاخ و تالار سلطنتی در یک باغ می‌شود. معماری این مجموعه با معماری ایرانی آغاز شد و سپس مراودات تجاری، سیاسی و فرهنگی با کشورهای اروپایی منجر به تغییر و تحولاتی مبتنی بر معماری نئوکلاسیک اروپا شد.
به همین دلیل امروزه شاهد تلفیق سبک معماری ایرانی و اروپایی هستیم که نگاه هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند. یکی از بهترین نمونه‌های کاشی‌کاری را می‌توانید در کاخ گلستان مشاهده کنید که با مضامین مختلفی همچون اساطیری، شکار و شکارگاه، بزم، عاشقانه، رزم و نبرد، منظره، بناهای تاریخی، پادشاهان، درباریان و کارگزاران حکومتی، مذهبی هستند.
در این کاشی‌کاری‌ها نیز تاثیر گسترش ارتباط با دنیای غرب و حمایت از هنر مشهود است. حجم نمایی، سایه روشن کاری و طبیعت‌گرایی که از مشخصه‌های بارز نقاشی غربی به حساب می‌آیند، در کنار شیوه‌های سنتی تصویرسازی ایرانی استفاده شده‌اند.
این تنها نمای بیرونی ساختمان‌های کاخ گلستان نیست که با کاشی‌کاری‌های زیبا باعث حیرت‌تان می‌شود، وقتی وارد این بناها می‌شود، آینه‌کاری‌های چشم‌نواز هوش از سرتان می‌برد؛ به‌خصوص در تالار آینه که تزیینات آن بیش از هفت سال طول کشیده است. تزیینات طلاکاری روی سنگ هم بخش دیگری از جذابیت شمس العماره و تخت مرمر را تشکیل می‌دهند که در دوران قاجار رواج داشته است.
در این تزیینات از ورق فلزی استفاده شده است که مهارت هنرمندان طلاکوب آن روزگار را نشان می‌دهد. استفاده از طلا در تزیینات معماری کاخ گلستان و توجه به دوام آن، ارزش این مجموعه را دو چندان می‌کند.
تزئینات شگفت‌انگیز کاخ گلستان
کاشی کاری
بیشتر رنگ به کار رفته در کاشی کاری های این مجموعه از رنگ های گرم انتخاب شده اند. این مورد و رفتن نقش ها به سمت طبیعت پردازی و واقع گرایی باعث شده تا نقوش کاشی کاری های گلستان فضایی زمینی را به تصویر بکشند؛ در حالی که هنر دوره های پیشین همچون صفویه جهان معنوی و فضاهای آرمانی را تداعی می کند. البته در اینجا هم می توان نشانه هایی از فضاهای غیرمادی و آرمانی را یافت مانند چهره های آرمانی نقش های انسانی که در برخی نقاط به چشم می خورند.
به طور کلی می توان تکه تکه این کاشی کاری ها را مورد بررسی قرار داد و ساعت ها در موردشان حرف زد؛ اما آنچه مهم است جلوه بی بدیل هنر کاشی کاری ست که در این مکان فرصت حضور یافته و عاشقان هنر را به سوی خود می خواند.
آینه کاری چشم نواز
آینه‌کاری این هنر ایرانی و ابداع هنرمندان این مرز و بوم، نوعی تزیین داخلی ساختمان است که با چسباندن قطعه‌های کوچک آینه صورت می گیرد. شکل‌های هندسی و گل و بته‌های مختلف حاصل این هنرنمایی هستنند و جلوه ای متفاوت به ساختمان می دهند.
اگر در نمای بیرونی بناهای مجموعه گلستان کاشی کاری های رنگین هوش از سرتان می پرانند در داخل بناها مسحور آینه کاری هایی چشم گیر می شوید. هنر آینه کاری در مجموعه گلستان می توان با هوش و حواس تان بازی می کند و شما را برای ساعت ها به خود خیره نگاه می دارد. گل سرسبد این هنر را تالار آینه می دانند که بیش از ۷ سال وقت صرف تزیینات آن شده است. بازتاب نور در قطعات بی‌شمار آینه درخشش و زیبایی خاصی ایجاد می کند و البته پوششی بسیار مناسب و زیبا برای تزیین بنا از نظر استحکام و دوام به شمار می رود.
طلاکاری روی سنگ
تزیینات طلاکاری روی سنگ از انواع تزیینات رایج دوران قاجار به شمار می رود و شمس العماره و تخت مرمر از این زینت زیبا برخوردارند.
این گونه تزیینات در مجموعه گلستان لایه های مختلفی دارند که عبارتند از: تکیه گاه سنگی، واسط چسباننده، ورق طلا، لایه محافظ. در این تزیینات از ورق فلزی با ضخامت ۰.۱ میکرون و ۰.۳ میکرون برای طلاکاری استفاده شده است و اثری از رنگدانه یا پودر فلزات به چشم نمی خورد. استفاده از ورق فلزی نشان دهنده مهارت هنرمندان طلاکوب آن دوران و به کارگیری فن طلاچسبان است که به چسباندن ورقه های نازک طلا بر روی گچ بری ها و سنگ ها جهت تزیین سقف و دیوار اتلاق می شود.
وجود لایه محافظ بر سطح ورق فلزی نیز از دیگر ویژگی های به کارگیری این هنر در مجموعه گلستان است. در سطح همه نمونه ها لایه ای به نام لایه محافظ وجود دارد که به رنگ زرد روشن و زرد-قهوه ای روشن دیده می شود. واسط چسباننده نیز، چسباننده ای شفاف به رنگ زرد- نارنجی (عسلی) بوده است. این ماده به احتمال زیاد روغن کمان است که از روغن برزک و صمغ و پخت آنها در شرایط خاص تهیه می شود. روغنی که به نظر در لایه محافظ نیز از آن استفاده شده است.
وجود طلا در تزیینات معماری این بنا و ظرافت و توجه به دوام آن مساله ای است که شگفتی های این مجموعه را دو چندان می کند.
نظر شما