شوک شدید به بازار ارز ؛ چگونه قیمت دلار کاهش یافت؟ + علت چه بود؟

به گزارش سلام نو، قیمت ارز دلار غیررسمی طی دو روز اخیر ریزش چشمگیری داشته است.

از روز گذشته با عرضه ارز شرکت‌های پتروشیمی در مرکز مبادلات، قیمت دلار روند کاهشی شدیدتری را در پیش گرفته است. مسعود بیرمی، کارشناس بازار ارز در گفت و گو با همشهری آنلاین در خصوص وضعیت بازار ارز گفت: این کار به عنوان یک شوک دهنده اقدام خوبی بود و امیدوارم روند کاهشی نرخ ارز تا روزهای پایانی سال ادامه دار باشد گرچه معمولا با نزدیک شدن به ایام عید فشار تقاضا افزایش می‌یابد و همین موضوع نرخ ارز را افزایشی می کند اما امیدوارم بانک مرکزی بازار را در روزهای پایانی سال با ساز و کارهای خاص و تزریق ارز به بازار مدیریت کند.

بیرمی ادامه داد: بانک مرکزی باید به دنبال این باشد که قیمت معاملاتی را کشف کند نه اینکه بخواهد بازار را کنترل کند و قیمت ها را پایین بیاورد. از طرفی نباید بانک مرکزی و دولت صرفا به دنبال بُعد معاملاتی و مبادلاتی ارز (صادرات، واردات و مقاصد غیر بازرگانی) که ناشی از تقاضای معاملاتی هست، باشند و در این بین بخش بزرگی از تقاضای بازار که ناشی از سپر تورمی است (یعنی تقاضایی که چه بنگاه ها و چه خانوارها انجام می دهند به این هدف که می خواهند سپر تورمی برای خود داشته باشند) را نادیده بگیرد.

وی افزود: طلا و ارز به عنوان دو اهرم سپر تورمی محسوب می شوند و کاملا نقدشونده هستند لذا دولت باید به این موضوع در محاسبات و برنامه ریزی ها و سیاست گذاری هایش برای ساماندهی بازار ارز توجه کند. دولت باید رویکردش را از نگاه صرفِ تراز پرداخت ها تغییر دهد و یک رویکرد تلفیقی از تراز پرداخت ها و رویکرد پورتفولیو یعنی نگاه حمکران و سیاست گذار بر بازارها را در محاسبات خود قرار دهد، شاید خیلی از مسائل به این صورت حل شود. در واقع دولت بخش بزرگی از رویدادهای اقتصادی را در زمینه بازار ارز به خاطر خطای محاسباتی کنار گذاشته است.

این کارشناس بازار ارز ایجاد مرکز مبادله ای برای کشف قیمت ارز را اقدام خوبی دانست و گفت: گرچه این اقدام بانک مرکزی خوب است اما کافی نیست. داشتن مرکزی که بتوان در آن کشف قیمت انجام داد لازم است اما کافی نیست. هر زمان حلقه های مبادلاتی این مرکز به جایی رسید که شهروندان و بنگاه ها بتوانند تقاضای سرمایه گذاری شان را در آنجا ثبت و معامله کنند و بازار صرافی ها ساماندهی شود و از خروج ارز جلوگیری شود، ما می توانیم بگوییم که ایجاد این مرکز یک اقدام موثر بوده است.

پیش‌بینی قیمت طلا و سکه در روزهای آینده؛ توصیه رئیس اتحادیه طلا و جواهر به مردم | حباب سکه چقدر شد؟ | جدیدترین قیمت ها را ببینید؛‌ امروز ۱۰ اسفند ۱۴۰۱

بیرمی در خصوص کاهش قیمت ارز از روز گذشته گفت: ماهیت بازارهای مالی به این شکل است. خیلی کم مشاهده می کنیم بازار از نقطه a به سمت نقطه c صعود کند، یعنی جهشی اتفاق می افتد و بازار کمی خود را تعدیل می کند و این تعدیل ها آنقدر ادامه پیدا می کند تا به یک نرخ تعادلی نزدیک شود. به همین خاطر بازارها یک نوساناتی دارند که تحت تاثیر عوامل انتظاری و بنیادی است. لذا این کاهش اخیر را نباید الزاما اثرات مرکز مبادله ارزی بدانیم.

این کارشناس بازار ارز ادامه داد: مرکز مبادله می‌تواند در کوتاه مدت تاثیرگذار باشد ولی برای اینکه اقدامات موثرتری اتفاق بیوفتد باید تمام سیاست های مالی و پولی کشور با آن هماهنگ باشد. بحث انتظارات و مشکلات ناشی از تحریم یک طرف، اما بخش مهم مشکلات ما ناهماهنگی سیاست های پولی و مالی مان با رژیم ارزی است. رژیم ارزی ما در بخش رسمی، شناورِ مدیریت شده، نیست بلکه رژیم ارزی ما ثابتِ خزنده است. با نگاهی به نرخ رشد نقدینگی باید انتظار رشد تورم داشته باشیم. از طرفی ما رشد اقتصادی بسیار پایینی داریم که عوامل بنیادی اقتصادی را شکل می دهند که باید ترمیم شود. اگر دولت به دنبال تقویت پول ملی است این اتفاق باید از طریق تقویت اقتصاد محقق شود.

بیرمی در خصوص نرخ واقعی دلار نیز گفت: با محاسبات من نرخ تعادلی دلار (نه واقعی) بین ۴۵ تا ۵۵ هزار تومان است.

مرکز مبادلات باید شبیه بورس کالا شود

کارشناس بازار ارز در خصوص تزریق ارز به بازار نیز عنوان کرد: معاملات این مرکز شبیه معاملاتی که در بورس کالا اتفاق می افتد نیست. لذا باید ساز و کار آن شبیه بورس کالا باشد که مردم هم بتوانند از طریق کارگزاری ها یا بانک ها به این بازار دسترسی داشته باشند و معاملات(میزان معاملات حقیقی و حقوقی) خیلی شفاف اعلام شود.

نرخ گذاری در تهران

بیرمی در خصوص نرخ گذاری در بازار تهران گفت: هر وقت بازار ارز را امنیتی کردیم، نرخ گذاری از تهران خارج شد. نرخ گذاری یک بار به هرات، یک بار به عراق، یک بار به استانبول و دبی رفت. ما خودمان ابزار را به مکان‌های دیگر تقدیم کردیم و اینکه توقع داشته باشیم استفاده کننده از این ابزار خیرخواهانه استفاده کند، شاید سهل انگاری ما بود. لذا ما باید از ابزارهای سیاست اقتصادی استفاده کنیم تا نرخ گذاری از تهران خارج نشود. ما باید به سمتی برویم که برابری ریال در برابر سایر ارزها در بازار تهران نرخ گذاری شود.