سلام نو _ سرویس گردشگری: بنای باشکوه این قلعه مربوط به دوره ساسانیان می شود، زمانی به عنوان زندان برای اسرای رومی استفاده شد و در قرن چهارم نیز به عنوان مقر حکومت انتخاب گردید، پس از آن تبدیل به خزانه داری حاکم لرستان شد و به خاطر معماری زیبا جزو شاهکارهای مهندسی و معماری دنیا شناخته شده است. بلندترین دیوار در این قلعه ۳۳ متر است و پلان هشت ضلعی نامنظمی دارد. قلعه فلک الافلاک در زمان قاجار بازسازی شد و در دوران پهلوی نیز به عنوان پادگان نظامی و زندان سیاسی استفاده می شد.
زیبایی درونی قلعه فلک الافلاک
ورودی قلعه فلک الافلاک با دو ستون آجری و طاقنما در بخش شمال غربی این محوطه قرار گرفته است. سبک معماری این بخش از قلعه به دوره پادشاهی قاجار تعلق دارد. اتاق‌های نگهبانی، دالان ورودی و نخستین برج قلعه فلک الافلاک در این بخش قرار گرفته‌اند. این ساختمان تنها ساختمان دو طبقه این قلعه به شمار می‌رفت که به ورودی قلعه از بیرون اشراف داشت. از این ساختمان با عنوان عمارت گلستان یاد می‌شود که اندرونی، بیرونی، حمام، مسجد، توپخانه و دیوانخانه در آن قرار داشتند.
با عبور از ورودی و هشتی به حیاط اول قلعه می‌رسید. در بخش جنوبی حیاط اول یک ردیف ساختمان دیده می‌شوند که پس از تخریب برج دوم بنا شده‌اند. پس از این ساختمان‌ها بنایی مستطیل شکل قرار دارد که ۶ ستون آن، گنبد روی سقف را نگه داشته‌اند.
چاه اسرار آمیز قلعه فلک الافلاک نیز در همین حیاط و در انتهای بخش شمالی قرار گرفته است. بین این حیاط و حیاط دوم یک ردیف بنا ساخته‌اند که دو ورودی مجزا در آن‌ها دیده می‌شود. شیوه معماری این بخش متعلق به دوره قاجار و پهلوی نخست است. از دیگر قسمت‌های حیاط اول قلعه فلک الافلاک می‌توان به حمام، آب‌انبار و دهلیزهای دفع فاضلاب اشاره کرد.
با گذشتن از ورودی اتاق‌ها به حیاط دوم خواهید رسید. بخش شمالی و جنوبی حیاط دوم پلانی شبیه به هم دارند. اتاق‌های واقع شده در این قسمت‌ها شمالی-جنوبی هستند. زیر اتاق‌های بخش جنوبی فضایی کوچک با تونل‌های ارتباطی تعبیه کرده‌اند که به احتمال زیاد در گذشته برای فرار در مواقع اضطراری از آن‌ها استفاده می‌کردند. در بخش شرقی حیاط دوم نیز اتاق‌هایی با گنبدهای چهار بخشی قرار گرفته‌اند.
در برج‌ها، اتاق‌ها و دیوارهای قلعه فلک الفلاک، در طول زمان تغییرات زیادی به وجود آمده است. بر اثر بازسازی برج و باروها نیز شکل کنونی آن‌ها با صورت نخستین این بناها فاصله زیادی دارد. تنها برجی که دستخوش تغییرات زیادی نشده، برج آجری این مجموعه است که روی دیوارهای آن تزیینات آجری و خشتی به چشم می‌خورند. با بازدید از داخل قلعه فلک الافلاک می‌توانید تنوعی از معماری دوره‌های مختلف تاریخی را ببینید.
دیدنی‌ترین بخش‌های قلعه فلک الافلاک
در ساخت قلعه‌های باستانی ایران طراحی حصار مناسب در معماری بنا اهمیت زیادی داشته است. از قلعه فلک الافلاک در دوره‌های مختلف تاریخی به‌عنوان دژ حکومتی استفاده کرده‌اند؛ به همین دلیل دیوارهای دفاعی از خط ساحلی رودخانه در جنوب شرقی به مساحت ۱۰ هکتار اطراف این قلعه را پوشانده‌اند. رودخانه خرم آباد نیز در بخش جنوبی قلعه فلک الافلاک مانند خندقی از آن محافظت می‌کرد.
شکل کلی بنای قلعه فلک الافلاک پنج ضلعی منتظم است و برج‌های آن نیز ابعاد مختلفی دارند. جنس دیوارهای قلعه آهکی است و رطوبت را در خود نگه می‌دارد. داخل قلعه نیز مسیرهای زیرزمینی برای دفع آب حفر کرده‌اند. برای محافظت بیشتر از دیوارهای قلعه از کلاف بندی چوبی استفاده شده است.
در هیچ قسمتی از قلعه فلک الافلاک تزیینات گچبری یا کاشی کاری وجود ندارد. در تمام سطوح و نماها آجرکاری‌های ساده به چشم می‌خورند. آجرکاری‌ها به‌صورت لوزی و برجسته هستند و روی دیوار غربی حیاط اول قلعه، طرحی اسلیمی میان دو نوار ساده از ملات ساروج به چشم می‌خورد.
موزه‌ای که در قلعه فلک الافلاک راه‌اندازی شده، مربوط به دوران پهلوی است. در این موزه انواع اشیاء تاریخی و بسیار قدیمی، انواع مجسمه‌ها و دیگر آثار به جا مانده از پیشینیان به نمایش گذاشته شده است. در بخش‌های مختلف این موزه، فرهنگ و آداب مردم لرستان به وسیله‌ی نمایش مراسم و آیین‌ها، پخت نان‌های محلی، عزاداری‌ها به بازدیدکنندگان معرفی می‌شود.
همچنین سالنی در این موزه با عنوان سالن موسیقی وجود دارد که سازهای قدیمی مردم لر در آن به نمایش گذاشته شده‌اند. در سالن نمایش موزه نیز آداب‌ورسوم مردم لرستان را به وسیله‌ی فیلمی کوتاه به نمایش می‌گذارند. همچنین آثار بسیار قدیمی‌ای که از غار کلماکره به دست آمده‌اند را در موزه‌ی فلک الافلاک به نمایش گذاشته‌اند. این آثار مربوط به دوره‌ی هخامنشیان است.
در موزه‌ی فلک الافلاک سالنی وجود دارد که مجسمه‌ی اساتید برجسته در مشاغل سنتی لرستان را در آن نگه‌داری می‌کنند. این سالن، مهارت لرستانی‌ها در حوزه‌ی صنایع‌دستی‌ای مانند جاجیم، قالی، سیاه‌چادر را به تصویر می‌کشد. این بخش از موزه، بعد از بخش موسیقی، زیباترین قسمت موزه‌ی فلک الافلاک است.
نظر شما