تنخواه گردان حسابداری چیست + انواع تنخواه گردان

تنخواه در اصطلاح حسابداری به مقدار پول نقدی گفته می‌شود که در اختیار یک فرد قرار می‌گیرد. کسی که وظیفه نگهداری از این پول را به عهده می‌گیرد، تنخواه گردان نام دارد. پول تنخواه باید تماماً در جهت منافع شرکت به کار گرفته شود. شخصی که به‌عنوان تنخواه گردان انتخاب می‌شود، معمولاً حسابدار شرکت است که توانایی بالایی در محاسبات دارد. به همین دلیل کسانی که قصد دارند در این حوزه شروع به فعالیت کنند، باید به‌خوبی بدانند که تنخواه گردان حسابداری چیست و چه انواعی دارد.

تنخواه چیست؟

گاهی اوقات برخی از هزینه‌ها هستند که شرکت نمی‌تواند آن‌ها را به‌صورت غیرنقدی یا صدور چک پرداخت کند. به همین دلیل لازم است که همیشه مقداری پول نقد در شرکت وجود داشته باشد تا در صورت نیاز از آن استفاده شود. به این میزان پول نقد «تنخواه» می‌گویند. مدیریت و نگهداری این مبلغ همیشه در اختیار شخص حسابدار و مطمئن در شرکت است.

تنخواه گردان کیست؟

فرد نگهدارنده پول تنخواه، تنخواه گردان نامیده می‌شود. تنخواه گردان امانت‌دار پولی است که در اختیار دارد و تنها در صورتی می‌تواند از آن استفاده کند که در راستای اهداف شرکت باشد. به همین دلیل استفاده از حساب تنخواه برای مصارف شخصی و هرگونه مصرفی که خارج از اهداف شرکت است، به هر دلیلی ممنوع است.

علاوه بر این‌ها در حوزه تنخواه گردان حسابداری فردی که وظیفه مدیریت پول را به عهده دارد، حتماً باید در صورت هرگونه استفاده از حساب، تمامی اسناد و مدارکی که نشان دهد چه میزان مبلغ و به چه اهدافی از حساب برداشته شده است را به بخش مدیریت شرکت ارائه کند. به همین دلیل تنخواه گردانی معمولاً به عنوانی شغلی سخت و مهم شناخته می‌شود. معمولاً تمامی شرکت‌ها افرادی درستکار، صادق و بادقت را برای این سمت انتخاب می‌کنند.

انواع تنخواه گردان

در دوره حسابداری معمولاً افراد را با تمامی مدل‌های تنخواه گردانی آشنا می‌کنند. تنخواه‌گردان‌ها انواع مختلفی دارند و هرکدام از آن‌ها وظایف مشخص را به خود را به عهده می‌گیرند. برخی از مهم‌ترین مدل‌های آن شامل دو مورد زیر می‌شود:

۱.   تنخواه گردان ثابت

تنخواه گردان ثابت همیشه مبلغ ثابتی را باتوجه‌به نیازهای شرکت دریافت می‌کند و آن را در حساب مخصوص قرار می‌دهد. مسئول این بخش، باید همیشه هزینه خریدهایی که شرکت با پول نقد به آن‌ها نیاز دارد را به بخش حسابداری اطلاع دهد. همچنین تنخواه گردان ثابت، وظیفه دارد که در پایان هر ماه یا دوره‌های مالی که توسط شرکت مشخص شده است، تمامی پرداخت‌های بازه زمانی قبلی را در اختیار بخش حسابداری قرار دهد.

۲.   تنخواه گردان متغیر

کسانی که به‌عنوان تنخواه گردان متغیر استخدام می‌شوند، معمولاً مبلغ مشخصی برای واریز به ‌حساب آن‌ها وجود ندارد. زیرا این مبلغ هربار توسط مدیریت مجموعه ممکن است تغییر کند. به‌هرحال بعد از تصمیم‌گیری در مورد مبلغ، پول به ‌حساب تنخواه گردان واریز می‌شود و فرد نیز باید بعد از پایان هر دوره مالی، تمامی رسیدهای پرداخت و اسناد رسمی که مشخص می‌کند چقدر از حساب تنخواه، هزینه شده است را به مدیریت ارائه کند.

اهداف تنخواه گردانی در شرکت

هر شرکتی متناسب با‌ فعالیت‌هایی که دارد ممکن است یک تا چندین تنخواه گردان داشته باشد که هرکدام از آن‌ها وظیفه مخصوص به خود را به عهده می‌گیرند اما به‌طورکلی همه آن‌ها اهداف مشابهی دارند. شما می‌توانید با حضور در موسسه حسابداری تدبیر با تمامی مباحث و اهداف حسابداری و تنخواه گردانی آشنا شوید و به بهترین شکل برای پیشبرد اهداف شرکت آن‌ها را به کار برید. برخی از مهم‌ترین اهداف تنخواه گردانی عبارت‌اند از:

کاهش حجم عملیات بانکی

یکی از عواملی که باعث می‌شود فرایند حسابداری و پرداخت‌های شرکت طولانی شود، عملیات بانکی هستند. علاوه بر این‌ها معمولاً عملیات بانکی، زمان زیادی می‌گیرند و همین باعث می‌شود تا پرداخت‌های شرکت با تأخیر انجام شوند. ازاین‌رو یکی از اهداف اصلی تنخواه گردان حسابداری، کاهش حجم عملیات بانکی و سرعت‌ بخشیدن به روند کاری شرکت است.

کنترل وجوه نقدی شرکت

کنترل وجوه نقدی شرکت به عهده بخش حسابداری است اما تنخواه گردان می‌تواند با نظارت و کنترل پول نقد و هزینه‌های جزئی، کمک شایانی به بخش حسابداری کند و به‌ سرعت انجام فعالیت‌های آن‌ها بهبود ببخشد.

پرداخت سریع و آسان هزینه‌ها

همان‌طور که اشاره شد، برخی از نیازهای شرکت را نمی‌توان با صدور چک و پرداخت‌های نقدی تأمین کرد. به همین دلیل بهترین کار کمک ‌گرفتن از بخش تنخواه گردان است. تمامی هزینه‌های جزئی و ضروری شرکت به کمک بخش، تنخواه گردان با سرعت و دقت بیشتری انجام می‌شوند و دیگر نیازی برای صرف زمان اضافی برای پرداخت‌ها نیست.