سلام نو _ سرویس گردشگری: آتشکده‌های بسیاری در ایران ساخته شده‌اند که برخی از آن‌ها همچنان پابرجا هستند؛ از جمله آتشکده زرتشتیان کرمان که آخرین آتشکده این استان به حساب می‌آید. آتشکده و موزه مردم‌شناسی زرتشتیان بدون هیچ رقیبی تنها موزه مردم‌شناسی جامعه زرتشتیان جهان محسوب می‌شود که بسیار دیدنی و پر مخاطب است. این تنها مزیت آتشکده نیست و زمانی که برای دیدن این مکان می‌روید، به شهادت موبدان و تاریخ‌نویسان، آتشی که در آتشدان کهن آن وجود دارد، همان آتش مقدس و پاک چند هزار ساله‌ای است که از معبد ورهرام هندوستان به ایران منتقل شده است.
آشنایی با آتشکده و موزه زرتشتیان در کرمان زیبا
آتشکده زرتشتیان در سال ۱۳۰۳ هجری شمسی در زمان حکومت پهلوی بنیان نهاده شد. بنای آتشکده، از آجر است که بر سردر آن سه کلمه «همت، هوخت و هورشت» به‌معنای اندیشه، گفتار و کردار نیک نقش بسته است. بازدید از آتشکده زرتشتیان که آتش مقدسی در آتشدان آن شعله ور است؛ امکان آشنایی با رسم‌های مذهبی زرتشتیان را برای علاقه‌مندان فراهم می‌کند.
این آتش بر اساس نظر موبدان زرتشتی، همان آتش چند هزار ساله‌ای است که از هند به آتشکده محله شهر و از آنجا در روز سروش از ماه شهریور ۳,۶۵۲ یزدگری به این آتشکده انتقال یافته است. به‌گفته موبد آتشکده هر بار که بناها تخریب شده است و زرتشتیان در شرایط مختلف میعادگاه و نیایشگاه خود را جابه‌جا کرده‌اند، آتش به مکان دیگری منتقل می‌شد. آتش درون آتشکده نیز از پیش از دوره ساسانیان روشن نگه داشته شده است.
آتشکده کرمان در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۸۰ هجری شمسی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و در حال حاضر، بزرگ‌ترین مکان اجتماعی بهدینان کرمان است و علاوه بر بازدیدکنندگان زرتشتی سالانه بیش از ۱۰ هزار گردشگر از این محل بازدید می‌کنند.
علاقه‌مندان می‌توانند از موزه مردم‌شناسی زرتشتیان کرمان نیز دیدن کنند که بعدها در کنار آتشکده ساخته شد و به‌عنوان تنها موزه مردم‌شناسی زرتشتیان در جهان شناخته می‌شود. این موزه شامل بخش‌های مجزایی است که اشیای جمع‌آوری شده توسط پایه‌گذاران موزه و میراث فرهنگی وقت در آن‌ها نگهداری می‌شود.
این آتشکده به‌عنوان آخرین آتشکده زرتشتیان در کرمان شناخته می‌شود. بنای اولیه آتشکده، خانه مسکونی سروشیار جهانگیر اوشیدری بود که به زمان پهلوی بازمی‌گردد و پس از مرگ دخترش و انجام تغییرهای لازم به آتشکده تبدیل و وقف زرتشتیان شد. در سال ۱۲۸۴ ه.ش آتش را در آتشکده زرتشتیان کرمان روشن کردند. به گفته بزرگان زرتشتی این آتش، یادگاری از دوره ساسانیان است که تا به امروز روشن نگه‌داشته‌اند. ایرانیان تا ۴۰۰ سال پیش از میلاد در فضایی باز به عبادت می‌پرداختند که اردشیر دوم هخامنشی برای اولین بار نیایشگاهی مسقف ساخت.
آتشکده‌ها را به‌صورت چهارطاقی‌های گنبد داری می‌ساختند که پس از حمله اعراب به ایران، شهرها مورد تاخت‌وتاز قرار گرفتند و تعدادی از آتشکده‌ها تخریب شدند. در کنار آتشکده زرتشتیان بنایی آجری با پلانی دایره‌ای شکل در دوطبقه ساخته‌شده است. این بنا که به‌عنوان اولین موزه اسناد و مردم‌شناسی زرتشتیان در ایران به‌حساب می‌آید در سال ۱۳۸۴ ه.ش افتتاح شد.
چند بخش دیدنی در آتشکده زرتشتیان کرمان
موزه مردم شناسی کرمان، بنایی دوطبقه‌ای است که در هرکدام از طبقه‌ها از وسایل مختلفی نگهداری می‌کنند.
آثار موزه بخشی از فرهنگ و آداب‌ورسوم زرتشتی‌ها را نشان می‌دهد. به‌طور کلی این ساختمان دارای سه بخش همکف، طبقه اول و پلکان است.
در طبقه همکف از لباس‌های قدیمی نگهداری می‌کنند که به زنان زرتشتی تعلق داشت. هرکدام از لباس‌ها بین ۵۰ تا ۱۵۰ سال قدمت دارند. با دیدن آن‌ها به‌خوبی می‌توانید با نوع پوشش زنان زرتشتی بعد از دوره هخامنشی آشنا بشوید. شلوارهای گلدوزی‌شده، چارقد، مخنا، لچک، پیراهن و کت بخشی از این آثار است.
در گوشه‌ای دیگر وسایلی مثل چراغ‌های پیه‌سوز، آتشدان‌ها، چراغ لاله و چراغ‌های روغن‌سوز را نگهداری می‌کنند. یکی از آتشدان‌های دستی، برای سال ۱۲۰۷ هجری شمسی است. این تاریخ را می‌توانید رو بدنه آتشدان ببینید.
کمی آن‌طرف‌تر لوازم مربوط به آشپزخانه و آشپزی در قدیم را گذاشته‌اند. مجسمه‌های قدیمی، کوزه‌های سفالی، سنگ‌نوشته‌های تاریخی دیگر اشیای مهم در این بخش است.
برای رفتن به طبقه اول باید از بخش پلکان موزه مردم شناسی کرمان بگذرید. این قسمت هم برای خودش دنیایی عجیب و جالب است. در بخش پلکان لوازم‌های زندگی زرتشتی‌ها را به نمایش گذاشته‌اند. همچنین می‌توانید از ابزارهای کشاورزی آن دوره دیدن کنید.
قاب‌هایی در این بخش هست که چهره شخصیت‌های تاریخی در آن‌ها پیداست؛ مثلاً عکس‌های انجمن ناصری زرتشتیان کرمان و رفسنجان، عکس‌هایی از میرزا برزو آمیغی، کشور خانم و پوراندخت.
یکی از جالب‌ترین عکس‌ها، مجلس شورای ملی در دوره قاجار را نشان می‌دهد. «کیخسرو شاهرخ»، دومین نماینده زرتشتی‌ها در مجلس شورای ملی، در این عکس حضور دارد. او شخصی مشهور بود که کارهای مهم و بزرگی انجام داد؛ مثلاً مهیاکردن گندم برای پایتخت در زمان قحطی، ساخت کتابخانه، ساخت تلگراف‌خانه و تلاش برای ساخت آرامگاهی شایسته برای فردوسی. آیت الله مدرس در وصف این فرد گفته است: «اگر یک مسلمان در مجلس باشد، او کیخسرو شاهرخ است.»
اگر به دیدن عکس‌های قدیمی علاقه دارید، خودتان را به طبقه اول موزه مردم شناسی زرتشتیان برسانید. علاوه بر عکس‌ها اسنادی مربوط به بازرگان‌های زرتشتی و وقف‌نامه‌ها هم در آنجاست. حتی بین آن‌ها دفترهایی هست که به موبدهای زرتشتی تعلق داشت. یکی از قدیمی‌ترین اشیای موزه کتابی دست‌نویس است که در آن سروده‌های «زرتشت اسپنتمان» وجود دارد. این کتاب قدمتی ۲۰۰ساله دارد و آن را به «گاتاها» می‌شناسند و زبانش اوستایی است.
نظر شما